Mlekotok: przyczyny i leczenie
Mlekotok jest objawem zaburzeń powstałych w organizmie i nie należy go lekceważyć. Choć przeważnie jest następstwem hiperprolaktynemii, są także inne przyczyny niepokojącego wydzielania się mleka z piersi – tak u kobiety, jak i mężczyzny. Co jeszcze prowadzi do mlekotoku i jak go leczyć?
Spis treści
Jeśli zauważyłaś u siebie mlekotok, a nie jesteś matką karmiącą i nie spodziewasz się dziecka, powinnaś udać się do lekarza. Fizjologicznie bowiem, wydzielanie mleka z piersi zachodzi po porodzie, umożliwiając karmienie dziecka, ale czasem pojawia się jeszcze w trakcie ciąży. Zdarza się także, że mlekotok występuje podczas drażnienia brodawek sutkowych i szyjki macicy, czyli w czasie silnego podniecenia seksualnego, i wcale nie musi oznaczać żadnych zaburzeń. Do mlekotoku prowadzić może jednak szereg innych czynników, takich jak np.: przyjmowanie niektórych leków, duży stres, wysiłek fizyczny, a nawet spożywanie posiłków bogatych w białko i tłuszcz.
Wysoka prolaktyna przyczyną mlekotoku
W większości przypadków przyczyną mlekotoku jest podwyższony poziom prolaktyny, czyli hiperprolaktynemia. Ta z kolei może mieć podłoże w zaburzeniach pracy tarczycy (takich jak np. niedoczynność tarczycy), gruczolakach przysadki mózgowej, w jakimś procesie zapalnym, nowotworowym lub w uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego. Prolaktyna podnosi się także, gdy przeżywamy duży stres, żyjemy w ciągłym napięciu.
Inne przyczyny mlekotoku
Zdarza się jednak, że mlekotok jest skutkiem ubocznym przyjmowania pewnych leków, takich jak np. przeciwpsychotyczna rezerpina, stosowana w leczeniu schizofrenii (aczkolwiek dziś, w Polsce, występuje ona już tylko w jednym preparacie), czy chlorpromazyna, o podobnym przeznaczeniu. Czasem mlekotok może wywoływać zaburzenie metabolizmu miedzi, czyli choroba Wilsona – zwyrodnienie soczewkowo-wątrobowe.
Leczenie mlekotoku
Jeśli mlekotok nie jest wytłumaczony ciążą czy karmieniem dziecka, lub też nie jest tzw. "urodą" kobiety – należy go leczyć. Oczywiście leczymy przyczynę mlekotoku, nie sam objaw. Lekarz prowadzący powinien skierować w pierwszej kolejności do endokrynologa. Jeśli za pojawieniem się wydzieliny z piersi stoi hiperprolaktynemia, wdrożona zostanie dalsza diagnostyka, m.in. w kierunku czynności tarczycy oraz guza przysadki mózgowej. Warto pamiętać, że nadmiar prolaktyny może hamować jajeczkowanie i tym samym utrudniać zajście w ciążę.
Mlekotok u mężczyzn
Omawiany problem, choć wydaje się typowo kobiecy, dotyka także mężczyzn. Mlekotok, a nawet powiększenie gruczołów piersiowych – ginekomastia – zwykle świadczy o podwyższonym poziomie prolaktyny. Wiąże się to z jednoczesnym spadkiem testosteronu. Często noworodki mają nabrzmiały jeden lub oba sutki na skutek kontaktu z prolaktyną matki, ale objawu tego się nie leczy, sam znika po kilku tygodniach.
Karol Darwin był zdania, że sutki kiedyś służyły mężczyznom do tego samego celu, co kobietom. Dzięki temu mogli pomagać partnerkom w karmieniu dzieci. Nie wiadomo czy to prawda, są natomiast doniesienia, że w bardzo szczególnych okolicznościach – m.in. gdy organizm jest wycieńczony i wygłodzony – u mężczyzn rzeczywiście może pojawić się laktacja. Kilka lat temu internet obiegła wiadomość, że pewien ojciec ze Sri Lanki wykarmił swoje dwie córki po śmierci żony. Podobnie jak w przypadku kobiet, już samo przytulanie dziecka, ciągłe przebywanie przy nim, słuchanie płaczu, może pobudzić gruczoły mlekowe do pracy.
Porady eksperta