Hormony

Hormony to związki chemiczne wydzielane przez struktury układu hormonalnego – gruczoły lub tkanki. Ich główną funkcją jest regulacja poszczególnych procesów fizjologicznych. Hormony mogą oddziaływać zarówno na tkanki położone w miejscu uwolnienia substancji (tzw. hormony lokalne), jak i aktywować procesy w tkankach oddalonych od miejsca sekrecji. Są wtedy transportowane przez krew lub limfę. Prawidłowe działanie układu hormonalnego jest niezbędne do funkcjonowania praktycznie wszystkich mechanizmów obecnych w ciele człowieka od trawienia, przez …

Androstendion: rola, norma

Androstendion to jeden z hormonów płciowych. Należy do androgenów (hormonów steroidowych), które są u obu płci wytwarzane w nadnerczach oraz, dodatkowo, w jądrach u mężczyzn i jajnikach u kobiet. Jaką rolę pełni androstendion? Jakie są wskazania do badania poziomu androstendionu i jakie są normy tego hormonu dla kobiet i dla mężczyzn?

Nagły spadek stężenia TSH [Porada eksperta]

Od wielu lat leczę się na niedoczynność tarczycy. Przeważnie miałam wyniki w normie, bliżej górnej granicy. Po nieznacznej zmianie dawki od dwóch lat miałam idealny wynik około 1. Dzisiaj odebrałam wyniki, a tu nagle TSH 0,15, ft4 1,5. Co może być powodem? Czy nagle odpowiednia dawka leku zaczęła mi szkodzić?

Badanie AMH (hormon antymüllerowski) - normy i interpretacja

Hormon antymüllerowski (ang. Anti-Müllerian Hormone, AMH) jest glikoproteiną wytwarzaną w gonadach zarówno kobiet jak i mężczyzn. To on przede wszystkim determinuje płeć. Poza tym określenie stężenia hormonu antymüllerowskeigo (badanie AMH) jest najlepszym parametrem oceny szans niepłodnych pacjentów na urodzenie dziecka poprzez określenie tzw. rezerwy jajnikowej. Jakie są normy AMH i ich interpretacja?

Rozwój płodu a wysoki poziom hormonów tarczycy [Porada eksperta]

Jestem w 29. tygodniu ciąży, 2 tygodnie temu po kontrolnych badaniach TSH wynosiło 3,65 ulU/ml (norma do 2,5). Moja ginekolog powiedziała, że jest to niedoczynność tarczycy i zleciła Euthyrox 50. Wcześniej badanie TSH miałam wykonane 3 i pół miesiąca temu i było w normie. Czy w związku z taką przerwą pomiędzy badaniami wzrost TSH mógł wpłynąć niekorzystnie na dziecko? I czy jeśli teraz będę przyjmować Euthyrox, z dzieckiem wszystko będzie w porządku?

Zespół Cushinga (ZC): przyczyny i objawy

Zespół Cushinga (ZC), inaczej hiperkortyzolizm, to zespół objawów chorobowych związany z zaburzeniami hormonalnymi, polegającymi na wytwarzaniu nadmiernej ilości kortyzolu przez korę nadnerczy. Jakie są przyczyny i objawy zespołu Cushinga? Na czym polega leczenie osób zmagających się z hiperkortyzolizmem?

Parathormon (PTH): funkcje, normy, nadmiar, niedobór

Parathormon (PTH) jest hormonem produkowanym przez przytarczyce. Wpływa on przede wszystkim na gospodarkę wapniowo-fosforanową: parathormon doprowadza do zwiększenia stężenia wapnia we krwi, a jednocześnie skutkiem jego wydzielania jest zwiększenie wydalania fosforanów z organizmu. Groźnymi konsekwencjami skutkuje zarówno niedobór, jak i nadmiar parathormonu – jakie mogą jednak być przyczyny nieprawidłowych poziomów PTH w organizmie?

Nadczynność przysadki mózgowej - przyczyny, objawy i leczenie

Nadczynność przysadki mózgowej oznacza nadmiar hormonów przysadki. Jej najczęstszą przyczyną są guzy przysadki mózgowej (zwykle gruczolaki), które wydzielają lub uwalniają hormony przysadki w zbyt dużych ilościach, prowadząc do rozwoju wielu chorób, takich jak, m.in. akromegalia, gigantyzm czy choroba Cushinga. Jak rozpoznać objawy nadczynności przysadki mózgowej? Na czym polega leczenie?

