Leki

Lekiem zwanym również lekarstwem i produktem leczniczym jest każda substancja, która nadaje się do bezpośredniego wprowadzenia do organizmu w odpowiedniej postaci farmaceutycznej. Podanie leków ma na celu osiągnięcie pożądanego efektu terapeutycznego. Niektóre produkty lecznicze, podawane w odpowiedniej, ściśle określonej dawce, stosowane są by zapobiec chorobie. Dawkowanie leków należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Arginina (kwas 2-amino-5-guanidynowalerianowy) to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów, kodowany przez sekwencję nukleotydów DNA. W budowie argininy można wyróżnić chiralny atom węgla oraz cztery połączone z nim podstawniki, łańcuch boczny stanowi grupa guanidynowa. Naturalnie występuje w żywności i pełni znaczącą rolę w wspomaganiu leczenia chorób metabolicznych. Została odkryta po raz pierwszy w 1886 roku w pestkach łubinu, a w roku 1932 Hans Krebs  wykazał, że arginina wspomaga proces wytwarzania energii w komórce. Aminokwas ten ulega w organizmie licznym przemianom anabolicznym oraz katabolicznym. Przemiany anaboliczne zachodzą w organizmie głównie w wątrobie i nerkach. W Polsce dostępnych jest około 50 produktów leczniczych zawierających argininę, które można zakupić w formie tabletek, kapsułek, proszku oraz syropu.
Nitrendypina to wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, który jest pochodnym dihydropirydyny. Znalazła ona zastosowanie w leczeniu nadciśnienia tętniczego w łagodnym lub średnim nasileniu. Na co pomaga nitrendypina? Jakie działania niepożądane mogą wystąpić po jej zastosowaniu? Sprawdź!
Doksycyklina zajmuje istotne miejsce wśród szybko wydalanych tetracyklin. Antybiotyk ten wchłania się znacznie lepiej niż pozostałe i jest wydalany po długim okresie półtrwania (16-20 h). Doksycyklina jest dostępna na rynku farmaceutycznym za okazaniem recepty w postaci ampułek, kapsułek oraz tabletek do przygotowywania zawiesiny doustnej. Jak działa doksycyklina?
Wodorotlenek wapnia (wapno gaszone) - to nieorganiczny związek chemiczny wapnia z grupy wodorotlenków. Otrzymuje się go na skalę przemysłową w reakcji gaszenia, w urządzeniach zwanych hydratorami, w formie rozdrobnionego wapna palonego (około połowa wyprodukowanej ilości CaO), czyli reakcji tlenku wapnia z wodą w reakcji egzotermicznej.
Rola witaminy D w organizmie jest ogromna. Jej niedobory wiążą się z niższą odpornością, częstszą zapadalnością na choroby o podłożu zapalnym, choroby serca, a nawet nowotwory. Jednocześnie aż 90 proc. Polaków ma niedobory witaminy D, a suplementacja jest standardowym zaleceniem. Jednak co suplementować? Witaminę D3, D2, a może mieszaniny obu tych substancji? Czym właściwie jest witamina D3? Czy witamina D3 różni się od witaminy D albo D2?
Hydroksychlorochina - jest to wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny. Jest pochodną chlorochiny została opracowana w 1946 roku, a wprowadzona na rynek amerykański w 1955 roku. Jest zaliczana do leków chinolinowych, stosowanych przeciw malarii. Na rynku polskim dostępnych jest na receptę, kilka produktów leczniczy zawierających w swoim składzie hydroksychlorochinę.
Silikon – jest to wszechstronny syntetyczny polimer krzemoorganiczny. Silikon składa się z wiązania krzem-tlen (Si–O). Do atomów nieorganicznego krzemu w łańcuchu przyłączone są grupy organiczne takie jak alkilowe i arylowe. Pierwsze prace nad tym polimerem prowadził brytyjski chemik Frederic Kipping. Jaki skład, działanie i zastosowanie ma silikon?
