Układ odpornościowy
Układ odpornościowy chroni organizm przed czynnikami chorobotwórczymi. Jego zadaniem jest powstrzymanie patogenów przed dostaniem się do ustroju, a także identyfikacja oraz likwidacja rozpoznanego zagrożenia tak, aby nie doszło do powstania choroby lub ustrój szybciej uporał się z agresorem. Uniwersalność układu odpornościowego polega na tym, że radzi on sobie zarówno z wirusami, bakteriami, pasożytami, grzybami oraz różnego rodzaju toksynami. Ma także zdolność do „uczenia się” nowych form patogenów.
Mastocyty, to komórki, o których do niedawna sądzono, że uczestniczą tylko w patomechanizmie reakcji alergicznych. Jednak ostatnie lata badań udowodniły, że są one także kluczowe w szeregu reakcji wrodzonej i nabytej odpowiedzi odpornościowej. Mastocyty mogą uczestniczyć w procesie nowotworzenia, obronie przeciwko drobnoustrojom, w rozwoju chorób z autoagresji, a być może nawet chorób związanych z układem nerwowym.
Autoprzeciwciała są białkami odpornościowymi naszego organizmu. Ich nadmierna aktywność powiązana jest z przebiegiem chorób autoimmunologicznych. W jaki sposób autoprzeciwciała wpływają na stan naszego zdrowie? Co warto o nich wiedzieć?
Mieszana choroba tkanki łącznej, inaczej MCTD lub zespół Sharpa, to choroba, w przebiegu której pojawiają się objawy kilku różnych schorzeń z grupy układowych chorób tkanki łącznej, m.in. tocznia rumieniowatego i reumatoidalnego zapalenia stawów. Jakie są przyczyny i objawy mieszanej choroby tkanki łącznej? Na czym polega leczenie?
Ziarniniakowatość Wegenera to choroba, której pierwsze objawy są niespecyficzne i wskazują na wiele chorób, co utrudnia postawienie wczesnej diagnozy. A zbyt późno podjęte leczenie stanowi bezpośrednie zagrożenie życia chorego. Jakie są przyczyny ziarniniakowatości Wegenera? Jak ją rozpoznać? Czy jej wyleczenie jest możliwe?
Interleukiny są białkami należącymi do grupy cytokin. Uczestniczą w procesie komunikacji pomiędzy komórkami układu odpornościowego. Do czego potrzebne są interleukiny? Co je charakteryzuje?
Chemokiny są drobnymi, mało skomplikowanymi białkami należącymi do grupy cytokin. Wydzielane są przez różnorodne typy komórek występujących w naszym ciele. Pełnią ważną rolę w procesach odpornościowych organizmu. Jak działają chemokiny? Kiedy zwiększa się ich stężenie w organizmie?
Limfocyty B to komórki ludzkiego układu odpornościowego, należące do tzw. białych krwinek (leukocytów). Głównym zadaniem limfocytów B jest ochrona naszego organizmu przed czynnikami zakaźnymi poprzez produkcję obronnych przeciwciał. Limfocyty B potrafią również przekształcać się w komórki pamięci immunologicznej, dzięki czemu podczas powtórnego kontaktu z patogenem wyzwalają szybką i skuteczną reakcję obronną. Dowiedz się, gdzie powstają limfocyty B, jak przebiega proces ich dojrzewania oraz w jaki sposób pełnią swoje funkcje odpornościowe? Jakie jest prawidłowe stężenie limfocytów B we krwi?
Układ limfatyczny (inaczej układ chłonny) chroni organizm przed zakażeniami, rozprowadza i utrzymuje w równowadze płyny ustrojowe. Choć układ chłonny jest arcyważny dla naszego zdrowia, to - niestety - nie mamy żadnego wpływu na jego funkcjonowanie. Sprawdź, jak zbudowany jest układ limfatyczny i jakie choroby mu zagrażają.
