Białkomocz. Objawy i leczenie
Białkomocz przejawia się obecnością białka w moczu. Ponieważ białkomocz nie daje wyraźnych objawów do rozpoznania może dojść w trakcie okresowych badań lub w momencie wyraźnego niedoboru białka w organizmie. Sygnały niedoboru są różne i zależą od białka, które pojawia się w moczu.
Spis treści
Białkomocz (proteinuria, zespół nerczycowy) to obecność białka w moczu, spowodowana przyczynami fizjologicznymi np. wzmożonym wysiłkiem fizycznym (białkomocz fizjologiczny) lub wywołany przyczynami patologicznymi (białkomocz patologiczny), np. poważnymi chorobami nerek. Organizm w naturalny sposób wydala drogą moczową takie białka jak: albuminy, globuliny, białko Tamma-Horsfalla (uromodulina), łańcuchy lekkie kappa i lambda immunoglobulin, antygeny rąbka szczoteczkowego cewek bliższych, sekrecyjna IgA i urokinaza. W ciągu doby w moczu zdrowego człowieka może znaleźć się do 150 mg powyższych białek (do 300 mg w okresie dojrzewania). Mocz zdrowego człowieka nie powinien zawierać białek, dlatego na wydruku analizy moczu przy pozycji białko powinno być zero.
Rodzaje białkomoczu
- czynnościowy – powodowany przez nadmierny wysiłek fizyczny, niewydolność serca, upośledzenie kłębuszków nerkowych, przemarznięcie, gorączkę
Przy białkomoczu można zauważyć pienisty mocz.
- ortostatyczny – występujący po długotrwałym przebywaniu w pozycji stojącej
- cewkowy – powodowany brakiem reabsorpcji białek i uszkodzeniem cewek nerkowych
- kłębuszkowy – pojawiający się przy chorobach kłębuszków nerkowych
- mikroalbuminuria – przy wczesnych stadiach chorób nerek
- z przeładowania – przy chorobie układowej i zwiększonej ilości drobnocząsteczkowych białek w osoczu.
W trakcie pobierania próbek moczu, zwłaszcza u kobiet, należy pamiętać, że jedynie mocz ze środkowego strumienia powinien trafić do próbnika (pierwszy strumień musi trafić do sedesu). Inaczej badanie może być zaburzone. Nie powinny oddawać moczu do badania kobiety w okresie okołomenstruacyjnym, gdyż obecność czerwonych krwinek uniemożliwia badanie osadu.
Białkomocz: rozpoznanie
By zdiagnozować białkomocz, należy wykonać dobową zbiórkę moczu oraz jego badanie ogólne. W momencie wykrycia konkretnego rodzaju białka lekarz ordynuje odpowiednie leczenie.
Białkomocz objawia się znaczną utratą białka, które przedostaje się z krwi do moczu i jest wydalane z organizmu.
Do specjalisty czyli nefrologa należy się udać w momencie, gdy zostanie stwierdzone zmniejszenie czynności filtracyjnej kłębuszków nerkowych (eGFR) o więcej niż 5 ml/min w ciągu roku lub więcej niż 10 ml/min w ciągu 5 lat lub gdy wskaźnik białko/kreatynina jest wyższy niż 100 ml/mmol lub 50 ml/mmol przy krwiomoczu.
Bezwzględnie należy udać się na leczenie do specjalisty również w przypadku wystąpienia przewlekłej choroby nerek w stopniu 4 lub 5. Warto pamiętać także o tym, że białkomocz oprócz tego, że może być zupełnie samodzielną przypadłością, może również być objawem zespołu nerczycowego lub zespołu neretycznego.
Przeciwko białkomoczem możemy bronić się sami. Zaleca się przede wszystkim:
- utrzymywanie prawidłowej masy ciała
- rzucenie palenia (jeśli ktoś pali)
- odpowiednio dostosowany wysiłek fizyczny
- osobom chorym na cukrzycę - dokładniejsze kontrole poziomu glukozy.
Poza tym pozostają badania okresowe i baczna obserwacja własnego ciała.
Porady eksperta