Hormony

Hormony to związki chemiczne wydzielane przez struktury układu hormonalnego – gruczoły lub tkanki. Ich główną funkcją jest regulacja poszczególnych procesów fizjologicznych. Hormony mogą oddziaływać zarówno na tkanki położone w miejscu uwolnienia substancji (tzw. hormony lokalne), jak i aktywować procesy w tkankach oddalonych od miejsca sekrecji. Są wtedy transportowane przez krew lub limfę. Prawidłowe działanie układu hormonalnego jest niezbędne do funkcjonowania praktycznie wszystkich mechanizmów obecnych w ciele człowieka od trawienia, przez …

Przytarczyce - budowa, funkcje i choroby przytarczyc

Przytarczyce, to gruczoły, które - jak sugeruje nazwa - leżą przy tarczycy. Przytarczyce mają postać drobnych, owalnych ziarenek, jednak pełnią bardzo ważne funkcje w organizmie - ich główny zadaniem jest regulacja gospodarki wapniowo-fosforowej w organizmie. Sprawdź, jaką dokładnie rolę pełnią przytarczyce, jakie hormony wydzielają i jakie są choroby przytarczyc.

Zespół pustego siodła to objaw choroby przysadki

Zespół pustego siodła to szereg objawów o podłożu hormonalnym wynikający z zaburzeń pracy przysadki mózgowej. Gruczoł ten może być uciskany przez położoną wyżej przeponę i ulegać odkształcaniu na fragmencie kości nazywanej siodłem tureckim. Choroba diagnozowana jest najczęściej u kobiet po kilku ciążach, które borykają się z nadwagą. Czy to groźne schorzenie? Jak leczy się zespół pustego siodła?

Śpiączka hipometaboliczna: przyczyny, objawy, leczenie

Śpiączka hipometaboliczna to skrajna postać niedoboru hormonów tarczycy. Doprowadzić do niej może zarówno zaniechanie leczenia niedoczynności tarczycy, jak i wystąpienie razem z zaburzeniami czynności gruczołu tarczowego jakiegoś innego poważnego, znacznie obciążającego organizm schorzenia. Jeżeli u pacjenta dojdzie do śpiączki hipometabolicznej, to jego rokowania są bardzo niepomyślne.

Gwiazdy chore na Hashimoto [GALERIA]

Choroba Hashimoto może dotknąć każdego! Zaliczana jest już nawet do chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Chorują na nią także znane osoby. Dowiedz się, czy choroba Hashimoto zmieniła życie gwiazd i które z nich zmagają się z chorobą.

Kręci nas adrenalina. Jak działa epinefryna?

Jak działa adrenalina? To doskonale ilustruje jej potoczna angielska nazwa: 3 x F, czyli fright (strach), fight (walka) i flight (ucieczka). Jazda kolejką górską w wesołym miasteczku, skoki na bungee czy wspinaczka po ścianie bez żadnych zabezpieczeń wymagają odwagi, ale miłośników tak mocnych wrażeń nie brakuje. Poczucie zagrożenia wyzwala bowiem w naszym organizmie szereg reakcji, a nagrodą za pokonanie lęku jest stan euforii.

Zmiana objętości przysadki mózgowej [Porada eksperta]

Sześć lat temu ze względu na problemy hormonalne i podejrzenie mikrogruczolaka zrobiłam prywatnie MRI głowy - przysadka była prawidłowej wielkości, z jednorodnym płatem przednim, wykryto jedynie torbiel pajęczynówki. W międzyczasie wykryto u mnie niedoczynność tarczycy i Hashimoto. Obecnie powtórzyłam prywatnie badanie, żeby sprawdzić, czy torbiel nie rośnie. Tym razem przysadka jest o zmniejszonej objętości (12,9 x 3,3 x 8 mm), a przedni płat jest niejednorodny, torbiel bez zmian. Czy takie różnice w przysadce są objawem jakiejś jej choroby? Wizytę u endokrynologa mam dopiero za 4 miesiące, ale jeżeli są podstawy, to mogę spróbować ja przyśpieszyć.

