Psychiatria
Psychiatria to specjalizacja medyczna poświęcona diagnozie i leczeniu zaburzeń oraz chorób psychicznych. Psychiatra zajmuje się nie tylko analizą medycznego aspektu dysfunkcji, ale bada również ich uwarunkowania społeczne, rodzinne i pychologiczne. Często tylko tak holistyczne podejście do pacjenta pozwala na znalezienie rozwiązania problemu. W odróżnieniu od psychologii, psychiatria jest dyscypliną medyczną.
Diagnoza męskiej depresji to zadanie trudne - mężczyźni nie lubią przyznawać się do słabości, a objawów takich jak przewlekłe zmęczenie, trudności ze skupieniem i zapamiętywaniem czy utrata zainteresowania seksem, w ogóle nie łączą z chorobą duszy. Jakie czynniki powodują, że depresję dzieli się na męską i damską? Jakie są jej objawy?
Zespół Korsakowa to choroba neuropsychiatryczna, której objawy zbliżone są do amnezji. Wywołuje ją niedobór witaminy B1 lub uszkodzenia części mózgu odpowiedzialnych za procesy pamięciowe. Zespół Korsakowa najczęściej dotyczy osób nadużywających alkohol, ale może ujawnić się także w przebiegu zaburzeń odżywiania, nowotworów żołądka i jelit oraz po udarze.
Zespół urojeniowy to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje obecność urojeń o różnej treści. Chory może być przekonany, że jest śmiertelnie chory, śledzony, filmowany, że wszyscy o nim mówią. Może także uparcie twierdzić, że partner dopuścił się zdrady. Jakie są przyczyny i objawy zespołu urojeniowego? Jak przebiega jego leczenie?
Przyczyną myśli samobójczych może być depresja, alkoholowy zespół abstynencyjny lub zaburzenia osobowości. Myśli samobójcze, np. „lepiej żeby mnie już nie było", "moje życie nie ma sensu", to myśli związane z potrzebą odebrania sobie życia i tym samym - uwolnienia się od problemów. Mogą pojawiać się w życiu człowieka na rożnych etapach jego dojrzałości, są dość częste i towarzyszą rozważaniom egzystencjalnym. Myśli samobójcze nie zawsze są niebezpieczne i nie zawsze prowadzą do prób samobójczych, jednak nie wolno ich lekceważyć. Zobacz, jak pomóc osobie doświadczającej myśli samobójczych i jaki leczy się je leczy.
Psychoza reaktywna to krótkotrwałe zaburzenie psychotyczne, które może pojawić się w reakcji na silny stres wywołany np. chorobą, wypadkiem, śmiercią bliskiej osoby. Objawy psychozy reaktywnej przypominają stany schizofreniczne – chory ma halucynacje i urojenia, ale w przeciwieństwie do przewlekłej schizofrenii zaburzenia te mijają samoistnie po ustąpieniu czynnika stresogennego. Zobacz, jakie są objawy i przyczyny psychozy reaktywnej.
Czy depresja jest dziedziczna? Przeprowadzone dotąd badania sugerują, że nie. Można odziedziczyć jedynie skłonność do depresji – oznacza to, że u dzieci osób chorych na zaburzenia depresyjne istnieje większe ryzyko rozwoju tej choroby (o ok. 15-30% w porównaniu do dzieci zdrowych rodziców).
Depresja nawracająca (inaczej choroba afektywna jednobiegunowa) to taki rodzaj depresji, w którym objawy obniżonego nastroju na przemian pojawiają się i ustępują ulegając czasowej remisji. Wraz z każdym nawrotem epizodu depresji, rośnie ryzyko wystąpienia kolejnego, którego przebieg jest jeszcze ostrzejszy. Sprawdź, jak leczyć depresję nawracającą.
Katatymia (potocznie nazywana myśleniem życzeniowym) to silna wiara w to, że jest/będzie tak, jak byśmy chcieli by było. Takie zniekształcanie rzeczywistości lub powstawanie przeżyć, pod wpływem silnych nastawień lub oczekiwań uczuciowych jest pospolitym zjawiskiem u zdrowych ludzi. W niektórych przypadkach jednak katatymia może doprowadzić do całkowitego zafałszowania obrazu otaczającej rzeczywistości. Jaskrawe przykłady takich zachowań mogą być objawem występującym w takich chorobach jak nerwice, psychozy i schizofrenia. Poznaj przyczyny i objawy katatymii.
