Zapalenie tkanki tłuszczowej: objawy, leczenie

Zapalenie tkanki tłuszczowej to stan zapalny, który powoduje martwica komórek tłuszczowych w podskórnych warstwach tkanki tłuszczowej. Do tej pory nie wyjaśniono do końca przyczyn rozwijania się tej choroby. Nie należy bagatelizować objawów zapalenia tkanki tłuszczowej, gdyż mogą one być zwiastunami poważniejszych chorób.

Spis treści

1. Przyczyny zapalenia tkanki tłuszczowej
2. Objawy zapalenia tkanki tłuszczowej
3. Rozpoznanie i leczenie zapalenia tkanki tłuszczowej

Zapalenie tkanki tłuszczowej jest chorobą wciąż jeszcze dobrze nie poznaną przez lekarzy. Wiadomo, że powoduje ją martwica komórek tłuszczowych, zwłaszcza tych tuż pod skórą.

Jeśli zapalenie tkanki tłuszczowej jest chorobą samą w sobie (mówimy wtedy o tzw. postaci izolowanej), przebiega tzw. rzutami, czyli objawy chorobowe okresowo nasilają się i wygaszają.

Choroba może jednak dotknąć wszystkich innych obszarów, w których są obecne komórki tłuszczowe. Wiadomo również, że częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn, co związane jest prawdopodobnie z tym, że panie z zasady cechuje większa ilość tkanki tłuszczowej, i związana jest z przeciwciałami klasy IgG oraz antygenem HLA B8 (typowym dla pacjentów z miastenią). Zapalenie tkanki tłuszczowej może przejawiać się chorobą Vilanova (w tym przypadku zajęte zapaleniem są przegrody łącznotkankowe w tkance tłuszczowej), chorobą Webera-Christiana (zajęcie zrazików tkanki tłuszczowej, które zmieniają się w bolesne guzy występujące przede wszystkim w obrębie kończyn dolnych, rzadziej na tułowiu), postacią mieszaną, a także zapaleniem naczyń.

Przyczyny zapalenia tkanki tłuszczowej

Uważa się, że objawy zapalenia tkanki tłuszczowej mogą wyzwalać:

• urazy (np. skaleczenia, ukłucia)
• zakażenia
• wzmożona aktywność enzymów trzustkowych
• czynniki chemiczne działające zewnętrznie
• zaburzenia chemiczne w ustroju, jak np. niedobór alfa1-antytrypsyny

Objawy zapalenia tkanki tłuszczowej

W przypadku zapalenia tkanki tłuszczowej w pierwszej kolejności mogą pojawić się:

• bóle mięśni i stawów
• bolesne guzki w tkance podskórnej
• stan podgorączkowy

Następnie, po kilku tygodniach, powstają:

• blizny po guzkach
• czasami, przetoki z gęstą wydzieliną

Ponadto, chorobie mogą towarzyszyć nieprawidłowości w pracy wątroby, trzustki (przede wszystkim torbiele rzekome, niedokrwienie, uszkodzenie pourazowe lub procesy zapalne), układu krwiotwórczego (np. histiocytoza), patologie tkanki łącznej, błon surowiczych lub nerek, zespoły rozrostowe układu limfatycznego, zapalenie stawów, reumatyzm, toczeń rumieniowaty i nowotwory.

Rozpoznanie i leczenie zapalenia tkanki tłuszczowej

By postawić diagnozę, trzeba wykonać szereg badań.

• W pierwszej kolejności – badania krwi. U chorych występuje podwyższenie OB, CRP, a także leukocytoza (z przewagą neutrofilów) i niedokrwistość (obniżona hemoglobina i hematokryt). Jeśli są zmiany w trzustce, dochodzi do wzrostu aktywności enzymu trzustkowego - lipazy - w surowicy krwi.
• USG jamy brzusznej również pozwoli zbadać trzustkę.
• Bada się także mocz na obecność białka.
• Ponadto wykonuje się RTG stawów (może wystąpić zwężenie szpar stawowych).
• Badanie histologiczne, polegające na pobraniu wycinka z chorobowo zmienionego miejsca, powinno natomiast wykazać obecność martwicy komórek tłuszczowych.

Ważne jest, by dowiedzieć się, czy choroba ma charakter izolowany, czy też z zapaleniem tkanki tłuszczowej związane są inne nieprawidłowości, jak np. zmiany w trzustce, czy choroby reumatyczne. Zdarza się, że choroba jest pierwszym sygnałem, że z trzustką dzieje się coś złego! Leczenie zapalenia tkanki tłuszczowej należy rozpocząć od leczenia choroby podstawowej. Jeśli natomiast zapalenie występuje w postaci izolowanej, choremu podaje się leki z grupy NLP, w cięższych przypadkach glikokortykosteroidy i leki immunosupresyjne, np. cyklofosfamid lub cyklosporynę.