5 miesiąc ciąży: rodzą się zmysły

2009-08-25 13:40

Po 20 tygodniach spędzonych w brzuchu mamy płód wygląda niemal jak dziecko, sprawnie się porusza, nieźle słyszy, czuje smaki i zapachy, a bicie jego serca słychać już nawet bez słuchawki lekarskiej. Dowiedz się, co dokładnie dzieje się z płodem w piątym miesiącu ciąży.

5 miesiąc ciąży: rodzą się zmysły — Autor: Getty Images

Na początku piątego miesiąca życia płodowego płód mierzy ok. 15 cm (od czubka głowy po pośladki) i waży 180–200 gramów. Jego główka ma wielkość 1/3 ciała, a twarz wygląda coraz bardziej ludzko, m.in. dlatego, że wyrosły już rzęsy i brwi. Także na główce zaczynają wyrastać włosy.

Przebieg ciąży: w 5. miesiacu płód pokryty jest mazią płodową

W 17. tygodniu ciąży gruczoły łojowe znajdujące się w skórze dziecka wytwarzają żółtawobiałą, tłustą substancję, zwaną mazią płodową, która chroni naskórek przed nadmiernym nasiąkaniem płynem owodniowym. Ta ochronna „maseczka” pokrywa skórę malca przez resztę życia w łonie mamy, aż do porodu, a czasami dziecko się z nią rodzi, zwłaszcza gdy jest wcześniakiem. Choć nie wygląda to może zbyt ładnie, świeżo upieczone mamy twierdzą często, że maź płodowa ma... cudowny zapach!

Przebieg ciąży: w 5. miesiacu wytwarza się arcyważna mielina

W tym samym czasie, 17 tygodni po zapłodnieniu, wytwarza się również inna, bardzo ważna tłuszczowa substancja ochronna – tzw. mielina, która pokrywa włókna nerwowe i rdzeń kręgowy.

Ważne

Jak teraz wygląda

Po pięciu miesiącach życia płód mierzy ok. 18 cm (długość ciemieniowo-siedzeniowa), a waży 350 g. Powieki ma wciąż zrośnięte, ale otworzyły się zrośnięte dotąd nozdrza. Na twarzy wyrosły brwi i rzęsy, rosną też paznokcie u palców rąk. Skóra jest mniej przezroczysta. Całe ciało pokrywa maź płodowa.

Mielina działa jak izolacja w kablu elektrycznym – nie dopuszcza do „wycieku” sygnałów elektrycznych i przyspiesza ich podróż. Im lepsza jej jakość, tym szybciej wędrują sygnały, a ma to zasadnicze znaczenie dla umiejętności wykonywania skoordynowanych ruchów. Najnowsze badania sugerują, że mielina w dużym stopniu decyduje też o inteligencji. Jeśli nie uformuje się ona prawidłowo, dziecko będzie miało po urodzeniu problemy neurologiczne.

Przebieg ciąży: w 5. miesiącu rozwĳają się zmysły płodu

W 18. tygodniu życia płodowego maluszek wchodzi w stadium rozwoju zmysłów: słuchu, dotyku, smaku i powonienia (wzrok rozwinie się najpóźniej, bo oczy jeszcze przez kilka tygodni pozostaną zamknięte). W odpowiednich partiach mózgu wykształcają się komórki nerwowe odpowiadające za pracę poszczególnych zmysłów, doskonalą się także ich narządy. Choć płód może odbierać dźwięki przez skórę już w 12. tygodniu od poczęcia, to dopiero teraz formuje się aparat słuchowy, który umożliwia normalne słyszenie. Rozwój małżowin usznych i twardnienie kostek w uchu środkowym sprawia, że dziecko słyszy coraz wyraźniej – wraz z upływem 20. tygodnia życia płodowego rozpoznaje głos mamy i potrafi odróżnić dźwięki spoza macicy od tych dobiegających z jej ciała. Gdy malec ma 19 tygodni, na jego języku tworzą się kubki smakowe. W tym samym czasie otwierają się zrośnięte dotąd nozdrza i zaczynają działać receptory węchu. Dziecko zaczyna odczuwać smaki i zapachy – na początku bodźców tych dostarczają zjadane przez mamę potrawy. Z badań wynika, że malec wyraźnie preferuje to, co słodkie – gdy do płynu owodniowego wprowadzi się gorzką ciecz, połyka go znacznie rzadziej (a nawet podobno się krzywi!), a gdy doda się ciecz słodką, częstość połykania się zwiększa. Stopień rozwoju mózgu i włókien nerwowych umożliwia już naukę przez dotyk. Dziecko zaczyna poznawać swoją twarz, dotykając ją dłońmi, liże swoją dłoń i ssie kciuk, z zainteresowaniem dotyka ścian macicy, pępowiny i łożyska.

Zrób to koniecznie

Rozmawiajcie z maleństwem

Odkąd twoje dziecko zaczyna słyszeć, staraj się z nim rozmawiać – mów do niego tak często, jak to możliwe, śpiewaj mu kołysanki, czytaj bajki i wierszyki. Na podstawie reakcji płodu badacze stwierdzili, że głos mamy jest ulubionym dźwiękiem nienarodzonego malca. Mówiąc do niego ciepłym, spokojnym tonem, nawiążesz z nim pierwszy kontakt, sprawisz mu radość, zapewnisz poczucie bezpieczeństwa i akceptacji. Także przyszły tata powinien rozmawiać z dzieckiem – jego niski głos nawet łatwiej malcowi usłyszeć. To dobry sposób na wzajemne poznanie się, a także korzystna stymulacja neurologiczna.

Przebieg ciąży: na półmetku

Dobrze wykształcone są połączenia nerwowo-mięśniowe, dzięki czemu malec intensywnie i często się rusza, a jego kopnięcia i obroty zwykle są wyraźnie odczuwane przez matkę – w 20. tygodniu od zapłodnienia ruchy dziecka zauważa już niemal każda ciężarna. 20-tygodniowy płód osiągnął półmetek. Co ciekawe, długość jego ciała (od ciemienia do końca tułowia) wynosi teraz ok. 18 cm – to dokładnie połowa długości urodzeniowej. Nie można tego natomiast powiedzieć o wadze – w połowie swojego życia płodowego malec waży zaledwie 350 g. Mózg płodu rozwĳa się wciąż bardzo szybko. Pracują nerki, rozpoczynając produkcję moczu (w ilościach śladowych), powstaje otwór odbytniczy. U chłopców jądra zaczynają schodzić z miednicy do moszny, a w jądrach tworzą się już pierwsze prymitywne plemniki.