Wyróżniamy dwa rozpoznania depresji alkoholowej: pierwotny alkoholizm z wtórną depresją i pierwotną depresję z wtórnym alkoholizmem. Patrząc na statystyki, tyko około 10% chorych na depresję alkoholową początek swojej choroby ma w depresji. Znaczna większość mierzy się z problemem depresji dopiero w trakcie trwania nałogu. Na depresję alkoholową częściej zapadają mężczyźni, choć pojawiają się niepokojące dane o rosnącej liczbie kobiet z zaburzeniami psychicznymi i jednoczesnym alkoholizmie.
Depresja po zdradzie wywołana jest nadmiernym napięciem i trudnościami w powrocie do równowagi życiowej. Granica zdrady w każdym związku może leżeć gdzie indziej, niemniej jednak, kiedy dochodzi do wydarzenia uznanego przez partnerów za zdradę, trudno jest uniknąć jej negatywnych skutków. W związku, który niósł ze sobą duży ładunek emocjonalny, osoba zdradzona doświadcza mnóstwa często skrajnych odczuć. Krajobraz związku po akcie niewierności to balansowanie pomiędzy miłością a nienawiścią, poczuciem winy i krzywdy, smutkiem, obniżoną samooceną i żalem. W skrajnych przypadkach pojawiają się zaburzenia o charakterze depresyjnym. Jakie są objawy i na czym polega terapia depresji po zdradzie?
![Leczenie schizofrenii a próby zajścia w ciążę [Porada eksperta]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-XYmE-pzDE-5wG1_porada-ginekologa-poloznika-320x400-nocrop.jpg)
Od 10 lat leczę się na schizofrenię paranoidalną i jestem na stałej dawce Rispoleptu 2 mg. Chcielibyśmy z mężem starać się o dziecko, z tym że problem polega na tym, że mam podwyższony poziom prolaktyny we krwi (3045) i od bardzo długiego czasu nie mam okresu. Jest to jeden problem. Nurtuje mnie jeszcze pytanie, czy powinnam zmienić lek na mniej inwazyjny przed zajściem w ciążę, czy jak będę w ciąży (tak doradza mi Pani psychiatra). Boję się jednak sytuacji, gdy będę w ciąży i zmienię lek - który nie będzie działał. Nie chcę narażać dziecka na wpływ mocnych leków psychotropowych. Najłatwiej byłoby zrezygnować z dziecka, ale bardzo tego pragniemy z mężem.
Na leczenie zaburzeń osobowości składają się przede wszystkim psychoterapia oraz farmakoterapia. Mogą być wspomagane treningami umiejętności społecznych i radzenia sobie z niezdrowymi emocjami. Efektem terapii jest wypracowanie przez osobę z zaburzeniem osobowości nowych, konstruktywnych sposobów komunikacji, postrzegania siebie i świata. Terapia jest też szansą na pełniejsze uczestniczenie w życiu społecznym (rodzinnym, zawodowym) i eliminacji poczucia wyobcowania i niedopasowania.
Kiedy zdarzy się nam o czymś zapomnieć, mówimy żartem "mam sklerozę", nie zdając sobie sprawy z powagi tej choroby. Skleroza dotyka ludzi w różnym wieku, ale najczęściej po sześćdziesiątce. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy sklerozy i czym można spowolnić jej rozwój.
Selektywne zaburzenie odżywiania (Selective Eating Disorder – SED) to zaburzenie psychiczne, które objawia się silnym uczuciem niechęci, a niekiedy nawet lękiem przed jedzeniem. Chory jest w stanie zjeść tylko jeden rodzaj (rzadziej dwa, trzy) pożywienia, np. frytki, a na widok reszty dostaje ataku paniki. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy selektywnego zaburzenia odżywiania? Na czym polega jego leczenie?
Epizod psychotyczny to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje nagły początek i szybki przebieg. Bez żadnych objawów ostrzegawczych, w ciągu kilku dni dochodzi do rozwoju objawów psychotycznych, takich jak zaburzenia postrzegania rzeczywistości, omamy i urojenia. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy epizodu psychotycznego? Jak przebiega jego leczenie?
Hipochondryk cały czas zmaga się z bólem i długą listą chorób. Nie ma dnia, żeby go coś nie bolało. Lekarze rozkładają ręce - z badań wynika, że pacjent jest zupełnie zdrowy. Chory z urojenia wierzy zaś, że cierpi na dziwne i nieprawdopodobne dolegliwości.
