Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego to choroba, w przebiegu której dochodzi do dysfunkcji dwóch narządów zmysłów - słuchu i równowagi, który umożliwia czucie położenia ciała w przestrzeni. W konsekwencji chory zmaga się z niedosłuchem, a dodatkowo ma trudności z utrzymaniem się na nogach. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia nerwu przedsionkowo-ślimakowego? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – przyczyny
2. Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – objawy
3. Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – diagnoza
4. Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego - leczenie
5. Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego - rokowanie

Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego (statyczno-słuchowego) to stan zapalny VIII nerwu czaszkowego, który unerwia dwa narządy zmysłów, które mieszczą się w uchu wewnętrznym, tj.: ślimak (odpowiada za zmysł słuchu) i błędnik (odpowiada za zmysł równowagi). Ponadto nerw ten odpowiada za prawidłowe ułożenie głowy i położenie gałek ocznych.

Choroba najczęściej dotyka osoby między 30. a 55. rokiem życia.

Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – przyczyny

Przypuszcza się, że za stan zapalny, a dalej za uszkodzenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego, odpowiadają wirusy: świnki, odry, grypy, półpaśca i ospy wietrznej. Przyczyną choroby może być także uaktywnienie latentnego wirusa opryszczki HSV-1. Również bakterie, takie jak meningokoki, pneumokoki i Haemophilus influenzae, mogą się przyczynić do zapalenia VIII nerwu czaszkowego.

Inne możliwe przyczyny to zaburzenia naczyniowe i reakcja autoimmunologiczna (autoagresja organizmu).

Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – objawy

• nagłe, bardzo silne zawroty głowy, opisywane jako uczucie wirowania;
• zaburzeniem równowagi, trudności w utrzymaniu się na nogach;
• nudności i wymioty;
• przejściowy oczopląs (rytmiczne ruchy gałek ocznych, pojawiające gdy te są w skrajnym wychyleniu), który jest poziomy, jednokierunkowy;
• zaburzenia słuchu - niedosłuch, a nawet całkowita głuchota;
• uczucie niepokoju, lęku;

Objawy zwykle ustępują po 2 tygodniach.

Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – diagnoza

Poza wywiadem z pacjentem wykonuje się próbę kaloryczną, która polega na wlewaniu kolejno do uszu ciepłej, a następnie zimnej wody z jednoczesną obserwacją i oceną ruchów gałek ocznych.

Podobne objawy pojawiają się w przebiegu wielu innych chorób, takich jak, m.in.: choroba Ménière'a, łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy, guz nerwu przedsionkowo-ślimakowego, udar naczyniowy błędnika, choroby neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane), dlatego lekarz powinien je wykluczyć.

Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego - leczenie

Leczenie jest przede wszystkim objawowe. Przy nasilonych zawrotach głowy można podać leki zmniejszające ich intensywność (tietylperazynę czy betahistynę). W przypadku uporczywych wymiotów można podać leki przeciwwymiotne (np. metoklopramid). Zapalenie nerwu przedsionkowego można leczyć także za pomocą glikokortykosteroidów.

Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego - rokowanie

Jeśli doszło do jednostronnego zapalenia nerwu przedsionkowo-ślimakowego, rokowania są dobre. Jeśli jednak stan zapalny jest obustronny, może dojść do zaburzeń równowagi, co oznacza, że chory może chodzić niepewnie.

Monika Majewska