Demencja pourazowa: przyczyny, objawy, leczenie

Każdy wypadek, uderzenie lub uraz - nawet lekki - jeżeli obrażenia obejmują  głowę - może doprowadzić do demencji pourazowej - stanu, w którym reakcje neurologiczne organizmu, praca mózgu i sprawność intelektualna są ograniczone. Jakie są objawy demencji pourazowej i czy możliwe jest jej leczenie?

Spis treści

1. Objawy demencji pourazowej
2. Demencja pourazowa: diagnostyka
3. Do jakich powikłań może prowadzić demencja pourazowa?
4. Terapia demencji pourazowej

Demencja pourazowa określana jest jako "demencję bokserską", gdyż liczne ciosy, również w głowę, jakie zadawane są na ringu, tę chorobę powodują. Jednak demencja pourazowa może być wynikiem nie tylko uszkodzeń, nabytych w wyniku walk bokserskich. Może ją powodować każdy uraz głowy, także ten na pierwszy rzut oka stosunkowo łagodny.

Bezpośrednią przyczyną demencji pourazowej jest uszkodzenie tkanek mózgu, ale też nerwów w tej okolicy, naczyń krwionośnych i membran. Nierzadko uderzenia są tak silne, że dochodzi do naruszenia (otwarcia) struktur czaszki. Tego typu uszkodzenia z kolei prowadzą do zaburzenia funkcjonowania mózgu.

Niekiedy organizm sam naprawia uszkodzenia, ale nawet w takich przypadkach powrót do pełnej sprawności, sprzed urazu, nie zawsze jest w pełni możliwy. Tym bardziej, gdy na skutek urazu w mózgu  tworzy się krwiak, nieprawidłowo zbierają się płyny lub wda się infekcja.

Najczęściej do urazów głowy dochodzi podczas wypadków drogowych, upadków, pobicia i postrzałów z broni palnej, uprawiania sportów, w szczególności boksu. Na tego typu urazy narażone są ponadto dzieci podczas jazdy na rowerze, ofiary przemocy w rodzinie i osoby starsze, z zaburzeniami równowagi.

Objawy demencji pourazowej

Najczęstszym objawem demencji pourazowej jest:

• otępienie – znaczne obniżenie sprawności umysłowej
• drżenia, występujące w spoczynku, a nie podczas wykonywania jakiejś czynności
• zmniejszona aktywność
• zubożenie lub wręcz całkowity zanik mimiki
• trudności z wysławianiem się, bełkotliwa mowa
• problemy z utrzymaniem odpowiedniej postawy ciała
• sztywność mięśni (tzw. spastyczność)
• problemy z koncentracją
• spowolnienie procesów myślowych
• drażliwość
• impulsywne zachowania
• wahania nastroju
• zachowania niedostosowane do konkretnych sytuacji społecznych i towarzyskich
• bezsenność
• bóle głowy
• zmęczenie
• apatia lub przeciwnie, agresja

Zazwyczaj pojawiają się również zaburzenia pamięci długotrwałej.

Demencja pourazowa: diagnostyka

Diagnostyka demencji pourazowej obejmuje przede wszystkim wywiad lekarski, dzięki czemu będzie można ustalić jak najwięcej szczegółów związanych z wypadkiem – jego charakter, okoliczności zajścia, stan poszkodowanego, objawy, jakie już się pojawiły. Pomocna okazuje się tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, elektroencefalografia. Wskazany, a często i konieczny jest udział lekarzy różnych specjalności – najczęściej internisty, neurologa, radiologa, chirurga, psychiatry, psychologa.

Do jakich powikłań może prowadzić demencja pourazowa?

Demencja pourazowa może doprowadzić do poważnych powikłań, z których najczęstsze to:

• epilepsja
• depresja
• długotrwałe lęki i niepokoje
• manie
• psychozy
• zachowania obsesyjno-kompulsywne
• myśli samobójcze

Zarówno objawy, jak i powikłania demencji pourazowej, mogą mieć różną postać, w zależności od części mózgu, która została uszkodzona w wyniku urazu.

Terapia demencji pourazowej

Terapia demencji pourazowej zależy przede wszystkim od rozległości urazu i jego lokalizacji, a także ogólnego stanu zdrowia poszkodowanego. Nierzadko konieczny jest zabieg chirurgiczny lub neurochirurgiczny, ale czasami wystarcza obserwacja chorego. W terapii stosuje się także leki farmakologiczne, mające usprawnić pracę mózgu i zlikwidować bądź złagodzić nieprzyjemne objawy fizyczne.