Kalprotektyna w kale (stolcu) - normy. Co oznacza podwyższona kalprotektyna?

Kalprotektyna w kale (stolcu) to substancja, która może wskazywać na stan zapalny układu pokarmowego. Badanie poziomu kalprotektyny w kale pozwala rozpoznać nieswoiste choroby zapalne jelit i odróżnić je od zespołu jelita drażliwego, a co za tym idzie - często uniknąć kolonoskopii. Na czym polega badanie stężenia kalprotektyny w kale? Jakie są normy dla tego badania? Co oznacza podwyższona kalprotektyna?

Spis treści

1. Kalprotektyna - wskazania do wykonania badania
2. Kalprotektyna - na czym polega badanie?
3. Kalprotektyna podwyższona

Kalprotektyna to substancja, która pojawia się w organizmie, gdy toczy się w nim stan zapalny. Kalprotektynę nazywa się nawet markerem stanu zapalnego, czyli "wykrywaczem" procesu zapalnego. W czasie trwania zapalenia poziom kalprotektyny jest podwyższony w osoczu, płynie stawowym, moczu, ślinie, a także w kale (stolcu). W tym ostatnim przypadku może to wskazywać na stan zapalny układu pokarmowego.

Kalprotektyna - wskazania do wykonania badania

• podejrzenie lub monitorowanie leczenia już rozpoznanych nieswoistych zapaleń jelit - m.in. choroby Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącego zapalenie jelita grubego, a więc pojawienie się objawów, takich jak, m.in.:

- nawracające biegunki (z krwią i śluzem)- bóle brzucha- utrata apetytu

Badanie nie jest refundowane przez NFZ. Jego cena to ok. 150 zł.

• ostre stany zapalne jelita
• pacjenci, którzy przechodzili operację wycięcia polipów jelita grubego
• odróżnienie nieswoistych zapaleń jelit (IBD) od zespołu jelita drażliwego (IBS) lub zaburzeń czynnościowych jelit (choroby te dają podobne objawy)
• podejrzenie stanu zapalnego w jamie ustnej

Brytyjskie wytyczne NICE z 2015 r. rekomendują pomiar kalprotektyny w kale jako badanie uzupełniające w diagnostyce różnicowej IBD i IBS u osób ze świeżym początkiem objawów klinicznych, u których nie podejrzewa się procesu nowotworowego.

Kalprotektyna - na czym polega badanie?

Badanie polega na oznaczeniu kalprotektyny w próbce kału. Poziom kalprotektyny w próbce pozostaje stały nawet przez 7 dni. Ponadto nie ulega dziennym wahaniom – wystarczy jedna próbka, aby otrzymać miarodajny wynik.

Kalprotektyna podwyższona

U pacjentów z IBD dochodzi do rozszczelnienia bariery jelitowej i nasilonego przenikania leukocytów przez ścianę jelita, co w konsekwencji prowadzi do zwiększonego uwalniania kalprotektyny do kału.

Należy jednak pamiętać, że kalprotektyna w kale nie jest markerem specyficznym tylko dla nieswoistych zapaleń jelit. Jej stężenie wzrasta także w:

• nowotworach jelita grubego
• aktywnych chorobach reumatycznych
• ostrym zapaleniu trzustki
• marskości wątroby
• zapaleniu płuc
• po znacznym wysiłku
• w trakcie przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ)

Z kolei po intensywnym leczeniu hormonami kory nadnerczy jej stężenie obniża się.

Monika Majewska