Krew

Krew to najważniejszy płyn ustrojowy ludzkiego organizmu. Każdy z nas ma w swoim ciele średnio 5-6 litrów krwi. Jej niezwykła budowa i właściwości fizyczne pozwalają pełnić dziesiątki różnorodnych funkcji. Ta płynna tkanka łączna w dużej mierze składa się z wody współtworzącej osocze oraz z tzw. elementów morfotycznych: erytrocytów, leukocytów i płytek krwi. Komórki krwi powstają z komórek macierzystych w wieloetapowym procesie zwanym hemopoezą, zachodzącym w szpiku kostnym.

Badanie przeciwciał klasy IgM i IgG przeciwko cytomegalii to podstawa w wykrywaniu tej choroby, dlatego ginekolodzy zalecają je kobietom w ciąży. Cytomegalia w ciąży nie stanowi bowiem zagrożenia dla matki, ale jest groźna dla płodu, jeśli wirus przejdzie przez łożysko. Sprawdź, jak interpretować wyniki badania w kierunku cytomegalii.
MCH to wskaźnik średniej masy hemoglobiny w krwince (erytrocycie), który określa się w badaniu, takim jak morfologia krwi. Jaka jest norma MCH? O czym świadczy MCH poniżej lub powyżej normy? Co oznacza podwyższone lub obniżone MCH?
Test Western Blot wykonuje się, gdy u pacjenta podejrzewana jest borelioza. W teście Western Blot szuka się swoistych przeciwciał przeciwko bakteriom wywołującym boreliozę. Na czym polega test Western Blot? Jak interpretować wyniki badania?
Wapń to nie tylko mocne kości. Pierwiastek ten reguluje układ nerwowy, poprawiając przekazywanie impulsów nerwowych, a przede wszystkim kontroluje proces krzepnięcia krwi. Sprawdź, jakie są normy dla wapnia (Ca) w badaniu biochemicznym krwi i o czym może świadczyć nadmiar bądź niedobór tego pierwiastka.
Profil lipidowy to badanie krwi oznaczające stężenie cholesterolu,  jego frakcji LDL i HDL oraz trójglicerydów. Profil lipidowy jest dużo bardziej miarodajny od oznaczenia całkowitego stężenia cholesterolu we krwi. Wykonuj profil lipidowy regularnie, by ustrzec się np. miażdżycy, zawału lub udaru. Jakie są normy cholesterolu? Jak interpretować wyniki profilu lipidowego?
Retikulocyty to bezjądrzaste komórki krwi będące prekursorami erytrocytów (czerwonych krwinek), które posiadają zdolność syntezy hemoglobiny. Jakie są normy retikulocytów dla noworodków, niemowląt, dzieci i dorosłych? O czym świadczą zbyt niskie lub zbyt wysokie wartości retikulocytów?
Klirens kreatyniny to badanie, którego celem jest określenie zdolności filtracji nerkowej (klirens, badanie GFR), czyli zdolności nerek do wydalania kreatyniny wraz z moczem w określonym czasie, a co za tym idzie - ocena ich funkcjonowania. Niewłaściwy poziom kreatyniny zwykle jednoznacznie wskazuje na choroby nerek, dlatego jest to podstawowe badanie, które wykonuje się przy podejrzeniu ich dysfunkcji. Na czym polega klirens kreatyniny i jak interpretować wyniki?
Odczyn Coombsa to test antyglobulinowy, służący do wykrywania i identyfikowania przeciwciał odpornościowych we krwi. Wyróżniamy bezpośredni odczyn Coombsa (BTA) i pośredni odczyn Coombsa (PTA). Dzięki niemu można uniknąć poważnych powikłań poprzetoczeniowych, zdiagnozować choroby takie jak bruceloza i listerioza, oraz wykryć konflikt serologiczny między matką a dzieckiem. Jak wygląda badanie odczynu Coombsa?
APTT, czyli czas koalinowo-kefalinowy (inaczej czas częściowej tromboplastyny po aktywacji) – jest to jeden ze wskaźników krzepliwości krwi. Kiedy bada się APTT? Jakie są normy? Na co wskazywać może wydłużenie lub skrócenie czasu koalinowo-kefalinowego?
Czy do morfologii czyli podstawowego badania krwi, nie trzeba się specjalnie przygotowywać? Czy wystarczy przyjść na czczo, aby wyniki były odzwierciedleniem naszego stanu zdrowia? Okazuje się, że to za mało. Jest jeszcze kilka innych zaleceń.
Przeciwciała anty-TPO nie występują we krwi osoby zdrowej, dlatego ich obecność zawsze zwiastuje choroby tarczycy. Aby dowiedzieć się, na które schorzenie wskazują przeciwciała, należy oznaczyć ich stężenie we krwi. Na czym polega badanie przeciwciał anty-TPO, jakie są wskazania do badania i jak interpretować wyniki badań?
USG przezciemiączkowe jest bezpiecznym, łatwo powtarzalnym a przede wszystkim tanim badaniem noworodków i wcześniaków służącym ocenie ich ośrodkowego układu nerwowego. Nie jest w żaden sposób bolesne, ale może wiązać się z wystąpieniem dyskomfortu u pacjenta. Wykonywane jest przez lekarza specjalistę neonatologa, pediatrę albo radiologa.
Prokalcytonina (PCT) to substancja, której obecność we krwi wskazuje na infekcję bakteryjną. Badanie poziomu prokalcytoniny pozwala na wczesne rozpoznanie zakażenia, nawet wtedy, gdy nie pojawiają się jeszcze żadne objawy. Dzięki temu można szybko zastosować skuteczne leczenie i zwiększyć szanse na powrót do zdrowia. Sprawdź, na czym polega badanie poziomu prokalcytoniny (PCT), jakie są normy i jak interpretować wyniki badania.
Proteinogram jest to badanie krwi polegające na elektroforetycznym rozdziale białek na frakcje i oznaczeniem ich składu. Wykonuje się je, gdy wynik stężenia białka całkowitego jest nieprawidłowy. Proteinogram pomocny jest w diagnostyce chorób wątroby, zespołu nerczycowego, stanów zapalnych i nowotworów. Jak należy przygotować się do tego badania?
Czas krwawienia (w skrócie BT; z ang. bleeding time) to klasyczne i proste badanie diagnostyczne pozwalające ocenić funkcjonowanie układu krzepnięcia w zakresie zdolności naczyń włosowatych i płytek krwi do tworzenia tzw. czopa pierwotnego. Jak przebiega to badanie? O czym świadczy zbyt długi lub zbyt krótki czas krwawienia?
TIBC (z ang.  Total Iron Binding Capacity) – całkowita zdolność wiązania żelaza, to parametr laboratoryjny, którego zbadanie może okazać się bardzo przydatne w zróżnicowaniu przyczyn anemii, czyli niedokrwistości. Jakie są normy dla kobiet a jakie dla mężczyzn? Jak interpretować wynik poniżej normy?
Glukagon jest hormonem produkowanym przez trzustkę i odpowiada za wydzielanie cukru do krwi oraz za spalanie tłuszczy. Sprawdź, jakie są normy dla glukagonu w badaniu biochemicznym krwi i o czym może świadczyć jego podwyższony lub zbyt niski poziom.
Hemoglobina glikowana (glikohemoglobina, GHB) pozwala utrzymać cukrzycę pod kontrolą. Dzięki badaniu poziomu hemoglobiny glikowanej HbA1c można sprawdzić, jak kształtował się poziom glukozy we krwi przez ostatnie 3 miesiące i czy leczenie przebiega właściwie. Jakie są prawidłowe wyniki hemoglobiny glikowanej?
Alfa-fetoproteina, α-fetoproteina (AFP) to białko płodowe, które w fizjologicznych warunkach jest wydzielane przez komórki wątroby płodu oraz zarodkowego pęcherzyka żółtkowego. Jego stężenie wzrasta podczas fizjologicznie przebiegającej ciąży, ale również w stanach patologicznych związanych z ciążą i poza nią. Jakie jest prawidłowe stężenie alfa-fetoproteiny?
Badania na toksoplazmozę wykonują zazwyczaj kobiety w ciąży, lub te, które starają się o dziecko. Dlaczego? Bo toksoplazmoza w ciąży jest groźna dla dziecka i może być przyczyną poronienia. Jaka jest poprawna interpretacja wyników badania na toksoplazmozę? I co to jest awidność przeciwciał?
Aminotransferaza asparaginianowa (AspAT, GOT, AST) jest enzymem wewnątrzkomórkowym, spotykanym w wątrobie, mięśniu sercowym, w mięśniach szkieletowych, nerkach i krwinkach czerwonych. Badanie biochemiczne określające aktywność AspAT we krwi pozwala przede wszystkim na diagnozowanie chorób wątroby.

