Kontaktowe zapalenie skóry - diagnostyka i leczenie. Jak zapobiegać wypryskowi kontaktowemu?

Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) to choroba skóry, której leczenie polega przede wszystkim na unikaniu kontaktu z alergenem lub substancjami drażniącym. W dalszej kolejności stosuje się leczenie objawowe, którego celem jest złagodzenie objawów wyprysku kontaktowego. Sprawdź, jak wyleczyć kontaktowe zapalenie skóry i jak mu zapobiegać?

Spis treści

1. Kontaktowe zapalenie skóry - diagnostyka
2. Kontaktowe zapalenie skóry - leczenie
3. Kontaktowe zapalenie skóry - jak zapobiegać?

Jak wyleczyć kontaktowe zapalenie skóry? Przede wszystkim należy unikać kontaktu z alergenem lub substancjami drażniącymi, które są przyczyną stanu zapalnego skóry. Po pojawieniu się objawów wyprysku bardzo ważne jest obfite zmycie wodą zajętego obszaru skóry, dla usunięcia wszelkich śladów szkodliwych substancji. W dalszej kolejności stosuje się leczenie objawowe, którego celem jest złagodzenie objawów kontaktowego zapalenia skóry.

Kontaktowe zapalenie skóry - diagnostyka

Pierwszym etapem diagnostycznym jest wywiad lekarski, którego celem jest ustalenie, czy pacjent zmaga się z kontaktowym zapaleniem skóry na tle alergicznym, czy stan zapalny skóry jest wynikiem podrażnienia przez jakąś substancję.

Jeśli istnieje podejrzenie reakcji alergicznej, lekarz może zlecić płatkowy test skórny (test kontaktowy). Jest to plaster z komorami (metalowymi krążkami) wypełnionymi substancjami testowymi (alergenami w odpowiednich stężeniach), który jest naklejany na plecy pacjenta. Po zdjęciu plastra (po ok. 24-48 godzinach), w przypadku uczulenia na którąś z podanych substancji, pojawia się reakcja zapalna. Lekarz ponownie kontroluje skórę pacjenta za 2 lub 3 dni, aby przekonać się, czy nie zaszła opóźniona reakcja alergiczna. Czułość testów płatkowych wynosi ok. 60-80 proc. W przypadkach fotoalergii stosuje się testy płatkowe, z czego jeden plaster jest naświetlany promieniowaniem UVA, a drugi nie.

Można wykonać także badanie zewnętrznoskórne. Wówczas lekarz na przedramię lub plecy nanosi krople z alergenem i delikatnie nakłuwa skórę. Wówczas alergen przedostaje się do organizmu. Jeśli po ok. 15 minutach pojawi się reakcja w postaci bąbla, oznacza to, że to właśnie ten składnik jest przyczyną uczulenia.

Jeśli wyniki testu skórnego okazały się niejednoznaczne, można wykonać badania krwi, których celem jest oznaczenie poziomu przeciwciał IgE.

Kontaktowe zapalenie skóry - leczenie

Jeśli kontaktowe zapalenie skóry jest wynikiem uczulenia, pacjentowi podaje się leki antyhistaminowe, które zatrzymają reakcję alergiczną. Gdy kontaktowe zapalenie skóry obejmuje ponad 1/3 powierzchni ciała, lekarz może podjąć decyzję o podaniu kortykosterydów. Należy jednak pamiętać, że sterydy są potencjalnym alergenem i zamiast pomóc, mogą nasilić wyprysk alergiczny. Ponadto stosowanie sterydów wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi. W niektórych przypadkach niezbędne jest podanie leków immunosupresyjnych, które przyczyniają się do obniżenia aktywności układu odpornościowego. Są prawie tak skuteczne jak sterydy, jednak nie wywołują przy tym tylu skutków ubocznych. Niestety, ich cena jest dość wysoka. Innym sposobem leczenia wyprysku alergicznego jest odczulanie. Polega ono na przyjmowaniu przez chorego alergenu w minimalnych ilościach tak, by organizm nie zareagował uczuleniem, lecz przyzwyczaił się do niego, a tym samym uodpornił. Niestety, z obserwacji lekarzy wynika, że większość pacjentów, mimo wieloletniego leczenia i unikania alergenów, może mieć zmiany wypryskowe.

Zarówno w przypadku niealergicznego kontaktowego zapalenia skóry, jak i tego na tle alergicznym, leczenie miejscowe polega na aplikacji na skórę kremów i maści, które zmniejszają nasilenie stanu zapalnego skóry i świąd. Na zmiany pęcherzykowe z wysiękiem można stosować okłady ściągające z samej wody z 0,9 proc. roztworem soli fizjologicznej, gdyż wysuszają one skórę i także łagodzą świąd. Dodatkowo należy stosować emolienty w celu nawilżenia skóry i wzmocnienia jej naturalnej bariery ochronnej.

Monika Majewska