Upośledzenie umysłowe (niepełnosprawność intelektualna) to zaburzenie rozwojowe, które objawia się znacznym obniżeniem funkcji intelektualnych. Wiąże się z trudnościami w nauce, porozumiewaniu się, wykonywaniu prostych czynności dnia codziennego, zyskiwaniu kompetencji społecznych. Choć upośledzenia umysłowego nie da się w pełni wyleczyć, wdrożenie na wczesnym etapie rozwoju dziecka odpowiednich technik terapeutycznych może pomóc mu w późniejszym osiągnięciu samodzielności.
Dziecko z ADHD jest agresywne - to jeden z najpowszechniejszych mitów dotyczących tego zaburzenia. Inni stawiają błędną tezę, że ADHD jest wynikiem złego, bezstresowego wychowania. Niektórzy są przekonani, że ADHD w ogóle nie istnieje. Z tymi i innymi mitami o ADHD rozprawili się specjaliści podczas konferencji prasowej, zorganizowanej w Warszawie z okazji Tygodnia Świadomości ADHD.
Jak rozpoznać, czy dziecko ma ADHD? Jakie są najczęstsze objawy? Nadpobudliwe dzieci nie mogą usiedzieć na miejscu i absorbują swoim zachowaniem. Często, nie z własnej winy, postrzegane są jako niegrzeczne i niewychowane. Ponad połowa z nich nie wyrośnie z ADHD, a w dorosłym życiu będzie im bardzo trudno panować nad swymi emocjami. Zobacz jakie zasady wprowadzić do wychowania dziecka z ADHD.
Zespół stresu pourazowego pojawia się przede wszystkim u żołnierzy i weteranów, którzy brali udział w wojnie lub byli świadkami działań wojennych. PTSD może pojawić się tuż po zdarzeniu, może też być odsunięty w czasie; może utrzymywać się kilka lat, a może trwać krótko. Jak pomóc weteranom cierpiącym na zespół stresu pourazowego?
Leczenie nerwicy wymaga czasu, ale warto podjąć ten wysiłek. Nerwica bowiem może całkowicie uniemożliwić normalne życie. Leczenie nerwicy polega przede wszystkim na psychoterapii, ale stosuje się również leczenie farmakologiczne. Sprawdź, jak powinno przebiegać leczenie nerwicy.
Diagnozowanie zaburzeń psychiatrycznych nie jest proste. Wiele schorzeń nie okazuje wyraźnych objawów lub daje o osobie znać jedynie w określonych warunkach środowiskowych. Co więcej, osoby chore często niechętnie podejmują leczenie, ponieważ są przekonane o braku problemu. W odróżnieniu od typowych chorób i urazów choroby psychiczne nierzadko modyfikują świadomość i postrzeganie otoczenia. Dlatego chory może być przekonany o tym, że nic mu nie dolega, a jego zachowania i reakcje mieszczą się w kanonie ogólnie przyjętych norm społecznych i etycznych.
Leczenie psychiatryczne może odbywać się zarówno podczas pobytu w szpitalu, w specjalistycznej klinice, np. Poradni Leczenia Uzależnień albo prywatnym gabinecie.
Do typowych chorób i zaburzeń psychicznych można zaliczyć schizofrenię, zaburzenia nastroju, parafilie, zaburzenia odżywiania (np. bulimia, anoreksja, ortoreksja), alkoholizm i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, czyli uporczywe powtarzanie określonych zachowań lub myśli. Objawy poszczególnych chorób mogą występować ze zmienną częstotliwością – od jednorazowych epizodów, przez remisję (ustępowanie w czasie), aż po zaburzenia utrwalone.
W psychiatrii diagnostykę chorób i zaburzeń przeprowadza się w oparciu o dwa zestawienia – DSM-5 oraz ICD-10. Leczenie zdiagnozowanych chorób może odbywać się na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się psychoterapię, niekiedy w połączeniu z farmakoterapią. Dopiero kiedy podstawowe metody leczenia okazują się niewystarczające zaleca się sięgnięcie po bardziej inwazyjne zabiegi jak terapię elektrowstrząsową, a w ostateczności psychochirurgię. Ten ostatni zabieg polega na przerwaniu połączeń między ośrodkami ośrodkowego układu nerwowego i wymaga niezwykłej precyzji możliwej dzięki metodom stereotaktycznym.
Więcej z działu Zdrowie
