Hormony

Hormony to związki chemiczne wydzielane przez struktury układu hormonalnego – gruczoły lub tkanki. Ich główną funkcją jest regulacja poszczególnych procesów fizjologicznych. Hormony mogą oddziaływać zarówno na tkanki położone w miejscu uwolnienia substancji (tzw. hormony lokalne), jak i aktywować procesy w tkankach oddalonych od miejsca sekrecji. Są wtedy transportowane przez krew lub limfę. Prawidłowe działanie układu hormonalnego jest niezbędne do funkcjonowania praktycznie wszystkich mechanizmów obecnych w ciele człowieka od trawienia, przez …

Niedoczynność przysadki mózgowej - przyczyny, objawy i leczenie

Niedoczynność przysadki mózgowej oznacza niedobór hormonów przysadki, które mają wpływ na pracę wielu różnych organów. W wyniku niedoczynności przysadki mózgowej dochodzi do zaburzenia funkcjonowania tarczycy, kory nadnerczy, gonad oraz nerek. Jakie są przyczyny niedoczynności przysadki mózgowej? Jak rozpoznać objawy? Na czym polega leczenie?

Przełom tarczycowy (zaostrzenie nadczynności tarczycy): przyczyny, objawy i leczenie

Przełom tarczycowy to rzadkie, ale najgroźniejsze, bo zagrażające życiu, powikłanie, które może rozwinąć się w przebiegu nadczynności tarczycy. Wówczas konieczna jest natychmiastowa hospitalizacja. Jakie są przyczyny przełomu tarczycowego? Jak rozpoznać jego objawy? Jak przebiega leczenie?

Gigantyzm: przyczyny, objawy, leczenie

Gigantyzm to rzadko występująca choroba, która charakteryzuje się nienaturalnie wysokim wzrostem. Pierwsze jej objawy mogą pojawić się już w dzieciństwie lub wczesnej młodości, gdy nie dojdzie jeszcze do zrośnięcia kości i skostnienia chrząstek wzrostowych. Najwyższy człowiek w historii, który cierpiał na gigantyzm miał 272 cm wzrostu.

Leptyna i leptynooporność

Leptyna wykazuje wiele różnych działań, ale najbardziej zainteresowani nią wydają się być naukowcy zajmujący się otyłością. Leptyna odpowiada za pojawianie się uczucia sytości, u osób otyłych często nie działa prawidłowo – winę za to ponosić może zjawisko leptynooporność. To właśnie przez nie dochodzić może do tego, że duże ilości leptyny – zamiast hamować apetyt – będą go tak naprawdę pobudzały.

Kiedy zacznie działać Euthyrox? [Porada eksperta]

Od 5 dni biorę Euthyrox 25. Po jakim czasie ten lek zacznie działać? Martwię się, bo jestem senny i słaby. Poza tym mam złe samopoczucie. Jestem rozdrażniony. Nie wiem, co robić.

HIPERALDOSTERONIZM pierwotny (zespół Conna) i wtórny. Objawy i leczenie

Hiperaldosteronizm to choroba nadnerczy, która polega na tym, że nadnercza produkują w nadmiarze hormon o nazwie aldosteron. Wyróżnia się hiperaldosteronizm pierwotny (zespół Conna) oraz hiperaldosteronizm wtórny. Jakie są przyczyny i objawy hiperaldosteronizmu? Na czym polega leczenie?

Kortykotropina (ACTH, hormon adrenokortykotropowy): rola, normy, wzrost i spadek

ACTH, inaczej hormon adrenokortykotropowy lub kortykotropina jest hormonem peptydowym produkowanym przez komórki kortykotropowe przedniego płata przysadki. Jaka jest rola ACTH? Jaki jest jego prawidłowy poziom? Czym grozi nadmiar lub niedobór kortykotropiny?

Hormon melanotropowy (melanotropina, MSH)

Hormon melanotropowy (melanotropina, MSH) to hormon decydujący o zabarwieniu skóry. Powstaje on głównie w odpowiedzi na promieniowanie słoneczne i powoduje ciemnienie skóry, czyli opalanie. Warto dowiedzieć się jak powstaje, jakie jest jego znaczenie oraz jakie inne działania ma melanotropina.

Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - przyczyny, objawy i leczenie

Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy to postać nadczynności tarczycy, która daje skąpe, bardzo trudne do zauważenia objawy. W związku z tym wczesne rozpoznanie choroby nie jest łatwe, co może mieć poważne konsekwencje, szczególnie u osób starszych, u których choroba zwiększa ryzyko wystąpienia demencji i śmierci z powodów sercowo-naczyniowych. Jakie są przyczyny subklinicznej niedoczynności tarczycy? Na czym polega jej leczenie?

Późno wykryta niedoczynność tarczycy w ciąży - skutki [Porada eksperta]

Czy wykryta późno, bo w 29. tygodniu ciąży, niedoczynność tarczycy może mieć wpływ na dziecko? Jeżeli już, to jakie niesie za sobą skutki?

Letrox a chudnięcie i przyszła ciąża [Porada eksperta]

Osiem miesięcy temu stwierdzono u mnie niedoczynność tarczycy. Od tamtej pory codziennie rano przyjmuję tabletki Letrox 50. Moja waga jest dosyć duża. Czy przy zażywaniu tych tabletek nie powinno mi być łatwiej zrzucić chociaż kilka kilogramów? Czy już do końca życia jestem skazana na codzienne zażywanie tabletek? Czy jeżeli zajdę z ciążę, to te tabletki nie zaszkodzą dziecku?

Suplementacja jodem a dawka Euthyroxu [Porada eksperta]

Czy wprowadzając suplementację jodem można ograniczyć stosowanie Euthyroxu?

Tyję przez tarczycę czy przysadkę? [Porada eksperta]

Jestem pod stałą kontrolą endokrynologa w związku z niedoczynnością tarczycy. Niestety mimo zdrowego odżywiania, intensywnych ćwiczeń (średnio godzina dziennie) cały czas mam problem z nadwagą - generalnie tyję od powietrza. Ostatnio ktoś poddał mi pomysł zbadania poziomu prolaktyny, gdyż może to mieć związek z inną chorobą, np. guzem przysadki (a kiedyś faktycznie miałam w badaniu wysoki poziom po podaniu MTC 1800 mlU/l). Czy poziom prolaktyny nie jest w jakiś sposób powiązany z chorobą tarczycy? Czy jedno wynika z drugiego? Problemy z tarczycą wykryto, jak miałam problemy z cyklem, ale ten wrócił do normy, więc dalej tego nie drążyliśmy.

Planowanie ciąży a choroby tarczycy. Co grozi dziecku? [Porada eksperta]

Mam niedoczynność tarczycy i chorobę Hashimoto. Przyjmuję od paru lat Letrox 100. W maju miałam wizytę u endokrynologa i okazało się, że moje TSH = 5,08 (norma 0,27 do 4,2). Endokrynolog zwiększyła dawkę Letroxu do 125. Martwi mnie to, że planuję ciąże i że zwiększenie dawki Letroxu ze 100 do 125 nie obniży mi TSH do poniżej 2,00 (a taką chyba trzeba mieć przy ciąży). Od endokrynologa usłyszałam tylko, że mam przyjść w 12. tygodniu ciąży, to wtedy zapewne trzeba będzie zwiększyć dawkę leku. Ciążę planuję za parę miesięcy, jak często powinnam robić badania TSH, bo u mojego lekarza następną wizytę mam za rok. Do jakiego poziomu powinno obniżyć się TSH przed ciążą i co może grozić dziecku przy niedoczynności tarczycy?

Rodzaje zaburzeń pracy tarczycy [Porada eksperta]

Wyróżniamy pierwotną, wtórną i trzeciorzędną niedoczynność tarczycy. Jak jest więc z jej subkliniczną postacią? Jest ona zaliczana do pierwotnej, wtórnej czy może wrodzonej albo nabytej? Wiem, że wyniki TSH i FT4 są w tych przypadkach inne, ale interesuje mnie konkretna przynależność subklinicznej niedoczynności tarczycy.

