Torbiel mleczna: przyczyny, objawy, leczenie

Torbiel mleczna piersi to łagodny nowotwór piersi, rzadko złośliwiejący. Ta torbiel piersi nie wymaga szczególnej diagnostyki czy inwazyjnego postępowania terapeutycznego, jednak jak każdy łagodny rozrost, obliguje kobiety do zwiększonej czujności i częstszej obserwacji.

Spis treści

1. Torbiel mleczna: przyczyny
2. Torbiel mleczna: objawy
3. Diagnostyka i leczenie torbieli mlecznej
4. Jak zapobiegać powstaniu torbieli mlecznej

Torbiel mleczna piersi to przykład otorbionej zmiany, w której dochodzi do gromadzenia wydzieliny produkowanej przez gruczoły mleczne. Kiedy pojawia się ich zaczopowanie zaczyna się gromadzić gęsta lipidowo-białkowa treść. Podczas badania palpacyjnego torbiel mleczna to niewielki miękki, zazwyczaj niebolesny guzek o dowolnej lokalizacji, przesuwalny względem podłoża. Zazwyczaj dotyczy dolnych fragmentów - kwadrantów piersi, czasami ma tendencję do osiągania dużych rozmiarów.

Generalnie zmiany o charakterze mlecznych torbieli nie są groźne, pod warunkiem, że nie doszło do powstania stanu zapalnego, co manifestuje się pojawieniem się ogólnych wykładników zapalenia tj. nadmierna bolesność, zaczerwienienie skóry pokrywającej torbiel. W wyjątkowych sytuacjach powstaje ropień piersi, który wymaga opróżnienia i ewakuacji patologicznej treści.

Torbiel mleczna: przyczyny

Okazuje się, że można określić listę czynników, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia torbieli. Do najczęstszych sytuacji zalicza się:

• okres ciąży i laktacji
• przyjmowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej
• zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu, chociażby pod postacią wzmożonej produkcji prolaktyny, co określa się terminem hiperprolaktynemii

W tym ostatnim przypadku poza wyczuwalnym guzkiem w piersi patognomonicznym objawem klinicznym jest mlekotok, czyli produkcja mleka poza okresem laktacji. Jest to wyraz działania prolaktyny. W takiej sytuacji wyrównanie stężeń hormonów prowadzi do resorpcji torbieli.

Torbiel mleczna: objawy

Niewielka zmiana może nie dawać objawów. Pierwsze oznaki toczącego się procesu chorobowego mogą wiązać się z powstaniem procesu zapalnego. Pojawiają się wówczas typowe wykładniki odczynu zapalnego. Są to zaczerwienienie skóry pokrywającej zmianę, bolesność szczególnie podczas dotyku, obrzęk otaczających tkanek, czasami z współtowarzyszącą gorączką jako wyraz uogólnionej infekcji, najczęściej w przebiegu ropnia.

Diagnostyka i leczenie torbieli mlecznej

Zazwyczaj rozpoznanie torbieli mlecznej nie stanowi problemu i często to sama pacjentka zwraca uwagę na powstanie guzka w obrębie piersi. Skojarzenie dolegliwości z okresem karmienia piersią ułatwia postawienie właściwej diagnozy i przyspiesza wprowadzenie adekwatnej terapii.

W przypadku wątpliwości doskonałym narzędziem diagnostycznym jest USG piersi. Jest to właściwe i mało inwazyjne badanie, przydatne szczególnie w przypadku wątpliwości czy mamy do czynienia z torbielą mleczną czy może inną patologią, równie częstą – gruczolakowłókniakiem piersi.

Niepowikłana torbiel mleczna nie powoduje dolegliwości, nie towarzyszy jej zły stan ogólny pacjentki. Podwyższenie temperatury czy objawy ogólne sugerują rozwój uogólnionej infekcji, np. w przebiegu ropnia.

W przypadku pojawienia się torbieli można poradzić sobie również w warunkach domowych. Ulgę przyniesie ciepły kompres czy kąpiel, masaż czy regularne przystawianie dziecka do piersi.

Zazwyczaj rozpoznanie torbieli mlecznej nie wymaga włączenia leczenia. Najczęściej zmiana wycofuje się samoistnie np. po zakończonym procesie laktacji. Pomimo licznych spekulacji nie udowodniono, aby pojawienie się torbieli mlecznej zwiększało ryzyko rozwoju zmian nowotworowych w obrębie gruczołu piersiowego. Oczywiście każda zmiana powinna być uważnie obserwowana i w razie wątpliwości należy poszerzyć diagnostykę, pamiętając, że zmiany wykrywane na początkowym etapie rozwoju dają dobrą odpowiedź na leczenie.

Jak zapobiegać powstaniu torbieli mlecznej

Udowodniono, że odpowiednie działania profilaktyczne mogą działać prewencyjnie przed powstaniem zmiany torbielowatej, zwłaszcza takiej, która pojawia się w okresie laktacji. Duże znaczenie ma odpowiednio częste przystawianie dziecka do piersi. Zapobiega to zaczopowaniu gruczołów przez gęstą wydzielinę. Czasami poprawę transportu przez elementy wydzielnicze gruczołu piersiowego przynosi zmiana pozycji karmienia, zwiększenie częstotliwości odciągania mleka, wydłużenie procesu karmienia czy zmiana bielizny. Aby zapewnić stałą produkcję mleka nie powinno zbyt wcześnie włączać produktów stałych, a także dopajać dziecko herbatkami.