Zaćma - jakie soczewki wybrać? Rodzaje soczewek przy zaćmie

2018-07-11 14:06

Zaćma wymaga wszczepienia nowej, sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej w miejsce zmętniałej, która jest usuwana. Wybór takiej soczewki, to wybór na całe życie. Dlatego warto wiedzieć, jakie są rodzaje soczewek, ich wady i zalety. Sprawdź, jakie są rodzaje soczewek stosowanych podczas leczenia zaćmy i które z nich są refundowane przez NFZ.

Zaćma - jakie soczewki wybrać? Rodzaje soczewek przy zaćmie
Autor: Thinkstockphotos.com Zaćma - jakie soczewki wybrać? Rodzaje soczewek przy zaćmie

Spis treści

  1. Zaćma - soczewki jednoogniskowe
  2. Zaćma - soczewki wieloogniskowe
  3. Zaćma - soczewki toryczne
  4. Zaćma - które soczewki są na NFZ?
  5. Zaćma - cena soczewek
  6. Zaćma - jakie soczewki wybrać?

Wybór soczewki, która zostanie wszczepiona podczas operacji usunięcia zaćmy, to wybór na całe życie. Dlatego warto przeanalizować swoje oczekiwania związane z leczeniem i poszukać rozwiązań, które będą najlepiej na nie odpowiadać.

Soczewki wewnątrzgałkowe stosowane w leczeniu zaćmy dzielą się, pod względem budowy optycznej, na jednoogniskowe, inaczej monofokalne, i wieloogniskowe, inaczej multifokalne (czyli dwu- i trójogniskowe). Każda z nich ma inne cechy.

Nowoczesne soczewki wewnątrzgałkowe wykonane z dobrej jakości materiału i wyposażone w odpowiednie filtry, są w stanie nie tylko przywrócić dobrą ostrość widzenia do wszystkich odległości, ale także skorygować współistniejące wady wzroku oraz chronić wzrok po operacji.

Zaćma - soczewki jednoogniskowe

Wymiana naturalnej zmętniałej soczewki oka na soczewkę jednoogniskową rozwiązuje problem zaćmy, ale warto wiedzieć, że po operacji zapewnia ona ostre widzenie na jedną odległości – do bliży lub dali.

Soczewki jednoogniskowe poprawiają wzrok, a wielu chorym nawet go przywracają, ale nie korygują tzw. wad refrakcyjnych, takich jak krótkowzroczność czy astygmatyzm, które u niektórych chorych występujące wraz z zaćmą.

Wynika to z ich budowy optycznej – mają tylko jedno ognisko skupienia światła. Ze względu na to, że z reguły do dobrego funkcjonowania potrzebujemy w pierwszej kolejności ostrego widzenia do dali, najczęściej podczas operacji usunięcia zaćmy wszczepiane są soczewki zapewniające dobre widzenie właśnie na dalekie odległości.

Po zabiegu usunięcia zaćmy ze wszczepieniem takiej soczewki będziemy potrzebować okularów do bliży np. podczas czytania, korzystania ze smartfona, szycia i wielu innych czynności, które wymagają dobrego widzenia przedmiotów z bliskiej odległości.

Warto też wiedzieć, że obecnie soczewki standardowo wszczepiane podczas zabiegu „na NFZ” nie mają właściwości pozwalających na skorygowanie astygmatyzmu.

Zaćma - soczewki wieloogniskowe

Dobre widzenie do dali oraz do bliży, a tym samym możliwość rozstania się z okularami do czytania, dają soczewki dwuogniskowe.

Zaś soczewki trójogniskowe zapewniają dobre widzenie także na odległości pośrednie (około 60 cm), umożliwiające np. korzystanie z komputera bez okularów.

Soczewki nowszej generacji poza zaćmą usuwają również wady wzroku. Dzięki nim pacjent nie musi już korzystać z okularów.

Spośród dostępnych obecnie soczewek wewnątrzgałkowych to właśnie soczewki trójogniskowe zapewniają jakość widzenia najbardziej zbliżoną do tego, które daje zdrowa naturalna soczewka oka.

Soczewka multifokalna zaliczana jest już do soczewek specjalnych, które są odpowiednie dla niewielkiego procenta pacjentów.

>>Nie przegap

Zaćma - soczewki toryczne

Soczewki wewnątrzgałkowe mogą też korygować astygmatyzm, czyli wadę wzroku najczęściej wynikającą z asymetrii w budowie rogówki. Astygmatyzm standardowo koryguje się szkłami okularowymi lub soczewkami kontaktowymi tzw. cylindrycznymi, czyli inaczej torycznymi.

Wewnątrzgałkowe soczewki toryczne, u osób z zaćmą, które mają również astygmatyzm, umożliwiają korekcję tej wady wzroku podczas operacji usunięcia zaćmy. Soczewki toryczne są dostępne w wersji zarówno jednoogniskowej jak i dwu- i trójogniskowej.

Oprócz soczewek torycznych są także soczewki Schariotha, które pomagają pacjentom z AMD, czyli zwyrodnieniem plamki żółtej.