Zajście w ciążę a niedomaganie tarczycy [Porada eksperta]

Czy z niedoczynnością można zajść w ciążę, jeśli jest to tylko minimalne przekroczenie normy?

Przerost endometrium w okresie okołomenopauzalnym [Porada eksperta]

Czy przerost błony śluzowej u kobiety w okresie okołomenopauzalnym (krwawienia nadal występują, ostatnie krwawienie było długie i obfite) jest bardzo niebezpieczny? Ostatnia wizyta u ginekologa była pół roku temu i nie było żadnego przerostu, natomiast dzisiaj badanie wykazało 30 mm.

Czy zaburzenia neurologiczne mogą wynikać z choroby tarczycy? [Porada eksperta]

Od jakiegoś czasu zauważyłam u siebie problemy z wypowiadaniem się. Jestem osobą bardzo kontaktową, gadatliwą. Teraz mam ogromny problem ze złożeniem zdania. Wiem, co chciałabym przekazać, ale kiedy zaczynam mówić, nie pamiętam słów. Zacinam się, szukam odpowiednich słów. Od 18. roku życia choruję na niedoczynność tarczycy. Od 4 lat mam też zdiagnozowaną chorobę Hashimoto i insulinooporność. Nie wiem, czy zaprzestanie brania tabletek może mieć wpływ na pogłębianie się choroby w ten sposób? Od roku nie biorę tabletek, wiem, że był to błąd, ale u nas w mieście brakuje specjalistów, nie stać mnie na wizyty płatne, na które jeszcze muszę dojeżdżać.

Orbitopatia tarczycowa: przyczyny, objawy, leczenie

Orbitopatia tarczycowa (inaczej oftalmopatia tarczycowa, oftalmopatia Gravesa-Basedowa) należy do głównych objawów choroby Gravesa-Basedowa i może prowadzić do uszkodzenia wzroku. Jakie są przyczyny i objawy wystąpienia oftalmopatii tarczycowej? Jak przebiega leczenie tej orbitopatii? Czy oftalmopatia w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa zawsze prowadzi do uszkodzenia wzroku?

Tatuaż przy prawidłowo leczonej tarczycy [Porada eksperta]

Od 2010 roku choruję na chorobę Hashimoto. Aktualnie mój wynik TSH wynosi 1,4, przyjmuję na czczo Euthyrox 50 oraz Vigantoletten 2000. Czy mogę mieć wykonany tatuaż? Jestem po szczepieniu na WZW typu B.

Akromegalia: przyczyny, objawy, leczenie

Akromegalia, podobnie jak gigantyzm, to choroba, która pojawia się, gdy przysadka mózgowa wydziela za dużo hormonu wzrostu, co powoduje nieodwracalny przerost narządów zewnętrznych i wewnętrznych. Akromegalia powinna być leczona jak najwcześniej, bo zmiany zachodzące w organizmie pod wpływem nadmiaru hormonu wzrostu są groźne dla życia chorego - przekonują specjaliści.

Algi morskie przy niedoczynności tarczycy [Porada eksperta]

Czy przy niedoczynności tarczycy (obecnie TSH wynosi 2,40) mogę przyjmować spirulinę (algi morskie) w proszku? Biorę Euthyrox 75 mg.

Tomografia z kontrastem a obniżone TSH [Porada eksperta]

Do badań kontrolnych sprawdzających, czy nie mam nawrotu raka, muszę mieć zrobioną tomografię z kontrastem. Niestety okazało się, że mam obniżone TSH. Może da się jakoś podwyższyć TSH lub zabezpieczyć organizm przed kontrastem?

Desmoxan a Euthyrox [Porada eksperta]

Od dwóch tygodni leczę niedoczynność tarczycy Euthyroxem N25. Chciałabym jednocześnie rzucić palenie papierosów z kuracją Desmoxanem. Czy są ku temu przeciwwskazania?

Choroba czy zaburzenie pracy taczycy [Porada eksperta]

Jakie badania należy wykonać i przy jakich wartościach tych badań można stwierdzić jednoznacznie, że jest to subkliniczna niedoczynność tarczycy i czym się różni od Hashimoto?

