Układ odpornościowy

Układ odpornościowy chroni organizm przed czynnikami chorobotwórczymi. Jego zadaniem jest powstrzymanie patogenów przed dostaniem się do ustroju, a także identyfikacja oraz likwidacja rozpoznanego zagrożenia tak, aby nie doszło do powstania choroby lub ustrój szybciej uporał się z agresorem. Uniwersalność układu odpornościowego polega na tym, że radzi on sobie zarówno z wirusami, bakteriami, pasożytami, grzybami oraz różnego rodzaju toksynami. Ma także zdolność do „uczenia się” nowych form patogenów.

Toczeń jest chorobą, w której układ odpornościowy atakuje własne tkanki – stawy, skórę i inne narządy, a później wywołuje zapalenie w tych obszarach. Jego rozpoznanie nie jest zawsze proste. Dlatego, że daje wiele objawów, przez co u różnych osób manifestuje się w inny sposób. Te symptomy mogą pojawiać się i znikać. Naukowcy są na dobrym tropie, opracowując przełomowe leczenie tego schorzenia. Z terapii skorzystało już pięciu pacjentów i teraz "naprawdę wiodą inne życie" - przekazali niemieccy naukowcy.
Toczeń rumieniowaty układowy to choroba autoimmunologiczna, zaliczana do chorób reumatycznych. Jej leczeniem zajmuje się typowo lekarz reumatolog. Choroba ta może mieć rożnorodny obraz kliniczny, co wynika z faktu, iż schorzenie to może zajmować praktycznie wszystkie układy naszego organizmu. Jakie są objawy tocznia układowego i jak wygląda jego leczenie? Czy wyróżniamy w medycynie jeszcze inne schorzenia, nazywane toczniem?
W organizmie człowieka żyje ok. 2 kilogramów bakterii! W większości są niegroźne, a nawet przydatne, choć są i takie grupy bakterii, które mogą mieć wpływ na ryzyko zachorowania na określone schorzenia, a także na skłonność do tycia. Co trzeba wiedzieć o bakteriach bytujących w organizmie człowieka?  
Komórki Langerhansa to komórki odgrywające kluczową rolę w mechanizmach odpornościowych skóry. Komórki Langerhansa zasiedlają nasz naskórek i rozpoznają pojawiające się w nim antygeny. Pomimo wielu lat badań, komórki Langerhansa wciąż uchodzą w świecie naukowym za nieco tajemnicze - wiele kwestii dotyczących ich pochodzenia i dokładnych mechanizmów działania nadal pozostaje niewyjaśnionych. Dowiedz się, czym są komórki Langerhansa, na czym polega ich funkcja w układzie odpornościowym oraz jakie schorzenia mogą być związane z dysfunkcją komórek Langerhansa.
Pamięć immunologiczna pozwala naszemu układowi odpornościowemu dobrze radzić sobie z wirusami i bakteriami, które w przeszłości zaatakowały już nasz organizm. Dzięki niej zdobywamy odporność na przebyte wcześniej infekcje. Jej mechanizmy są również podstawą skuteczności działania szczepień ochronnych. W jaki sposób wytwarza się pamięć immunologiczna? Na czym polega nabywanie odporności na choroby po podaniu szczepionki?
Powiększone węzły chłonne u dzieci i dorosłych to najczęściej objaw choroby. Na przyczyny takiego stanu wskazuje się szereg schorzeń - zarówno infekcje, takie jak grypa, angina czy przeziębienie, jaki i nowotwory. Powiększone węzły chłonne mogą być również wynikiem nadwrażliwości na niektóre leki czy reakcji poszczepiennej. Jakie są przyczyny powiększonych węzłów chłonnych?
Choroby autoimmunologiczne to schorzenia, w których układ odpornościowy człowieka zaczyna atakować własne zdrowe tkanki. Objawy tego typu dolegliwości są mało specyficzne, często pojawiają się i znikają, przez co właściwa diagnostyka może trwać latami. Niestety, większość chorób o podłożu autoimmunologicznym jest nieuleczalna, a współczesna medycyna potrafi jedynie łagodzić towarzyszące im dolegliwości.
Zespół SAPHO (Synovitis, Acne, Pustulosis, Hyperostosis, Osteitis, SAPHO syndrome) jest chorobą reumatyczną o przewlekłym charakterze, należącą do spondyloartropatii seronegatywnych. Jakie są przyczyny i objawy zespołu SAPHO? Jak przebiega jego leczenie?
Nasz układ odpornościowy uzyskuje pełną sprawność, gdy mamy 18-20 lat. W organizmie powstają komórki pamięci immunologicznej, które przechowują informację o wirusach, z którymi mieliśmy kontakt.Jak zbudowany jest nasz układ immunologiczny? Sprawdź, jak działa układ odpornościowy i jakie stoją przed nim zadania.  
Gorączka reumatyczna pojawia się zwykle jako powikłanie po anginie, wywołanej przez paciorkowce i nieleczonej antybiotykami. Gorączka reumatyczna dotyka przede wszystkim dzieci między 10 a 12 rokiem życia. Jakie są objawy gorączki reumatycznej? Jak leczy się to powikłanie po anginie?
Na facebookowej grupie osób zmagających się z łysieniem plackowatym pojawia się post. Jedna z dziewczyn pisze, że czasem tuż przed wyjściem z domu łapie się na tym, że zapomina założyć perukę. Fragmenty pochodzą z książki “Alopecjanki. Historie łysych kobiet” autorstwa Marty Kawczyńskiej, Wydawnictwo Harde, 2020.
Sarkoidoza, inaczej choroba Besniera-Boecka-Schaumanna, jest chorobą autoimmunologiczną atakującą praktycznie cały organizm, dotyka przede wszystkim ludzi młodych. Objawy sarkoidozy są często mylone z gruźlicą lub inną chorobą układu oddechowego. Do tej pory nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny sarkoidozy, choć istnieje wiele hipotez na ten temat. Co ważne, sarkoidoza nie jest chorobą infekcyjną, więc nie można się nią zarazić.
Mam w pamięci taki jeden dzień. Stoję na ulicy z koleżanką ze szkoły. Noszę już wtedy chustkę na głowie. Rozmawiamy, śmiejemy się. Nagle podchodzi do nas jej matka. Łapie ją za rękę, odciąga ode mnie i mówi: „Odejdź od niej, bo jeszcze się zarazisz”. Czy było mi przykro? Jak cholera... – wspomina Aleksandra, bohaterka książki “Alopecjanki. Historie łysych kobiet”, Wydawnictwo Harde, 2020.
Węzły chłonne - każdy z nas ma ich tysiące. Gdy jesteśmy zdrowi, nie zdajemy sobie sprawy z ich istnienia. Dopiero kiedy zaczyna się coś dziać, powiększone węzły chłonne bez problemu możemy wyczuć palcami. Zwykle to nic poważnego, ale czujność trzeba zachować. Czasem obrzmiałe węzły chłonne mogą sygnalizować poważną chorobę. Co trzeba wiedzieć o budowie, rozmieszczeniu i roli węzłów chłonnych?
Miastenia zaczyna się zupełnie niegroźnie: np. opadaniem powieki lub męczliwością mięśni. Takie objawy często zapowiadają miastenię, chorobę, która nęka głównie młode kobiety. Miastenia to choroba autoimmunologiczna atakująca mięśnie. Jakie są przyczyny miastenii? Na czym polega jej leczenie?
“Masz raka?” - Alopecjanki, czyli kobiety bez włosów słyszą to pytanie na każdym kroku. Łysienie plackowate dotyczy około dwóch procent światowej populacji. Oto historia Magdaleny. Fragmenty pochodzą z książki “Alopecjanki. Historie łysych kobiet” autorstwa Marty Kawczyńskiej, wydawnictwo HARDE, 2020.
“Masz raka?” - Alopecjanki, czyli kobiety bez włosów słyszą to pytanie na każdym kroku. Poznaj historię Agaty, która w wieku 15 lat usłyszała diagnozę: łysienie plackowate. Fragmenty pochodzą z książki “Alopecjanki. Historie łysych kobiet” autorstwa Marty Kawczyńskiej, wydawnictwo HARDE, 2020.
Obrzęk limfatyczny czyli słoniowacizna to obrzęk tkanek, który jest wywołany zastojem limfy wskutek wad wrodzonych lub nabytego uszkodzenia naczyń chłonnych. Obrzęk ten jest tak bardzo zaawansowany, że może doprowadzić nawet do amputacji kończyn, w obrębie których najczęściej dochodzi do jego rozwoju. Jakie są przyczyny i objawy słoniowacizny? Na czym polega leczenie obrzęku limfatycznego?
“Masz raka?” - Alopecjanki, czyli kobiety bez włosów słyszą to pytanie na każdym kroku. Alopecia areata, czyli łysienie plackowate dotyczy około dwóch procent światowej populacji, a przyczyna tej przypadłości nadal nie jest znana. Fragmenty pochodzą z książki “Alopecjanki. Historie łysych kobiet” autorstwa Marty Kawczyńskiej, wydawnictwo HARDE, 2020.
Wzmacnianie odporności warto zacząć wcześniej. Gdy odporność jest obniżona, często łapiesz infekcje, szybko się męczysz, źle sypiasz. Możesz wzmocnić swój układ odpornościowy, stosując się do kilku prostych rad. Oto 9 sposobów na wzmocnienie odporności.
“Masz raka?” - Alopecjanki, czyli kobiety bez włosów słyszą to pytanie setki, jeśli nie tysiące razy dziennie. Zadają je zupełnie obcy ludzie, ale też znajomi. Alopecia areata, czyli łysienie plackowate dotyczy około dwóch procent światowej populacji. Statystyki z roku na rok rosną, a naukowcy i lekarze nadal nie wiedzą dlaczego. Nie ma też na to jedynej skutecznej terapii.