Immunoglobulina D jest jednym z najmniej licznych i jednocześnie najbardziej tajemniczych przeciwciał w organizmie człowieka. Badania pokazują, że podwyższony poziom przeciwciał IgD towarzyszy niektórych chorobom zakaźnym oraz o podłożu immunologicznym, jednak jego dokładna rola w tych patologiach pozostaje niejasna.
Immunoglobuliny typu A (IgA) są najważniejszymi cząsteczkami swoistej odpowiedzi odpornościowej związanej z błonami śluzowymi. Dzięki ich bardzo dużej dobowej produkcji organizm chroni się przed wnikaniem bakterii, wirusów i cząsteczek pokarmowych. Dlatego zarówno niedobór, jak i nadmiar przeciwciał IgA może wskazywać na tocząca się patologię.
Makrofagi są komórkami żernymi, których główną rolą w organizmie człowieka jest przeprowadzanie fagocytozy, czyli pochłaniania i niszczenia między innymi drobnoustrojów, mikroorganizmów oraz uszkodzonych, nieprawidłowych lub obumierających komórek. Odgrywają one bardzo istotną rolę w reakcji odpornościowej organizmu człowieka (zarówno wrodzonej, jak i nabytej), rozpoczynają i regulują proces zapalny, niszczą drobnoustroje, a także eliminują nieprawidłowe komórki (np. nowotworowe) i inicjują proces regeneracji tkanek.
Immunoglobuliny typu M (IgM), inaczej przeciwciała typu M, są jednym z kilku typów przeciwciał w naszym organizmie i pełnią ważną rolę w pierwszych etapach odpowiedzi odpornościowej. Ich charakterystyczna budowa przypomina płatek śniegu i pozwala na związanie z duża skutecznością kilku antygenów jednocześnie. Jaki jest prawidłowy wynik IgM? Jakie są normy? Co oznacza podwyższone IgM, a co niski poziom IgM?
Immunoglobuliny typu G (IgG), inaczej przeciwciała typu G, są szczególnie istotne, gdyż są one najliczniejszymi i najtrwalszymi przeciwciałami w naszym organizmie. Przeciwciała IgG chronią organizm przed zakażeniami, a czasami w wyników błędów w ich syntezie powstają przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom. Na czym polega badanie poziomu immunoglobuliny typu G? Co oznaczają immunoglobuliny IgG poniżej normy, a co podwyższone?
Zespół CREST to termin, którym w przeszłości określano jednostkę współcześnie nazywaną postacią ograniczoną twardziny układowej (ang. limited systemic sclerosis, w skrócie lSSc). Choroba zaliczana jest do grupy schorzeń autoimmunologicznych – wiadomo, że w jej przebiegu produkowane są specyficzne autoprzeciwciała - jej przyczyny wciąż pozostają jednak nieznane. Czy zespół ograniczona twardzina układowa jest poważnym schorzeniem? Skąd wzięła się nazwa tej jednostki w postaci właśnie akronimu CREST?
Immunoglobuliny typu E (IgE) są jednym z kilku typów przeciwciał w naszym organizmie. Zostały określone normy dotyczące ilości immunoglobuliny typu E (IgE). Jeżeli wyniki badania wskazują, że poziom immunoglobuliny typu E (IgE) jest podwyższony, może to oznaczać m.in. alergię. O czym jeszcze może świadczyć zbyt wsoki poziom przeciwciał IgE? Jaką rolę pełnią one w organizmie?
Immunoglobuliny (przeciwciała) są najważniejszymi białkami swoistej odpowiedzi odpornościowej, a ich zadaniem jest ochrona organizmu przed zagrożeniem m. in. ze strony mikroorganizmów. Niedobór lub nadmiar przeciwciał może być oznaką różnych patologii, dlatego ich oznaczanie we krwi stanowi ważny element rozpoznania wielu chorób. Ponadto postęp nauk biomedycznych umożliwił na wykorzystanie syntetycznych przeciwciał w terapii niektórych chorób.