Pantoprazol to organiczny związek chemiczny, który jest pochodną benzimidazolu. Zaliczany do grupy leków znanych jako inhibitory pompy protonowej (PPI). Lek ten został wprowadzony po raz pierwszy na rynek w 1997 roku w celu zmniejszenia wydzielania kwasu solnego w żołądku. Pantoprazol jest dostępny na rynku w trzech postaciach - tabletki doustnej, doustnej zawiesiny w płynie oraz postaci dożylnej.
Maślan sodu – jest to sól kwasu masłowego, należy do grupy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które są głównym źródłem energii dla kolonocytów, czyli komórek nabłonka jelit. Charakteryzuje się większą stabilnością oraz mniej przykrym zapachem niż kwas masłowy. Związek ten można znaleźć w niewielkich ilościach w niektórych produktach spożywczych. Produkowany jest w jelicie grubym (okrężnicy) przy udziale bakterii fermentacyjnych. Maślan sodu można zakupić w postaci kapsułek lub mikrokapsułek bez recepty.
Gentamycynę można spotkać w postaci maści, kremu, gąbki nasączonej tym antybiotykiem, roztworu do infuzji oraz w kroplach do oczu. Gentamycyna jest najczęściej stosowana w lecznictwie zamkniętym, czyli w szpitalach. W aptece pacjent może kupić na receptę krople do oczu zawierające ten antybiotyk lub maści czy kremy, których jednym ze składników jest gentamycyna (zwykle w towarzystwie kortykosteroidu lub innej substancji przeciwdrobnoustrojowej, jak np. clotrimazolum). Nie spotyka się doustnej formy gentamycyny, ponieważ substancja ta nie wchłania się z przewodu pokarmowego.
Witamina C, inaczej kwas askorbinowy to związek, którego właściwości są wykorzystywane nie tylko w medycynie. Witamina C znalazła zastosowanie także w kosmetyce. Jednak od lat jest słynna przede wszystkim z tego, że wspomaga odporność organizmu. Mało kto wie, że kwas askorbinowy jest skutecznym przeciwutleniaczem, który zapobiega procesom starzenia (także skóry), poprawia pracę układu krążenia i działa przeciwnowotworowo. Sprawdź, jaka jest rola witaminy C w organizmie i jakie jeszcze właściwości ma kwas askorbinowy. Warto również wiedzieć, jakie są najlepsze źródła witaminy C i czy można ją przedawkować.
Lipa to roślina, której właściwości lecznicze powinny docenić zwłaszcza osoby zmagające się z bólem gardła czy katarem. Herbata z lipy to sprawdzony sposób na te dolegliwości. Warto po nią sięgnąć, gdy tylko pojawią się pierwsze oznaki choroby. Jakie jeszcze działanie lecznicze na lipa i jakie znalazła zastosowanie?
Salbutamol należy do grupy leków pobudzających receptor Beta-2. Leki te są wykorzystywane głównie w leczeniu chorób układu oddechowego, natomiast zdarzają się przypadki użycia beta-2-mimetyków w ginekologii i położnictwie.
Kwas masłowy, inaczej maślan, wytwarzany jest przez bakterie jelitowe i pełni funkcje ochronne wobec przewodu pokarmowego. Gdy zaczyna go brakować, cierpią na tym przede wszystkim jelita. Aby nie dopuścić do zmniejszenia produkcji tego kwasu, ważne jest wdrożenie odpowiedniej diety oraz zastosowanie właściwej suplementacji. Gdzie występuje kwas masłowy?
Klindamycyna jest półsyntetyczną pochodną linkomycyny. Jej działanie określane jest jako bakteriostatyczne. Klindamycyna stosowana jest głównie w leczeniu ciężkich zakażeń które nie reagują na leczenie innymi antybiotykami.
Permetryna to syntetyczna substancja chemiczna, zaliczana do grupy pyretroidów. W 1979 roku lek po raz pierwszy zarejestrowano w Agencji Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (US EPA). Natomiast w roku 1992 w Szwajcarii lek został wprowadzony na rynek w celach dermatologicznych oraz wenerologii. Jest to insektycyd wykorzystywany w postaci żeli, szamponów leczniczych oraz kremów na powłoki skórne.
