Te objawy mogą świadczyć o migrenie brzusznej. Lepiej ich nie lekceważ

Migrena brzuszna to jeden z rodzajów migreny. W tym typie migreny ból nie dotyczy głowy, lecz brzucha. Choć przyczyny migreny brzusznej nadal pozostają niejasne, zaobserwowano, że wiele osób, które w dzieciństwie cierpiały na migrenę brzuszną, w dorosłości zmaga się z migrenowymi bólami głowy.

Spis treści

1. Migrena brzuszna: przyczyny
2. Migrena brzuszna: objawy
3. Migrena brzuszna: rozpoznawanie
4. Migrena brzuszna: leczenie
5. Migrena brzuszna: zapobieganie

Migrena brzuszna to problem, który związany jest z dolegliwościami bólowymi. Ból umiejscowiony jest w obrębie jamy brzusznej, a nie w obrębie głowy, jak to ma miejsce w przypadku zwykłej migreny.

Dlaczego więc migrena brzuszna uznawana jest za jeden z rodzajów migreny? Po pierwsze dlatego, że pojawiające się w jego przebiegu objawy – z wyjątkiem lokalizacji bólu – mogą mieć podobny charakter jak objawy migreny. Po drugie – migrena brzuszna jest na wiele różnych sposobów powiązana z migrenowymi bólami głowy. Przede wszystkim zauważalne jest, że u człowieka, który na nią cierpi, z dużym prawdopodobieństwem w przyszłości będą występowały migreny.

Migrena brzuszna spotykana jest przede wszystkim u dzieci (u dorosłych może ona występować, aczkolwiek jest to bardzo rzadka sytuacja) i zaliczana jest ona do grupy czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego. Najczęściej spotyka się ją u dzieci w wieku 7-10 lat. Szacuje się, że schorzenie występuje u od 1 do 4% dzieci. Częściej migrena brzuszna stwierdzana jest u dziewcząt niż u chłopców.

Migrena brzuszna - przyczyny

Tak naprawdę nie są znane dokładne przyczyny migreny brzusznej – sugeruje się, że patogeneza tego problemu może być w pewnym stopniu podobna do patogenezy migrenowych bólów głowy, oprócz tego wskazuje się jednak i na specyficzne tylko dla rozwoju migreny brzusznej patomechanizmy.

Jako przykład drugiego z wymienionych można podać zaburzenia dotyczące funkcjonowania połączeń nerwowych pomiędzy strukturami układu nerwowego a układem pokarmowym. Czasami sugeruje się także, że napady migreny brzusznej u dzieci mogą być spowodowane przez występowanie u nich nieprawidłowych poziomów pewnych neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym, takich jak np. histamina czy serotonina.

Możliwe, że związek z migreną brzuszną mają również dziedziczone geny – taki wniosek wysunięto na podstawie obserwacji, że dość często dzieci, które zmagają się z tego rodzaju specyficznymi bólami brzucha, mają krewnych cierpiących na migreny.

Migrena brzuszna i migrenowe bóle głowy mają wiele wspólnych mianowników – jednym z nich są czynniki, które mogą wyzwalać ich napady. W przypadku migreny brzusznej są one zasadniczo takie same jak w migrenie. Do takiego bólu brzucha u dzieci doprowadzić może m.in. stres, przemęczenie, spożywanie niektórych pokarmów oraz nieregularny sen i głód.

Migrena brzuszna - objawy

Podstawowym objawem migreny brzusznej jest ból brzucha. Ma on charakterystyczną lokalizację: pojawia się wokół pępka. Jest to ból na tyle silny, że znacząco ogranicza pacjentowi normalne funkcjonowanie. Ból ten trwa minimum przez godzinę, może on jednak utrzymywać się nawet i aż przez kilka dni.

Jest to co prawda najcięższy objaw migreny brzusznej, jednak niejedyny – bólowi brzucha mogą w tym wypadku towarzyszyć:

• utrata apetytu
• światłowstręt
• nudności
• wymioty
• ból głowy
• bladość skóry.

Zdarza się, że wystąpienie napadu migreny brzusznej poprzedzone jest symptomami, które są podobne do aury migrenowej – dziecko może widzieć np. jakieś mroczki czy też skarżyć się na rozmaitego rodzaju zaburzenia czucia w obrębie różnych struktur ciała.