Cytokiny stanowią grupę rozpuszczalnych polipeptydów, które produkowane są przez różne typy komórek (np. limfocyty, makrofagi, komórki tuczne, komórki nabłonkowe). Cytokiny pełnią w układzie immunologicznym rolę regulacyjną – kontrolują odpowiedź limfocytów na antygen, działają cytotoksycznie, prozapalnie lub przeciwzapalnie oraz nadzorują międzykomórkową komunikację.
Kompleksy immunologiczne (inaczej krążące kompleksy immunologiczne - KKI) tworzą się za każdym razem, kiedy specyficzne przeciwciała stykają się z obcymi cząsteczkami w organizmie. Sprawnie funkcjonująca wątroba i śledziona powinny na bieżąco usuwać kompleksy immunologiczne. Jednak nie zawsze tak jest. W niektórych sytuacjach nadmiar kompleksów immunologicznych może aktywować układ odpornościowy, prowadząc do stanu zapalanego i uszkodzenia tkanek.
Chłonka, inaczej limfa, jest płynem tkankowym, a dokładniej przefiltrowaną do tkanek obwodowych częścią osocza krwi. Jaka jest budowa chłonki? Jakie funkcje pełni limfa w organizmie człowieka?
![Narastające problemy reumatologii [WYWIAD]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-uAAX-PpRd-s44o_narastajace-problemy-reumatologii-wywiad-320x400-nocrop.jpg)
Reumatologia jest na trzecim miejscu w rankingu najszybciej rozwijających się dziedzin medycznych w Polsce, zaraz po onkologii i kardiologii. Niestety, często nie przekłada się to na jakość opieki medycznej. O problemach lekarzy opiekujących się pacjentami z chorobami reumatycznymi rozmawiamy z prof. dr hab. med. Piotrem Głuszko.
Antygen to substancja, która pobudza układ odpornościowy organizmu, w którym się znajduje, do produkcji przeciwciał, przy czym należy pamiętać, że jest to bardzo szerokie pojęcie. Antygenem może być zarówno pojedyncze białko jak i cała bakteria. Jakie są rodzaje i właściwości antygenów?
Nasz organizm dysponuje dwoma systemami obrony – odpornością swoistą i nieswoistą. Elementami odporności nieswoistej jest m.in. odpowiednie pH żołądka, pot, łój, a także zawarty we łzach lizozym i inne enzymy. Z kolei odporność swoista to komórkowa odpowiedź organizmu na zagrożenie. Jej aktywacja polega na rekrutacji m.in. makrofagów oraz limfocytów T i B.
Samą odporność organizmu można podzielić na czynną i bierną. Ta pierwsza ma związek z wytworzeniem się przeciwciał oraz komórek pamięci w wyniku przebycia infekcji lub podania szczepionki. Część szczepionek jest obowiązkowa, większość ma charakter fakultatywny. Odporność bierna polega na podaniu gotowych przeciwciał z zewnątrz (np. w postaci surowicy w przypadku ukąszenia przez żmiję albo podania noworodkowi pokarmu matki).
Prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego może być upośledzone przez wiele chorób, które przejściowo lub trwale ograniczają możliwości obronne organizmu. Ich działanie może być niezwykle groźne, ponieważ ułatwia przenikanie do organizmu patogenów, zwiększa ryzyko nawrotu choroby i zmniejsza skuteczność leczenia. Na osłabienie układu odpornościowego wpływa m.in. AIDS, zaburzenia układu hormonalnego, przewlekły stres, stosowanie używek (palenie papierosów, częste picie alkoholu). Również utrzymująca się latami otyłość może prowadzić do upośledzenia odporności organizmu. Leczeniem układu odpornościowego zajmuje się immunologia.
Więcej z działu Zdrowie
![Zmiany na ustach - krostki, grudki, pęcherzyki. 8 najczęstszych przyczyn [ZDJĘCIA]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-soBw-u4ou-qebe_zmiany-na-ustach-krostki-grudki-pecherzyki-8-najczestszych-przyczyn-zdjecia-320x213.jpg)