Warto wiedzieć

Nie każda soczewka, która byłaby najlepsza dla pacjenta, może być użyta przy operacji wykonywanej w ramach NFZ. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem byłoby dopłacenie do takiej soczewki, ale to jest niemożliwe od 2013 r., kiedy NFZ tak zinterpretował przepisy, że kliniki musiały zaprzestać pobierania dopłat. W zagranicznej klinice pacjenci mogą dopłacić do soczewki.

Zaćma - które soczewki są na NFZ?

W czasie zabiegu usuwania zaćmy refundowanego przez NFZ w zdecydowanej większości przypadków wszczepiane są soczewki wewnątrzgałkowe jednoogniskowe.

Soczewki najnowszej generacji dostępne są w zasadzie wyłącznie w ramach odpłatnego zabiegu wykonywanego w prywatnej placówce.

Standardowa soczewka stosowana w operacjach zaćmy w Polsce, a zarazem jedyna refundowana przez NFZ to soczewka jednoogniskowa.

Warto wybrać taki ośrodek, gdzie podczas zabiegu wszczepiane są te najlepszej jakości - hydrofobowe, asferyczne, z filtrami UV i światła niebieskiego, chroniącymi siatkówkę oka. Soczewka jednoogniskowa pozwala na uzyskanie dobrego widzenia do dali, jednak pacjent nadal będzie potrzebował okularów do czytania, czy odległości pracy przy komputerze.

Obecnie w ramach zabiegów prywatnych, dostępne są soczewki:

  • dwuogniskowe - pozwalające na ostre widzenie przedmiotów z bliska i daleka,
  • trójogniskowe - umożliwiające także bardzo dobre widzenie na tzw. odległości pośrednie (ok. 60 cm), co jest bardzo istotne dla osób prowadzących aktywny tryb życia, korzystających na co dzień z komputera, tabletu czy smartfona.
  • soczewki toryczne korygujące astygmatyzm, dostępne w wersji jedno-, dwu- i trójogniskowej

Zaćma - cena soczewek

Standardowa soczewka kosztuje od 130 do 450 zł. Za nowszej generacji soczewki trzeba zapłacić znacznie więcej, bo od 1,2 tys. do nawet 3 tys. zł.

Trzeba również zapłacić za operację zaćmy, która średnio kosztuje w naszym kraju 2,9 tys. zł. Zabieg wykonywany przy użyciu lasera femtosekundowego dodatkowo kosztuje o 3 tys. więcej.

Zaćma - jakie soczewki wybrać?

Soczewki wewnątrzgałkowe różnią się między sobą nie tylko budową optyczną, lecz także tym, ile problemów związanych ze wzrokiem mogą jednocześnie rozwiązać.

Istotne różnice wynikają także z innych cech. Dlatego przed operacją warto upewnić się, jaka soczewka zostanie wszczepiona. Oto lista parametrów, które warto sprawdzić, aby mieć pewność, że soczewka jest dobrej jakości:

  • jest asferyczna  - taka budowa gwarantuje bardzo dobrą jakość widzenia po operacji
  • jest hydrofobowa -  tzn. jest wykonana z bardzo dobrej jakości materiału, który decyduje o stabilności wszczepionej soczewki i co ważne minimalizuje ryzyko powstania tzw. zaćmy wtórnej, czyli zmętnienia torebki tylnej oka, które trzeba usuwać za pomocą  zabiegu laserowego
  • ma filtr UV, który pochłania szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe, mało tego: ważny jest też, aby to był taki rodzaj filtra, który zapewni najwyższy możliwy poziom ochrony przed tym promieniowaniem
  • ma filtr światła niebieskiego (ma wtedy charakterystyczny żółty kolor), który chroni siatkówkę oka
  • nie powinna jednak blokować światła niebieskiego w całym jego zakresie - obecnie w Polsce badany jest korzystny wpływ działania światła niebieskiego na sen, rytm dobowy czy funkcjonowanie emocjonalne

Pytajmy lekarza o każdy z wyżej wymienionych parametrów soczewki. Od jej wyboru zależy komfort naszego widzenia po operacji.

Warto wiedzieć

Jedynym sposobem leczenia zaćmy jest zabieg chirurgiczny. Należy on do najbardziej spektakularnych procedur medycznych – po 15-30 minutach osoba, która miała problemy z wykonywaniem najprostszych czynności wraca do normalnego funkcjonowania. Zabieg wykonywany jest metodą tzw. fakoemulsyfikacji.

Chirurg okulista wykonuje niewielkie nacięcie po stronie rogówki, usuwa naturalną zmętniałą soczewkę oka, a następnie zastępuje ją sztuczną soczewką wewnątrzgałkową o odpowiednio dobranych parametrach optycznych.

Zabieg jest bezbolesny – krople znieczulające i leki uspokajające sprawiają, że uczucie dyskomfortu zostaje ograniczone do minimum.

Podczas jednego zabiegu operowane jest jedno oko. Drugie można zoperować zwykle po upływie 14 dni od pierwszej operacji.

W artykule wykorzystano materiały firmy Alcon.