Jeden aspekt wymaga tutaj wyraźnego podkreślenia – otóż dziecko, które cierpi na migrenę brzuszną, poza jej napadami zazwyczaj nie przejawia żadnych innych odchyleń od stanu zdrowia i wydaje się być całkowicie zdrowe.

Migrena brzuszna - rozpoznawanie

Ze względu na to, że migrena brzuszna zaliczana jest do czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego, w jej rozpoznawaniu wykorzystywane są tzw. Kryteria Rzymskie (obecnie stosowana jest czwarta ich wersja). Według nich do rozpoznania migreny brzusznej konieczne jest stwierdzenie u pacjenta:

• bólów brzucha o opisanym wyżej charakterze, które pojawiają się epizodycznie co kilka tygodni lub miesięcy i które w znaczący sposób utrudniają podejmowanie zwyczajnej aktywności,
• współwystępowania wraz z bólem brzucha innych dolegliwości (co najmniej dwóch spośród wcześniej wymienionych).

Oprócz tego należy także wykluczyć, że istniejące u pacjenta dolegliwości są objawami innego niż migrena brzuszna problemu. Tak naprawdę przeprowadzenie dokładnej diagnostyki różnicowej (szczególnie przy pierwszym epizodzie migreny brzusznej) jest wyjątkowo ważne.

Migrenę brzuszną można rozpoznać dopiero po wykluczeniu innych przyczyn bólu brzucha. Stąd zlecenia różnych badań, jak np. badania poziomów enzymów trzustkowych, wykładników stanu zapalnego czy USG jamy brzusznej.

Dolegliwości, które pojawiają się w przebiegu migreny brzusznej, mogą być podobne do objawów spotykanych w przypadku bardzo groźnych schorzeń. Jako przykładowe z nich można tutaj wymienić okresową niedrożność jelita cienkiego, nawracające zapalenia trzustki czy porfirię oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna.

Migrenę brzuszną można rozpoznać dopiero po wykluczeniu innych możliwych przyczyn dręczących pacjenta dolegliwości – to właśnie z tego powodu u pacjentów z podejrzeniem tego rodzaju migreny wykonywanych może być wiele różnych badań, m.in. badania laboratoryjne (takie, jak chociażby oznaczenia poziomów enzymów trzustkowych czy wykładników stanu zapalnego) oraz badania obrazowe (np. USG jamy brzusznej).

Migrena brzuszna - leczenie

Nie tylko przyczyny oraz część objawów migreny brzusznej i migrenowych bólów głowy są takie same – podobnie jest w też w przypadku terapii obu tych problemów.

W leczeniu migreny brzusznej wykorzystuje się takie preparaty, jakie zalecane są w przypadku migren – mowa tutaj chociażby o lekach z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, tryptanach czy propranololu oraz środkach przeciwpadaczkowych i trójpierścieniowych lekach przeciwdepresyjnych.

W razie towarzyszących migrenom brzusznym silnych wymiotów, chorym zalecane może być przyjmowanie środków przeciwwymiotnych.

Migrena brzuszna - zapobieganie

Nie tylko farmakoterapia może korzystnie wpływać na stan osób chorujących na migrenę brzuszną. Pacjentom, a w szczególności ich rodzicom, zaleca się unikanie czynników, które mogą prowokować napady migreny brzusznej.

Przede wszystkim zwraca się uwagę na czynniki, które doprowadzają do ataku zwykłej migreny. Wspominano wcześniej o związku pomiędzy migreną brzuszną a problemami ze snem, stresem oraz przemęczeniem.

Z pewnością całkowicie uniknąć się ich nie da, próby warto jednak z pewnością podejmować, ponieważ naprawdę mogą one ograniczyć częstość pojawiania się napadów migrenowych.

Znaczenie w zapobieganiu migrenie brzusznej ma także dieta. Pewne pokarmy mogą w szczególny sposób sprzyjać jej napadom. Za takie uznawane są przede wszystkim produkty bogate w aminy biogenne, kofeinę oraz azotyny.

Z tego względu pacjentom, którzy cierpią na migrenę brzuszną, odradza się spożywania m.in. kakao, czekolady, serów (zwłaszcza pleśniowych) oraz produktów zawierających duże ilości sztucznych barwników.