Jednym z najważniejszych zadań krwi jest transport tlenu z pęcherzyków płucnych i rozprowadzanie go po całym organizmie. Związanie cząsteczek tlenu jest możliwe dzięki hemoglobinie - czerwonemu barwnikowi erytrocytów. Odpowiednia proporcja pomiędzy krwią utlenowaną i odtlenowaną jest podstawą utrzymywania homeostazy całego ciała.

Krew jako płynny transporter jest też nośnikiem wielu innych substancji: lipidów, hormonów, czy związków nieorganicznych.

Również nasza odporność przed wirusami i bakteriami jest zależna od funkcjonowania krwi - a dokładniej leukocytów czyli białych krwinek. Choć są mniej liczne od erytrocytów, potrafią aktywnie pochłaniać patogeny i je niszczyć, lub produkować przeciwciała odpowiedzialne za odpowiedź swoistą.

Krew pełni też rolę strażnika w nagłych wypadkach, ponieważ zawarte w niej nieaktywne czynniki krzepnięcia umożliwiają wytworzenie skrzepu i zatamowania krwawienia.

Łatwość pobrania i analizy składników sprawia, że krew jest najczęściej badanym laboratoryjnie płynem ustrojowym. Określanie stężenia dodatkowych składników transportowanych we krwi (np. glukozy, mikroelementów, lipidów czy hormonów) jest nieocenionym narzędziem diagnostycznym współczesnej medycyny. Dzięki badaniom morfologicznym – czyli popularnemu badaniu krwi – można rozpoznać wiele chorób lub określić, czy w organizmie występuje stan zapalny.

Krew, jak każda tkanka może też chorować. Jej dysfunkcje mają często podłoże genetyczne i związane są zwykle z zaburzonym dojrzewaniem lub nadmiernymi podziałami poszczególnych elementów morfotycznych krwi.