Nadmierny popęd seksualny (hiperseksualność) - przyczyny

Nadmierny popęd seksualny może mieć zarówno przyczyny fizjologiczne, jak i psychiczne. Najczęściej stanowi objaw uboczny jakiejś choroby – np. choroby Alzheimera, encefalopatii, zaburzeń hormonalnych. Jeśli nadmierny popęd seksualny prowadzi do ryzykownych zachowań seksualnych, dyskomfortu psychicznego albo jest przyczyną problemów w związku, powinien być leczony.

Spis treści

1. Nadmierny popęd seksualny (hiperseksualność) – przyczyny organiczne
2. Nadmierny pociąg seksualny nie zawsze jest zaburzeniem
3. Nadmierny popęd seksualny (hiperseksualność) – przyczyny psychiczne

Specjaliści nie są zgodni co do przyczyn nadmiernego popędu seksualnego (hiperseksualności). Niektórzy kwestionują nawet założenie, by nadmierny popęd postrzegać w kategoriach zaburzenia – ich zdaniem nie ma norm, które rozstrzygałyby, kiedy potrzeby seksualne człowieka przybierają rozmiary choroby, a kiedy można uznać je za prawidłowe. Jeśli jednak chęć zaspokojenia popędu jest tak silna, że zaczyna dominować nad innymi dziedzinami życia oraz utrudnia normalne funkcjonowanie – w takiej sytuacji należy zwrócić się do seksuologa.

Warto przy tym zauważyć, że hiperseksualność może, ale nie musi wiązać się z uzależnieniem od seksu. W pierwszej kolejności należy wykluczyć przyczyny organiczne tego zaburzenia, w tym choroby fizyczne i psychiczne. Czasami duże potrzeby seksualne wynikają z przyczyn naturalnych – na przykład u mężczyzn między 16 a 25 rokiem życia nadmierny popęd jest objawem typowym dla wczesnego stadium rozwoju seksualnego.

Czytaj też: Uzależnienie od masturbacji - objawy i skutki nałogowego onanizmu [TEST]

Nadmierny popęd seksualny (hiperseksualność) – przyczyny organiczne

Przyczyny organiczne (fizyczne) nadmiernego popędu to różne schorzenia, które mają wpływ na funkcjonowanie mózgu i gospodarkę hormonalną organizmu, a więc pośrednio także na zwiększenie potrzeb seksualnych.

Choroba Alzheimera – szacuje się, że u 17% pacjentów z objawami Alzheimera występuje zwiększony popęd seksualny oraz skłonność do niestandardowych zachowań seksualnych. Fakt ten tłumaczy się utratą przez chorych kontroli nad swoimi odruchami.

Autyzm – u osób z autyzmem i zespołem Aspergera już w dzieciństwie często można zaobserwować nadmierne zainteresowanie sferą seksualną oraz skłonności do autoerotyzmu. W starszym wieku objaw ten może się utrzymywać, w niektórych przypadkach przeradzając się w upodobania do niestandardowych zachowań seksualnych (np. BDSM).

Encefalopatie – naukowcy dostrzegli powiązania między uszkodzeniami niektórych części mózgu a zwiększeniem popędu seksualnego. Przykładem może być zespół Klüvera-Bucy'ego – choroba neurologiczna powstająca w wyniku urazu płatów skroniowych, który prowadzi do dysfunkcji w obrębie ciała migdałowatego.

Hiperandrogenizm – także nadmiar męskich hormonów (androgenów) może być przyczyną zwiększonego popędu płciowego. U kobiet dodatkowo łączy się on z takimi objawami jak nadmierne owłosienie, trądzik, obniżony tembr głosu. Poziom androgenów można oznaczyć za pomocą badania krwi.

Należy ponadto pamiętać, że libido może zwiększać się także na skutek przyjmowania niektórych leków – głównie tych zawierających w swoim składzie testosteron (np. Undestor, Nebido, Tostran) oraz sterydów anabolicznych. Wymienione preparaty mogą powodować sztuczny wzrost popędu u kobiet oraz chwilowe zwiększenie libido u mężczyzn (efekt ten mija, ponieważ długotrwałe przyjmowanie męskich hormonów upośledza pracę jąder i prowadzi do zmniejszonej produkcji naturalnego testosteronu). Również niektóre substancje psychotropowe prowadzą do wzrostu popędu seksualnego, np. kokaina, amfetamina, ecstasy.

Nadmierny popęd seksualny (hiperseksualność) – przyczyny psychiczne

Nadmierny popęd płciowy to częsty objaw w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Libido zazwyczaj zwiększa się, gdy chory doświadcza epizodu manii, czyli silnego pobudzenia psychoruchowego. Na ogół w tym czasie wyzbywa się także zahamowań seksualnych, co skłania go do ryzykownych zachowań i eksperymentowania w sferze seksu.

Nadmierny popęd może ujawnić się także na skutek zaburzeń osobowości. Wówczas przyczyną podwyższonego libido są problemy emocjonalne, ukryte kompleksy, lęki, brak pewności siebie, które dana osoba stara się zagłuszyć poprzez zatracenie się w doznaniach fizycznych. Częste zmienianie partnerów służy nadkompensacji – osoba niedowartościowana uzyskuje w ten sposób potwierdzenie swojej wartości, zwiększa się jej samoocena. Poprawa samopoczucia jest jednak krótkotrwała, ponieważ nie wprowadza realnych zmian w osobowości. Budowanie swojego poczucia wartości na seksie prędzej czy później prowadzi też do seksoholizmu.

Niekiedy nadmierny popęd jest też skutkiem traum przeżytych we wczesnym dzieciństwie. Zdarza się u osób, których rodzice stosowali autorytarny model wychowania z dużą liczbą nakazów, zakazów i kar. Jeśli w takiej rodzinie seks stanowił temat tabu albo był postrzegany jako coś brudnego i grzesznego, to bardzo prawdopodobne, że dziecko w przyszłości będzie starało się odreagować restrykcyjne podejście do seksu uciekając w seksoholizm. Podobny mechanizm obserwuje się u osób, które w dzieciństwie doznały molestowania seksualnego.