Otępienie z ciałami Lewy'ego - przyczyny, objawy i leczenie

Otępienie z ciałami Lewy'ego to choroba, którą trudno rozpoznać. Przez niektórych może być błędnie zdiagnozowana jako choroba Alzheimera, Parkinsona lub inne schorzenie neurodegeneracyjne, a co za tym idzie - niewłaściwie leczona. Jakie są przyczyny i objawy otępienia z ciałami Lewy'ego? Na czym polega leczenie? Jak je odróżnić od innych chorób otępiennych?

Spis treści

1. Otępienie z ciałami Lewy'ego - przyczyny
2. Otępienie z ciałami Lewy'ego - objawy
3. Otępienie z ciałami Lewy'ego - diagnoza
4. Otępienie z ciałami Lewy'ego - leczenie

Otępienie z ciałami Lewy'ego (dementia with Lewy bodies – DLB) to choroba neurodegeneracyjna, czyli choroba, w przebiegu której dochodzi do patologicznych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym, czego konsekwencją jest otępienie (demencja).

Dla otępienia z ciałami Lewy'ego najbardziej charakterystyczne są objawy psychiczne - omamy wzrokowe, urojenia, depresja.

Otępienie z ciałami Lewy'ego - przyczyny

• nawracające, szczegółowe i bardzo plastyczne omamy wzrokowe (rzadziej słuchowe lub inne)
• urojenia
• zaburzenia nastroju, depresja
• zaburzenia zachowania w fazie snu REM

Charakterystyczna jest także reakcja nadwrażliwości na podanie typowych leków przeciwpsychotycznych. Po ich zastosowaniu objawy parkinsonizmu się nasilają.

Otępienie z ciałami Lewy'ego jest wynikiem gromadzenia się w mózgu nieprawidłowych złogów białek, nazywanych właśnie ciałami Lewy'ego. Doprowadzają one do uszkodzenia komórek mózgowych, co daje objawy chorobowe.

Ciała Lewy'ego są charakterystyczne nie tylko dla opisywanego otępienia. Obserwuje się je także w wielu innych chorobach neurodegeneracyjnych, np. w chorobie Parkinsona.

Jednak w DLB ciała Lewy'ego znajdują się w korze nowej i układzie limbicznym, a nie przeważają w pniu mózgu - jak w chorobie Parkinsona.

Otępienie z ciałami Lewy'ego - objawy

• demencja - w tym przypadku są to zaburzenia funkcji poznawczych o zmiennym nasileniu - we wczesnym okresie choroby dominują zaburzenia koncentracji uwagi, czynności wykonawczych i wzrokowo-przestrzennych bez pogorszenia się pamięci krótkotrwałej
• zespół parkinsonowski - w tym przypadku charakteryzuje się głównie akinezją, czyli bezruchem, całkowitym odrętwieniem, zauważalne jest także spowolnienie ruchowe i twarz maskowata, bez wyrazu, rzadziej pojawia się drżenie spoczynkowe, charakterystyczne dla choroby Parkinsona, co ważne - zespół parkinsonowski pojawia się równocześnie z demencją lub nieco później (w odstępie nie większym niż rok)

Otępienie z ciałami Lewy'ego - diagnoza

W rozpoznaniu otępienia z ciałami Lewy'ego ważną rolę ogrywają objawy chorobowe i badania neuropsychologiczne (służące ocenie funkcji poznawczych).

Badania neuroobrazowe (np. rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa) i laboratoryjne są badaniami pomocniczymi.

Na pewne potwierdzenie rozpoznania pozwala badanie anatomopatologiczne (badanie zmian w budowie tkanek i narządów -  w tym przypadku tkanek mózgu - wywołanych chorobą).

Otępienie z ciałami Lewy'ego - leczenie

1) Leczenie farmakologiczne

Choremu podaje się inhibitory acetylocholinoesterazy, podobnie jak w przypadku choroby Alzheimera. Dostępne są 3 inhibitory acetylocholinesterazy:

• chlorowodorek donepezylu
• rywastygmina
• galantamina

Jednak nie zawsze są one skuteczne i dobrze tolerowane przez chorych, dlatego poszukuje się innych leków. W ostatnim czasie wzrasta zainteresowanie zastosowaniem memantyny. Lek ten działa trochę inaczej niż inhibitory acetylocholinoesterazy - może poprawić procesy myślowe oraz pamięciowe i pozwolić choremu na wykonywanie prostszych codziennych czynności, takich jak zmywanie czy jedzenie. Przynosi poprawę także w zakresie zaburzeń zachowania w fazie snu REM.

Otępienie z ciałami Lewy'ego przez niektórych jest uważane za drugą (po chorobie Alzheimera) co do częstości przyczynę otępienia.

W leczeniu zespołu parkinsonowskiego stosuje się lewodopę (to podstawowy lek w chorobie Parkinsona), jednak ze względu na możliwość zaostrzenia objawów psychotycznych po jej podaniu, stosuje się najmniejsze skuteczne dawki tego leku.

Terapia obejmuje także leki przeciwpsychotyczne, jednak mogą po nich wystąpić reakcje nadwrażliwości, dlatego w tym wypadku również należy je stosować z dużą ostrożnością.

W trakcie leczenia objawów depresji u chorych na otępienie z ciałami Lewy’ego zaleca się stosować leki należące do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny i inne, takie jak mirtazapina, wenlafaksyna. Specjaliści radzą unikać trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych.

2) Leczenie niefarmakologiczne

Pomocna może się okazać stymulacja poznawcza, terapia orientacji w rzeczywistości, trening pamięci, praca z kalendarzem, zegarem, albumami fotograficznymi, układaniem puzzli, rozwiązywanie krzyżówek.

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Monika Majewska