Psychiatria
Psychiatria to specjalizacja medyczna poświęcona diagnozie i leczeniu zaburzeń oraz chorób psychicznych. Psychiatra zajmuje się nie tylko analizą medycznego aspektu dysfunkcji, ale bada również ich uwarunkowania społeczne, rodzinne i pychologiczne. Często tylko tak holistyczne podejście do pacjenta pozwala na znalezienie rozwiązania problemu. W odróżnieniu od psychologii, psychiatria jest dyscypliną medyczną.
![Leczenie schizofrenii a wystąpienie epizodu psychotycznego [Porada eksperta]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-WMtL-dDu7-vmw1_porada-psychiatry-320x213.jpg)
Chciałabym się dowiedzieć jakie jest prawdopodobieństwo nawrotu choroby (w postaci epizodu psychotycznego) u chorych w trakcie przyjmowania leków? Interesuje mnie także jakie efekty w założeniu mają dać leki przyjmowane w schizofrenii: zablokować występowanie objawów pozytywnych czy tych negatywnych także? I dlaczego ich przyjmowanie jest tak ważne?
Hipomania to stan łagodniejszy od manii, nie oznacza to jednak, że całkowicie niegroźny. W przebiegu hipomanii pacjenci mogą stawać się znacznie bardziej gadatliwi, śpią zdecydowanie krócej, a do tego zmagają się z gonitwą myśli i jeszcze wieloma innymi zaburzeniami. Hipomanii nie wolno bagatelizować, bo może ona świadczyć o tym, że dana osoba cierpi na chorobę afektywną dwubiegunową. Jakie więc są objawy hipomanii i jej przyczyny? Jakie leczenie jest wykorzystywane w celu wyrównania nastroju u pacjenta z hipomanią?
Badanie psychiatryczne to rozmowa koncentrująca się wokół różnych potencjalnych objawów schorzeń i zaburzeń psychiatrycznych. Odwiedzanie psychiatry wciąż jest chyba, choć nie powinno, sprawą wstydliwą i pozostaje tematem tabu. Psychiatra – podobnie jak każdy inny lekarz – ma na uwadze jedynie dobro pacjenta i to, aby właściwie postawić rozpoznanie istniejącego u chorego problemu, a następnie zaproponować mu odpowiednie dla niego leczenie. Jakie pytania padają podczas badania psychiatrycznego i dlaczego pacjenci nie powinni się tego badania obawiać?
Dysmorfofobia to zaburzenie psychiczne, w którym pacjent narzeka np. na to, że ma on za duży nos, czy że posiada krzywe zęby, kiedy tak naprawdę dane części jego ciała wyglądają całkowicie prawidłowo. Wydawać by się mogło, że do ustąpienia dysmorfofobii wystarczające byłoby skorygowanie defektów estetycznych – tak jednak niestety nie jest i pacjentom może pomóc jedynie skorzystanie z pomocy psychoterapeutów.
Hipokamp jest częścią mózgowia, która odpowiada przede wszystkim za pamięć długotrwałą i przestrzenną. Hipokamp został odkryty już dawno, a mimo to struktura ta wciąż interesuje naukowców – wynika to chociażby z tego, że znajdowane są coraz to nowsze powiązania pomiędzy hipokampem i jego funkcjonowaniem a różnorodnymi schorzeniami, takimi jak np. choroba Alzheimera, padaczka czy depresja. Poznaj funkcje hipokampu i dowiedz się, jakie są skutki jego uszkodzenia.
Depersonalizacja jest objawem, który prowadzi do zaburzeń postrzegania samego siebie – pacjent może mieć wrażenie, że jest jedynie obserwatorem swojego własnego życia czy też może mu się wydawać, że jego ciało jest tak naprawdę całkowicie obce. Przyczyną depersonalizacji bywają zaburzenia psychiczne, ale i choroby z innych dziedzin medycyny – doprowadzić do depersonalizacji mogą zarówno schorzenia neurologiczne, jak i nawet internistyczne. Przeczytaj, jakie są przyczyny depersonalizacji i dowiedz się, jak sobie radzić z depersonalizacją - jak przebiega leczenie.
Lęk wysokości (akrofobia) pojawiać się może przed potencjalnym skokiem na bungee, ale i nawet w razie konieczności wejścia na drabinę czy na wyższe piętro w jakimś budynku. Lęk wysokości nie jest błahostką, ponieważ objawia się on nie tylko myślami o zagrożeniu związanym z dużą wysokością, ale i objawami somatycznymi lęku, a czasami nawet napadem paniki. Czy w związku z tym lęk wysokości można w jakiś sposób wyleczyć i przez to ułatwić pacjentowi codzienne funkcjonowanie? Przeczytaj, czym się objawia lęk wysokości i dowiedz się, jak go zwalczyć.