PROSTAGLANDYNY a zdrowie. Funkcje i zastosowanie prostaglandyn

Prostaglandyny to hormony, które biorą udział w wielu procesach fizjologicznych. To m.in. one są odpowiedzialne za objawy stanu zapalnego: obrzęk, zaczerwienienie i ból. Ponadto wykorzystuje się je m.in. u kobiet w ciąży, by przyśpieszyć poród, a także w leczeniu jaskry. Sprawdź, czym są prostaglandyny, jakie pełnią funkcje w organizmie i jakie mają zastosowanie w medycynie.

Kretynizm (choroba): objawy, przyczyny i leczenie kretynizmu

Kretynizm to nie tylko obelga, ale i wyróżniana w medycynie jednostka chorobowa. Objawy kretynizmu obejmują zaburzenia intelektualne, ale i liczne problemy somatyczne. Kretynizm może w wyjątkowy sposób obniżać jakość życia ludzi, ale z drugiej strony – dzięki leczeniu dość łatwo można zapobiec skutkom kretynizmu. Jakie są przyczyny kretynizmu, jego objawy i w jak przebiega leczenie tej choroby?

Aldosteron: rola i normy

Aldosteron to hormon zaliczany do mineralokortykosteroidów produkowanych przez warstwę kłębkowatą nadnerczy. Zarówno zbyt niskie stężenie tego hormonu, jak i powyżej górnej granicy normy jest nieprawidłowe i należy zidentyfikować czynnik sprawczy, aby włączyć odpowiednie postępowanie diagnostyczno - terapeutyczne.

Jak sprawdzić poziom jodu w organizmie? [Porada eksperta]

Jakie badanie powinnam wykonać w ciąży, aby określić, czy mam wystarczający poziom jodu w organizmie?

Rozchwiana tarczyca a planowanie ciąży [Porada eksperta]

Leczę się od 2 lat na tarczycę. Na początku okazało się, że to nadczynność, więc lekarz przepisał mi Carbimazol 3x1 tabletka plus Bisoprolol 2x1 plus co 3 tyg. badania krwi. Po jakimś czasie okazało się, że mam już niedoczynność tarczycy i mam zmniejszyć dawkę do 1xBisoprolol i połówkę Carbimazolu. Czy mogę starać się o dziecko?

Prawidłowe stężenia hormonów tarczycy przy podwyższonym stężeniu TSH [Porada ekspert…

Mam TSH na poziomie 6,17 mlU/l, podczas gdy hormony tarczycy są w normie - fT4 15,01 pmol/l oraz fT3 na 5,59 pmol/l. Co może świadczyć o wysokim poziomie TSH? Leczę się też na zaburzenia afektywne dwubiegunowe u psychiatry i zażywam Depakine Chrono 500 mg, po 3 tabletki rano i wieczorem oraz węglan litu 250 mg, po 2 tabletki rano i wieczorem plus ostatnio kwetiapina w dawce 25 mg dziennie. Poziom litu i kwasu walproinowego we krwi zbadany i w normie, w połowie normy terapeutycznej. Mam rozchwiany nastrój przez to i różne dziwne objawy, jak uczucie zimna lub gorąca, problem z koncentracją i pamięcią itp. Czy to problem tarczycy czy przysadki? Widzę, że współczynnik 3:1 tyroksyny do trojjodotyroniny jest zachowany. Czy warto przyjmować lewotyroksynę doustnie, żeby obniżyć TSH, jak zalecił endokrynolog, który zlecił badania??

Sproszkowana tarczycy krów a niedoczynność tarczycy [Porada eksperta]

Moja koleżanka podobnie jak ja ma zdiagnozowaną niedoczynność tarczycy. Oprócz syntetycznego hormonu przyjmuje suplement zawierający sproszkowaną tarczycę krów pozbawioną tyroksyny. Jaki jest sens przyjmowania takiego specyfiku?

Niedoczynność tarczycy i Hashimoto a tatuaż [Porada eksperta]

Rozpoznano u mnie niedoczynność tarczycy (TSH - 7) i chorobę Hashimoto. Doktor przepisała mi Letrox 50, zaleciła zacząć od połówek. Tak się składa, że zanim dowiedziałam się o chorobie, umówiłam się już na tatuaż. Czy przy kuracji Letroxem (którą mam już na zawsze, według słów mojej doktor) tatuaż będzie jeszcze możliwy? Czy mam zrezygnować?

Czy można wyleczyć niedoczynność tarczycy? [Porada eksperta]

Co zrobić, żeby nie trzeba było przyjmować leków na tarczycę oraz jak można ją wyleczyć, a nie zaleczyć? Mam niedoczynność tarczycy. Tabletki ją zaleczają, a co wyleczy całkowicie niedoczynność tarczycy? Zmagam się z tym problemem od 10 roku życia i mam dość przyjmowania leków.