Nasz organizm dysponuje dwoma systemami obrony – odpornością swoistą i nieswoistą. Elementami odporności nieswoistej jest m.in. odpowiednie pH żołądka, pot, łój, a także zawarty we łzach lizozym i inne enzymy. Z kolei odporność swoista to komórkowa odpowiedź organizmu na zagrożenie. Jej aktywacja polega na rekrutacji m.in. makrofagów oraz limfocytów T i B.

Samą odporność organizmu można podzielić na czynną i bierną. Ta pierwsza ma związek z wytworzeniem się przeciwciał oraz komórek pamięci w wyniku przebycia infekcji lub podania szczepionki. Część szczepionek jest obowiązkowa, większość ma charakter fakultatywny. Odporność bierna polega na podaniu gotowych przeciwciał z zewnątrz (np. w postaci surowicy w przypadku ukąszenia przez żmiję albo podania noworodkowi pokarmu matki).

Prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego może być upośledzone przez wiele chorób, które przejściowo lub trwale ograniczają możliwości obronne organizmu. Ich działanie może być niezwykle groźne, ponieważ ułatwia przenikanie do organizmu patogenów, zwiększa ryzyko nawrotu choroby i zmniejsza skuteczność leczenia. Na osłabienie układu odpornościowego wpływa m.in. AIDS, zaburzenia układu hormonalnego, przewlekły stres, stosowanie używek (palenie papierosów, częste picie alkoholu). Również utrzymująca się latami otyłość może prowadzić do upośledzenia odporności organizmu. Leczeniem układu odpornościowego zajmuje się immunologia.