Czy sok z czarnej rzepy wpływa na tarczycę [Porada eksperta]

Stosuję sok z czarnej rzepy w ilości 50 ml dziennie przed posiłkami. Otrzymałam informację, że sok z czarnej rzepy (piję go akurat z innego powodu) jest nawet w stanie przywrócić równowagę tarczycy; niezależnie, czy mamy niedoczynność tarczycy, czy nadczynność. Dzieje się tak za sprawą ważnego składnika czarnej rzepy tzw. rafaniny, która wzmacnia siły obronne naszego organizmu i ma bezpośredni wpływ na poziom hormonów tarczycy fT3 i fT4 – pomaga utrzymywać go w równowadze. Dodatkowo czarna rzepa jest bogatym źródłem potasu, magnezu, witaminy C, żelaza i siarki. Wyczytałam również, że osoby z niedoczynnością tarczycy powinny unikać rzepy (nie wiem, czy czarna ma inne właściwości), ponieważ hamuje wchłanianie jodu z pokarmów. Jak to jest naprawdę?

Czy Letrox można brać w ciąży [Porada eksperta]

Czy Letrox 50 nie przeszkadza w ciąży? Mam niedoczynność tarczycy. Byłam u endokrynologa, ale wtedy nie byłam w ciąży. Bardzo boję się o dziecko.

Letrox a Acard [Porada eksperta]

Mam niedoczynność tarczycy, przyjmuję Letrox 50. Czy mogę brać Acard?

Kalcytonina - budowa, wydzielanie, badanie, choroby

Kalcytonina to hormon produkowany przez komórki C tarczycy, który wpływa na gospodarkę wapniową organizmu, a dokładniej doprowadza do zmniejszenia stężenia wapnia we krwi. Jakie jednak są dokładne funkcje kalcytoniny i jakie wynikają z tego możliwości zastosowania tego hormonu w lecznictwie?

Euthyrox a jakość nasienia [Porada eksperta]

Czy jest możliwe, żeby przez 2 lata wyniki nasienia nie przekroczyły 6 mln w ejakulacie? Po podaniu Euthyroxu wyniki podskoczyły do 69 mln, a po kilku dniach znowu spadły do 3-4 mln? Czy po ustabilizowaniu tarczycy jest szansa na poprawę jakości nasienia o tak wiele? Poziom TSH przed leczeniem wynosił 11,2.

Endorfiny (hormony szczęścia) - budowa, wydzielanie, działanie

Endorfiny są określane jako hormony szczęścia nie bez powodu - to właśnie dzięki nim możemy odczuwać przyjemność, a nawet euforię. Do tego endorfiny redukują poziomu stresu oraz znoszą bodźce bólowe. Wiemy, że endorfiny ułatwiają kobietom przeżycie porodu czy że to właśnie one są odpowiedzialne za przyjemne doznania, doświadczane podczas wysiłku fizycznego. Co jednak doprowadza do wydzielania endorfin - czy jesteśmy w stanie sprawić, aby w naszym organizmie doszło do uwalniania hormonów szczęścia?

Mechanizm działania układu hormonalnego opiera się o tzw. ujemne sprzężenie zwrotne. Oznacza to, że wydzielanie jednych związków jest hamowane przez inne. Jednocześnie spadek stężenia poniżej określonego punktu granicznego wyłącza działanie inhibitora, a poziom hamowanego hormonu zaczyna wzrastać. Ta pętla jet nieodłącznym elementem homeostazy i warunkuje prawidłowy przebieg procesów metabolicznych.

W ciele człowieka funkcjonuje kilkanaście gruczołów dokrewnych wśród których można wymienić m.in. szyszynkę, tarczycę, wątrobę i trzustkę. Na cały układ hormonalny składa się kilkadziesiąt różnych hormonów, które pozostają ze sobą w stałej równowadze.

Układ hormonalny może jednak ulec zachwianiu wskutek działania wewnętrznych i zewnętrznych czynników. Powodami zaburzeń w wydzielaniu poszczególnych hormonów może być wiek, choroby współistniejące, stosowanie używek i brak aktywności lub nadwaga. O wielu chorobach decydują również czynniki genetyczne oraz przyjmowane lekarstwa. Objawy niedoboru lub nadmiaru poszczególnych związków są silnie osobnicze, dlatego diagnoza zaburzeń hormonalnych jest trudna i często wymaga pogłębionej, wielomiesięcznej diagnostyki. Funkcjonowaniem i zaburzeniami układu hormonalnego zajmuje się endokrynologia.

Do typowych zaburzeń hormonalnych można zaliczyć m.in. chorobę Cushinga, PCOS, choroba Hashimoto oraz niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Każdą z tych jednostek leczy się inaczej, w zależności od ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Więcej z działu Zdrowie