Zespół oporności na hormony tarczycy

Zespół oporności na hormony tarczycy to choroba tarczycy dość nietypowa – w jej przebiegu pacjenci doświadczać mogą bowiem jednocześnie objawów nadczynności i niedoczynności tarczycy. Do choroby tej doprowadzają różne mutacje genetyczne zaburzające czynność jednego z receptorów dla hormonów tarczycowych – różnorodność mutacji sprawia, że obraz kliniczny zespołu oporności na hormony tarczycy bywa u różnych pacjentów całkowicie odmienny.

Obrzęk śluzowaty - przyczyny, objawy i leczenie

Obrzęk śluzowaty, dawniej choroba Gulla (łac. myxoedema) występuje w niedoczynności tarczycy, która najczęściej ma postać choroby Hashimoto. Jakie są przyczyny i objawy obrzęku śluzowatego? Jak przebiega jego leczenie?

Guzy szyszynki: przyczyny, objawy, leczenie

Guzy szyszynki to zarówno zmiany łagodne, wymagające jedynie okresowej obserwacji, jak i nowotwory o dużym stopniu złośliwości, w których przypadku konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Objawem guza szyszynki mogą być zarówno przewlekłe bóle głowy, jak i nudności i wymioty czy zaburzenia widzenia. Jakie jeszcze inne problemy powinny wzbudzić niepokój, bo mogą objawem guza szyszynki i na czym polega leczenie tych zmian?

Mlekotok: przyczyny i leczenie

Mlekotok jest objawem zaburzeń powstałych w organizmie i nie należy go lekceważyć. Choć przeważnie jest następstwem hiperprolaktynemii, są także inne przyczyny niepokojącego wydzielania się mleka z piersi – tak u kobiety, jak i mężczyzny. Co jeszcze prowadzi do mlekotoku i jak go leczyć?

Wpływ jodu z tężni na niedoczynność tarczycy [Porada eksperta]

Czy w przypadku niedoczynności tarczycy można korzystać z tężni w Ciechocinku? Spacery nad Bałtykiem są wskazane i wydawało mi się, że spacer w Ciechocinku jest jak najbardziej wskazany. Ale znalazłam artykuł, w którym jest napisane, ze jod z tężni i grot solankowych jest szkodliwy dla osób z niedoczynnością tarczycy. Chciałam się wybrać z moją córeczką, która też cierpi na to schorzenie, a nie chciałabym zrobić jej krzywdy.

Mechanizm działania układu hormonalnego opiera się o tzw. ujemne sprzężenie zwrotne. Oznacza to, że wydzielanie jednych związków jest hamowane przez inne. Jednocześnie spadek stężenia poniżej określonego punktu granicznego wyłącza działanie inhibitora, a poziom hamowanego hormonu zaczyna wzrastać. Ta pętla jet nieodłącznym elementem homeostazy i warunkuje prawidłowy przebieg procesów metabolicznych.

W ciele człowieka funkcjonuje kilkanaście gruczołów dokrewnych wśród których można wymienić m.in. szyszynkę, tarczycę, wątrobę i trzustkę. Na cały układ hormonalny składa się kilkadziesiąt różnych hormonów, które pozostają ze sobą w stałej równowadze.

Układ hormonalny może jednak ulec zachwianiu wskutek działania wewnętrznych i zewnętrznych czynników. Powodami zaburzeń w wydzielaniu poszczególnych hormonów może być wiek, choroby współistniejące, stosowanie używek i brak aktywności lub nadwaga. O wielu chorobach decydują również czynniki genetyczne oraz przyjmowane lekarstwa. Objawy niedoboru lub nadmiaru poszczególnych związków są silnie osobnicze, dlatego diagnoza zaburzeń hormonalnych jest trudna i często wymaga pogłębionej, wielomiesięcznej diagnostyki. Funkcjonowaniem i zaburzeniami układu hormonalnego zajmuje się endokrynologia.

Do typowych zaburzeń hormonalnych można zaliczyć m.in. chorobę Cushinga, PCOS, choroba Hashimoto oraz niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Każdą z tych jednostek leczy się inaczej, w zależności od ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Więcej z działu Zdrowie