Czy można przyjmować zamiennie Letrox i Euthyrox? [Porada eksperta]

Jestem w 6 miesiącu ciąży, dwa dni temu dowiedziałam się, że mam niedoczynność tarczycy. Mój wynik TSH to 5,64. Lekarz przepisał mi Letrox 25, ale nigdzie go nie mogę dostać. Czy mogę więc brać Euthyrox w takiej samej dawce? Mąż ma ten właśnie lek w dawce 50. Za dwa tygodnie mam zrobić badanie kontrolne, że sprawdzić, czy lek działa.

Jak działa jod radioaktywny i nieradioaktywny? [Porada eksperta]

Mam nadczynność tarczycy i właśnie dostałam skierowanie na radiojod. Na scyntygrafii wyszedł guzek na prawym płacie, drobne pole wzmożonej kumulacji znacznika - pole ciepłe, mogące odpowiadać guzkowi autonomicznemu, słabo wyrażonemu (na USG niewidoczny). Radiojod wydawałby się fajnym rozwiązaniem, bezbolesnym i bez narkozy, ale moje obawy wynikają z tego, że źle reaguję na jod, nad morzem miałam ataki z drgawkami i wymiotami, puls mi strasznie przyspieszał, również po zjedzeniu słonych rzeczy. Na początku w ogóle nie kojarzyłam tego z tarczycą, ale potem poskładało mi się to w całość. Doktor powiedziała, że operacji przy nadczynnej tarczycy mi nie zrobią, a leków brać nie mogę (leukopenia po 2 tygodniach brania Metizolu) i jod jest jedynym rozwiązaniem. Oczywiście ufam doktor, do której chodzę, i bardzo chcę pozbyć się tej nadczynności, chciałabym jednak jakoś upewnić się, uspokoić, że to, co dostanę w tabletce, nie spowoduje u mnie takich objawów, jak ten prawdziwy jod.

Łysienie a poziom hormonu DHEAS [Porada eksperta]

Mieszkam w Niemczech. Robiłam badanie krwi, ponieważ bardzo zniszczyły mi się włosy i łamią się dość mocno. Dihydro-ea-sulfat ponad 400, a norma od 18 do 200. Czy to ma coś wspólnego z łysieniem?

Fazy cyklu a grubość błony śluzowej macicy przed i po owulacji [Porada eksperta]

Od 6 miesięcy bezskutecznie staram się zajść w ciążę. Niestety mam problemy z endometrium. W każdym cyklu monitorowanym endometrium do momentu owulacji rośnie do 10 mm, niestety już dwa dni po owulacji ma tylko około 7 mm. Co może być przyczyną, że endometrium zamiast rosnąć zmniejsza się? Lekarze nie potrafią mi wytłumaczyć, dlaczego tak się dzieje.

Badanie hormonów tarczycy po TK z kontrastem [Porada eksperta]

Robiłam córce (prawie 5 lat) badanie TSH wynik 0,4. Córka miała robioną tomografię komputerową z kontrastem. Ile muszę odczekać, żeby zrobić badanie fT3 i fT4, aby wyniki nie były zafałszowane?

Mechanizm działania układu hormonalnego opiera się o tzw. ujemne sprzężenie zwrotne. Oznacza to, że wydzielanie jednych związków jest hamowane przez inne. Jednocześnie spadek stężenia poniżej określonego punktu granicznego wyłącza działanie inhibitora, a poziom hamowanego hormonu zaczyna wzrastać. Ta pętla jet nieodłącznym elementem homeostazy i warunkuje prawidłowy przebieg procesów metabolicznych.

W ciele człowieka funkcjonuje kilkanaście gruczołów dokrewnych wśród których można wymienić m.in. szyszynkę, tarczycę, wątrobę i trzustkę. Na cały układ hormonalny składa się kilkadziesiąt różnych hormonów, które pozostają ze sobą w stałej równowadze.

Układ hormonalny może jednak ulec zachwianiu wskutek działania wewnętrznych i zewnętrznych czynników. Powodami zaburzeń w wydzielaniu poszczególnych hormonów może być wiek, choroby współistniejące, stosowanie używek i brak aktywności lub nadwaga. O wielu chorobach decydują również czynniki genetyczne oraz przyjmowane lekarstwa. Objawy niedoboru lub nadmiaru poszczególnych związków są silnie osobnicze, dlatego diagnoza zaburzeń hormonalnych jest trudna i często wymaga pogłębionej, wielomiesięcznej diagnostyki. Funkcjonowaniem i zaburzeniami układu hormonalnego zajmuje się endokrynologia.

Do typowych zaburzeń hormonalnych można zaliczyć m.in. chorobę Cushinga, PCOS, choroba Hashimoto oraz niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Każdą z tych jednostek leczy się inaczej, w zależności od ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Więcej z działu Zdrowie