Neurastenia objawia się przede wszystkim przewlekłym zmęczeniem, ale w jej przebiegu występować mogą również zaburzenia koncentracji i drażliwość, a także bóle głowy i brzucha. Tak naprawdę zakres występujących u osób z neurastenią dolegliwości jest dość szeroki, tymczasem – mimo, że o neurastenii mówiono już pod koniec XIX wieku – do dziś do końca nie jest jasne, co stanowi przyczyny neurastenii. Neurastenia w znaczący sposób może pogarszać funkcjonowanie pacjentów – czy istnieją więc jakieś metody jej leczenia?
Echolalia to zaburzenia, w którego przebiegu pacjenci powtarzają zasłyszane od innych pojedyncze słowa, fragmenty zdań czy nawet całe zdania. Echolalia bywa fizjologiczna w pewnym okresie życia dziecka, później jednak staje się patologią związaną m.in. z autyzmem. U dorosłych echolalia może z kolei wystąpić po udarze mózgu czy w związku z jakimś zaburzeniem otępiennym.
Perseweracje występują, gdy pacjent powtarza przez dłuższy czas jakieś słowo, zdanie czy ruch. O istnieniu perseweracji można mówić np. u osoby, która na zadawane, całkowicie różne pytania, odpowiada ciągle jednym i tym samym zdaniem. Same perseweracje nie są chorobą, pojawiają się one w przebiegu różnych zaburzeń psychicznych, ale nie tylko. Odkrycie przyczyn perseweracji jest ważne dlatego, że to właśnie ich leczenie może doprowadzić do ustąpienia perseweracji.
Amnezja prawdopodobnie jest najcięższym zaburzeniem pamięci. Wyróżnia się jej kilka rodzajów, takich jak amnezja wsteczna, następcza czy psychogenna. Amnezja z pewnością może utrudniać życie doświadczających jej pacjentów, jakie jednak są przyczyny niepamięci? Czy są dostępne jakieś metody leczenia amnezji?
Zaburzenia reaktywne pojawiają się wtedy, kiedy człowiek nie daje sobie rady ze swoimi reakcjami na doświadczane przeżycia. Doprowadzić do nich może rozstanie z partnerem, zmiana szkoły czy miejsca zamieszkania – z tego właśnie względu zaburzenia reaktywne wystąpić mogą w zasadzie u każdego człowieka. Mogą one wydawać się błahym problemem, jednak – ze względu nawet na ryzyko popełnienia przez pacjenta samobójstwa – nigdy nie wolno ich bagatelizować. Jakie są objawy zaburzeń reaktywnych i do kogo zgłosić się po pomoc w razie ich wystąpienia?
Mizofonia (nadwrażliwość na dźwięki) sprawia, że kolacja z ukochaną osobą, która dla wielu ludzi stanowi idealny plan na romantyczny wieczór, dla osoby z tą przypadłością stanowi źródło dyskomfortu, lęku czy nawet... agresji. O mizofonii nauka do tej pory wie tak naprawdę niewiele, jakie jednak są przyczyny nadwrażliwości na dźwięki i czy istnieją jakieś sposoby leczenia mizofonii?
Samookaleczanie u dzieci i młodzieży jest jednym z przejawów agresji. Cięcie się żyletkami i inne formy samookaleczania najczęściej oznaczają, że dana osoba ma problem, z którym nie potrafi sobie poradzić. Zadawanie sobie bólu jest dla niej jedynym sposobem na jego rozwiązanie. Sprawdź, jakie są przyczyny i rodzaje samookaleczeń i jak przebiega w takich wypadkach leczenie.
Elektrowstrząsy – wbrew pozorom – nadal są wykorzystywane w lecznictwie psychiatrycznym. Terapia elektrowstrząsami to zagadnienie dość interesujące, bo dzięki niej leczone są również inne niż psychiatryczne schorzenia, a oprócz tego czasami elektrowstrząsy bywają bezpieczniejsze nawet od... leków psychotropowych. Jakie są wskazania do elektrowstrząsów i jaki wpływ na funkcjonowanie mózgu wywiera ta terapia?
Halucynoza (paranoja) pasożytnicza to zaburzenie psychotyczne, które objawia się obecnością urojeń czuciowych – chory jest przekonany, że pod jego skórą lub całym organizmie znajdują się pasożyty. Jakie są przyczyny i objawy paranoi pasożytniczej? Na czym polega leczenie obłędu pasożytniczego?