Jeśli brakuje ci cynku w organizmie, to często łapiesz infekcje, nie masz apetytu, jesteś zmęczona, masz kłopoty z koncentracją, wypadają ci włosy i łamią się paznokcie. Większość z nas ma za mało cynku - jest on bowiem w produktach, które jemy zbyt rzadko i w małych ilościach. A jakie właściwości ma cynk, czy cynk w tabletkach jest tak samo cenny jak cynk w jedzeniu?
Tocilizumab - jest to rekombinowane humanizowane przeciwciało monoklonalne, ukierunkowane przeciwko receptorowi dla interleukiny 6, otrzymanym w komórkach jajnika chomika chińskiego (CHO) z wykorzystaniem technologii inżynierii genetycznej. Tocilizumab został wprowadzony po raz pierwszy na rynek w 2005 roku przez Japońską Agencję ds. Wyrobów Farmaceutycznych i Medycznych.  Jest to pierwszy na świecie i jak dotąd jedyny w swojej klasie lek hamujący biologiczne działanie IL-6. W naszym kraju lek jest dostępny w postaci iniekcji, w ramach programu lekowego.
Nadtlenek wodoru, to nieorganiczny związek chemiczny, utleniacz. Jest najprostszym przedstawicielem grupy nadtlenków. Po raz pierwszy został otrzymany w roku 1818 przez Louisa Thénarda. Nadtlenek wodoru jest bezbarwną cieczą, mieszającą się z wodą w każdym stosunku. Postać czystego nadtlenku wodoru jest niedostępna handlowo ze względu na ryzyko niebezpieczeństwa. Na rynku farmaceutycznym można zakupić jedynie 3% roztwór nadtlenku wodoru pod nazwą woda utleniona, który jest dostępny bez recepty.
Rokitnik, a właściwie rokitnik zwyczajny znalazł zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w kosmetyce dzięki swoim wyjątkowym właściwościom zdrowotnym. Rokitnik wyróżnia się przede wszystkim zawartością witaminy C - obok dzikiej róży ma jej najwięcej spośród wszystkich owoców. W związku z tym owoce rokitnika z pewnością przydadzą się w okresie jesienno-zimowych zachorowań. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma rokitnik zwyczajny. Co wyleczy rokitnik?
Kwas foliowy, inaczej witamina B9, witamina B11 lub folacyna, jest potrzebny każdemu człowiekowi. Niestety prawie wszyscy cierpią na niedobór tej witaminy. Brak kwasu foliowego jest szczególnie groźny dla kobiet w ciąży, może bowiem spowodować poważne wady płodu. Jaką rolę w organizmie odgrywa kwas foliowy? Jakie są źródła kwasu foliowego i dawkowanie kwasu foliowego, kto powinien przyjmować tabletki z kwasem foliowym?

Działanie produktów leczniczych polega na oddziaływaniu ze składnikami organizmu, co ma na celu zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby, zahamowanie jej przyczyn i nieprzyjemnych objawów. Działanie produktu leczniczego uzależnione jest od jego budowy chemicznej, właściwości fizykochemicznych, wieku, płci i stanu zdrowia pacjenta. Wyróżniamy dwa typy leków: lek innowacyjny, czyli produkt leczniczy, który został dopuszczony do obrotu w Polsce na podstawie pełnej dokumentacji oraz lek generyczny, czyli produkt leczniczy zawierający tą samą substancję czynną co lek innowacyjny, który został wyprodukowany na podstawie formuły zawartej w zgłoszeniu patentowym leku innowacyjnego, jednak dopiero po zakończeniu ochrony patentowej. Ceny leków generycznych są zazwyczaj zdecydowanie niższe.

Leki mogą być podawane doustnie (tabletki, kapsułki, syrop, zawiesina doustna), iniekcyjnie (ampułka, fiolka, ampułkostrzykawka), doodbytniczo (czopki), przezskórnie (maści, kremy, żele), wziewnie (aerozole do wdychania – najczęściej w lekach przeciwastmatycznych).

Każdy produkt leczniczy zanim zostanie wprowadzony na rynek farmaceutyczny zostaje poddany eksperymentalnym badaniom klinicznym. By lek został dopuszczony do obrotu niezbędne jest pozwolenie wydane przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Kontrolę nad całym procesem wytwarzania i obrotem leków sprawuje Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna.