Przedawkowanie narkotyków - objawy i pierwsza pomoc

Objawy przedawkowania narkotyków są różne, bo zależą od konkretnego środka stosowanego przez daną osobę. Warto umieć rozpoznać, jak zachowuje się osoba, która przedawkowała amfetaminę, ecstasy, heroinę czy kokainę. Pamiętajmy, że każdy może zetknąć się z człowiekiem, który przedawkował narkotyki, dlatego też posiadanie wiedzy na temat pierwszej pomocy przy przedawkowaniu narkotyków jest niezwykle istotne.

Spis treści

1. Objawy przedawkowania opiatów
2. Objawy przedawkowania ecstasy
3. Objawy przedawkowania marihuany
4. Objawy przedawkowania kokainy
5. Objawy przedawkowania amfetaminy
6. Pierwsza pomoc przy przedawkowaniu narkotyków

Różne są przyczyny przedawkowania narkotyków: czasami osoba uzależniona nieświadomie zażywa zbyt dużą ilość narkotyku, w innych przypadkach zażycie nadmiaru substancji psychoaktywnej jest celowe i ma spowodować zgon pacjenta (w przypadku heroiny takie zachowanie określa się potocznie „złotym strzałem”). Niezależnie od przyczyny przedawkowania narkotyków, istotne jest to, że osobę znajdującą się w stanie zatrucia substancją psychoaktywną można uratować – o ile oczywiście pomoc zostanie jej udzielona odpowiednio szybko. Znajomość zasad pierwszej pomocy przy przedawkowaniu narkotyków jest bardzo przydatna, zanim jednak będzie można jej udzielić, najpierw trzeba znać objawy przedawkowania poszczególnych środków narkotycznych.

Prawie 10 tysięcy osób – aż tyle wynosi roczna liczba zgonów w Europie, do których dochodzi na skutek przedawkowania narkotyków.

Objawy przedawkowania opiatów

Do opiatów zaliczane są zarówno najsilniejsze leki przeciwbólowe (jak morfina), ale i heroinę. Sygnałami świadczącymi o przedawkowaniu opiatów są:

• zatrzymanie oddechu z wyczuwalnym jednocześnie tętnem (taka kompilacja dolegliwości uznawana jest za objaw patognomoniczny, czyli typowy dla przedawkowania opiatów),
• znaczne zwężenie źrenic (określane jako szpilkowatość źrenic),
• spowolnienie czynności serca,
• spadek ciśnienia tętniczego krwi,
• zaburzenia świadomości (mogące przybierać nawet formę śpiączki),
• bladość skóry,
• obniżenie temperatury ciała.

Objawy przedawkowania ecstasy

Ecstasy to dostępna w formie tabletek pochodna amfetaminy. Dolegliwościami sugerującymi przedawkowanie ecstasy mogą być:

• spadek ciśnienia tętniczego krwi,
• przyspieszenie czynności oraz zaburzenia rytmu serca,
• znaczny wzrost temperatury ciała, który (szczególnie w połączeniu ze wzmożoną aktywnością ruchową) może sprzyjać głębokiemu odwodnieniu,
• drgawki,
• śpiączka,
• pobudzenie psychoruchowe,
• znaczny lęk, który może przerodzić się w napad paniki,
• szczękościsk.

Objawy przedawkowania marihuany

W przypadku marihuany, nie ma zgodności w kwestii tego, czy rzeczywiście można przedawkować ten narkotyk. Wynika to chociażby z tego, że dawka śmiertelna marihuany jest prawie 35 razy większa niż śmiertelna dawka kokainy. Mimo tego, że stosowanie marihuany w nadmiarze teoretycznie nie grozi zagrożeniem życia, to jednak u osób zażywających w zbyt dużej ilości i tak mogą pojawiać się pewne dolegliwości, jak np.:

• znaczna suchość w obrębie jamy ustnej,
• przyspieszone bicie serca,
• zawroty głowy,
• senność,
• spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Objawy przedawkowania kokainy

Kokaina zaliczana jest do tzw. środków psychostymulujących. Objawami przedawkowania kokainy bywają:

• przyspieszenie czynności serca, zaburzenia rytmu serca,
• wzrost lub spadek ciśnienia tętniczego krwi,
• wzmożona potliwość,
• nudności,
• wymioty,
• dreszcze,
• drgawki,
• znaczne pobudzenie psychoruchowe,
• rozszerzenie źrenic,
• majaczenie,
• znacznego stopnia lęk,
• ból w obrębie klatki piersiowej.

Przedawkowanie kokainy grozi nawet bardzo poważnymi powikłaniami, takimi jak zawał serca, krwotok wewnątrzczaszkowy czy niewydolność nerek.

Objawy przedawkowania amfetaminy

Amfetamina, podobnie jak kokaina, jest silnym psychostymulantem. Przedawkowanie amfetaminy może się manifestować:

• silnym pobudzeniem psychoruchowym,
• zaburzeniami rytmu serca,
• wzmożoną temperaturą ciała,
• drgawkami,
• bólem brzucha,
• wzrostem ciśnienia tętniczego krwi,
• znaczną sztywnością mięśni,
• suchością w jamie ustnej.

Podobnie jak przy zatruciu kokainą, skutkami przedawkowania amfetaminy mogą być zawał serca czy krwotok wewnątrzczaszkowy.

Pierwsza pomoc przy przedawkowaniu narkotyków

Udzielając pomocy osobie, która przedawkowała narkotyki, należy przestrzegać wszelkich ogólnych zasad dotyczących pierwszej pomocy.

Przed podjęciem jakichkolwiek czynności należy upewnić się, że nam samym nie zagraża żadne niebezpieczeństwo. Natrafiając na osobę, która prawdopodobnie przedawkowała narkotyki, powinniśmy rozejrzeć się po otoczeniu. W razie zauważenia podejrzanie wyglądających substancji, które mogą być środkami psychoaktywnymi, najkorzystniej byłoby je schować i przekazać później personelowi medycznemu. Materiał taki może posłużyć do analizy, czym dokładnie zatruł się pacjent, a wiedza taka pozwoli wdrożyć odpowiednie co do przedawkowania danej substancji leczenie.

Jeżeli pacjent po przedawkowaniu narkotyków jest przytomny, powinniśmy starać się go uspokoić. Nadpobudliwość może sprawiać, że pacjent będzie groźny nie tylko dla siebie, ale i dla swojego otoczenia – może on mieć wtedy problemy z kontrolą własnych zachowań.

Z osobą, która przedawkowała narkotyki nie warto dyskutować czy też perswadować jej, że uzależnienie szkodzi zdrowiu. Takie zachowania mogą sprzyjać zachowaniom agresywnym – najlepsze w przypadku pierwszej pomocy po przedawkowaniu narkotyków będzie zachowanie spokoju i przyjęcie neutralnej postawy.

U osób nieprzytomnych podstawowe postępowanie obejmuje ocenę funkcji życiowych. Należy sprawdzić, czy pacjent oddycha oraz czy wyczuwalne jest jego tętno. Przy braku oddechu należy rozpocząć sztuczne oddychanie oraz uciskać klatkę piersiową (zgodnie z zasadami resuscytacji należy powtarzać schemat bazujący na dwóch oddechach ratowniczych, po których wykonuje się 30 uciśnięć klatki piersiowej). Czynności takie należy wykonywać do czasu, aż pacjent zacznie oddychać. W przypadku braku reakcji, resuscytację powinno się prowadzić aż do momentu przybycia na miejsce zdarzenia wykwalifikowanej pomocy medycznej.

Zdarzyć się może również, że osoba, która przedawkowała narkotyki straci przytomność, ale czynność oddechowa będzie u niej zachowana. W takiej sytuacji należy starać się zapobiec zadławieniu. W tym celu powinno się ułożyć pacjenta w pozycji bocznej ustalonej, a następnie bacznie obserwować jego stan, aż do przyjazdu karetki.

Objawem przedawkowania narkotyków może być wystąpienie drgawek. W razie zetknięcia z taką sytuacją, należy przede wszystkim zadbać o ułożenie głowy chorego – powinno się ją tak ustabilizować, aby nie doszło do jakiegoś urazu. Jak to zrobić? Głowę można lekko przechylić w bok, aby umożliwić swobodny wyciek śliny z jamy ustnej.