Do zaburzeń psychicznych zaliczanych jest szereg rozmaitych problemów. Wśród nich wymienia się zarówno depresję, jak i spotykane u dzieci całościowe zaburzenia rozwoju czy typowe dla osób starszych otępienia. Zaburzeniami psychicznymi są również zaburzenia odżywiania, zaburzenia snu czy zaburzenia osobowości, ale to tylko niektóre z zaburzeń psychicznych. Po jakich objawach rozpoznać, że przyczyną pewnych zachowań są zaburzenia psychiczne?
Charakteropatia może objawiać się nagłą zmiana charakteru bliskiego człowieka – pojawieniem się u niego tendencji do kłamstw, znacznej drażliwości czy chwiejności emocjonalnej. Problem ten spowodowany jest jakimiś uszkodzeniami układu nerwowego i może negatywnie odbijać się nie tylko na życiu samego pacjenta z charakteropatią, ale także na życiu osób z jego najbliższego otoczeniu. Co zrobić w przypadku charakteropatii – czy istnieją skuteczne metody jej leczenia?
Deprywacja sensoryczna pozwala na odcięcie dopływu do człowieka bodźców z jednego lub więcej zmysłów. Temat ten z pewnością może budzić zainteresowanie: z jednej strony mówi się, że dzięki deprywacji sensorycznej możliwe jest całkowite zrelaksowanie czy złagodzenie dolegliwości bólowych. Z drugiej z kolei strony istnieją przesłanki na to, że deprywacja sensoryczna może doprowadzać do różnych zaburzeń psychicznych.
Depresja u niemowlęcia? Pozornie niemożliwe, a w rzeczywistości spotykane – u niemowląt może występować bowiem depresja anaklityczna (hospitalizm). Problem związany jest z brakiem matki i prowadzić może nawet do śmierci dziecka. Depresja anaklityczna jest specyficzna nie tylko ze względu na zupełnie odmienne od innych rodzajów depresji objawy oraz to, na czym polega jej leczenie.
Depresja endogenna to taka postać depresji, która spowodowana jest nieprawidłowościami funkcjonowania ludzkiego organizmu. Stanowi ona odwrotność depresji egzogennej. Obecnie podział depresji na wewnątrz- i zewnątrzpochodną nieco traci na znaczeniu – oba problemy przebiegać mogą podobnie, zauważalne bywają jednak różnice w tym, jaki rodzaj leczenia daje najlepsze efekty w przypadku odmiennych rodzajów depresji.
Diagnozowanie zaburzeń psychiatrycznych nie jest proste. Wiele schorzeń nie okazuje wyraźnych objawów lub daje o osobie znać jedynie w określonych warunkach środowiskowych. Co więcej, osoby chore często niechętnie podejmują leczenie, ponieważ są przekonane o braku problemu. W odróżnieniu od typowych chorób i urazów choroby psychiczne nierzadko modyfikują świadomość i postrzeganie otoczenia. Dlatego chory może być przekonany o tym, że nic mu nie dolega, a jego zachowania i reakcje mieszczą się w kanonie ogólnie przyjętych norm społecznych i etycznych.
Leczenie psychiatryczne może odbywać się zarówno podczas pobytu w szpitalu, w specjalistycznej klinice, np. Poradni Leczenia Uzależnień albo prywatnym gabinecie.
Do typowych chorób i zaburzeń psychicznych można zaliczyć schizofrenię, zaburzenia nastroju, parafilie, zaburzenia odżywiania (np. bulimia, anoreksja, ortoreksja), alkoholizm i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, czyli uporczywe powtarzanie określonych zachowań lub myśli. Objawy poszczególnych chorób mogą występować ze zmienną częstotliwością – od jednorazowych epizodów, przez remisję (ustępowanie w czasie), aż po zaburzenia utrwalone.
W psychiatrii diagnostykę chorób i zaburzeń przeprowadza się w oparciu o dwa zestawienia – DSM-5 oraz ICD-10. Leczenie zdiagnozowanych chorób może odbywać się na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się psychoterapię, niekiedy w połączeniu z farmakoterapią. Dopiero kiedy podstawowe metody leczenia okazują się niewystarczające zaleca się sięgnięcie po bardziej inwazyjne zabiegi jak terapię elektrowstrząsową, a w ostateczności psychochirurgię. Ten ostatni zabieg polega na przerwaniu połączeń między ośrodkami ośrodkowego układu nerwowego i wymaga niezwykłej precyzji możliwej dzięki metodom stereotaktycznym.
Więcej z działu Zdrowie
