Problemy z pępowiną powodują powikłania ciąży i porodu

Pępowina to walcowaty przewód, łączący dziecko z łożyskiem, a tym samym z mamą, umożliwiający dziecku prawidłowy rozwój. Nieprawidłowości w budowie pępowiny mogą zaburzać przepływ substancji odżywczych i tlenu i być przyczyną wad rozwojowych, wewnątrzmacicznego zahamowania rozwoju płodu czy uszkodzeń układu nerwowego. Jak rozpoznać problemy z pępowiną?

Problemy z pępowiną są groźne zarówno dla rozwoju dziecka w czasie ciąży jak i mogą powodować komplikacje przy porodzie.

Jakie są najczęstsze problemy z pępowiną?

Problemy z pępowiną mogą wynikać z nieprawidłowej budowy pępowiny, czyli:

• pępowina jest za krótka lub za długa
• pępowina zamiast trzynaczyniowa jest dwu- lub jedno naczyniowa
• pępowina ma przetrwałą prawą żyłę pępowinową
• powstał nieprawidłowy przyczep pępowiny
• na pępowinie występują Węzły rzekome, fałszywe i prawdziwe
• powstały krwiaki, torbiele lub nowotwory pępowiny
• pępowina jest nieskręcona lub prawoskrętna
• utworzyła się przepuklina sznura pępowinowego

Problemy z pępowiną mogą wynikać również z okręcenia się pępowiny wokół płodu lub z przodowania czy wypadnięcia pępowiny.

Pępowina za krótka lub za długa

Pępowina za krótka nie tylko powoduje dyskomfort dziecka, bo nie może on swobodnie zmieniać pozycji, ale również przy każdym ruchu zbytnio się napręża, utrudniając przepływ krwi. W skrajnych przypadkach, gdy dziecko się poruszy, może pociągnąć łożysko, a to sprzyja jego wcześniejszemu odklejeniu się, co zagraża ciąży.

Pępowina za długa może się zapętlić albo zawiązać w supeł. Czasem owija się kilka razy wokół dziecka, a czasem owinie się jednocześnie wokół szyi i na rączce. Gdy dziecko usiłuje się wyplątać, coraz bardziej ją zaciska, ograniczając dopływ tlenu. Okręcenie pępowiną może utrudnić przebieg porodu, jednak lekarze potrafią sobie z tym poradzić. Według statystyk, co piąte dziecko rodzi się z pępowiną na szyi.

Nieprawidłowa budowa pępowiny

Pępowina dwunaczyniowa - to sytuacja, w której pępowina zamiast trzech zawiera tylko dwa naczynia: jedną żyłę i jedną tętnicę. Pępowina dwunaczyniowa zwykle funkcjonuje prawidłowo, czasem jednak ograniczony przepływ krwi może mieć niekorzystny wpływ na rozwój dziecka - powodować wady serca, rzadziej układu moczowego.

Pępowina jednonaczyniowa - to sytuacja, w której pępowina zamiast trzech zawiera tylko jedno duże naczynie; wada ta często współistnieje z wadami serca, nerek lub układu nerwowego, jak również nieprawidłowościami chromosomalnymi. Częściej występuje także wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu (IUGR).

Przyczep błoniasty pępowiny

Przyczep błoniasty pępowiny to rzadka, ale bardzo groźna patologia budowy pępowiny - naczynia pępowinowe rozgałęziają się tuż przed łożyskiem, łącząc się z błonami płodowymi i poprzez nie wnikają do łożyska. Przyczep błoniasty sprawia, że w chwili pęknięcia pęcherza płodowego może dojść do wykrwawienia się i obumarcia płodu. W przypadku, gdy naczynia przebiegające swobodnie w błonach płodowych znajdują się blisko ujścia wewnętrznego szyjki macicy może dojść do uciskania ich przez część przodującą płodu, doprowadzając do niedotlenienia.

Przodowanie pępowiny

Przodowanie pępowiny - pępowina znajduje się obok lub przed częścią przodującą płodu przy zachowanym (czyli nie pękniętym) pęcherzu płodowym. Przodowanie pępowiny prowadzi najczęsciej do jej wypadnięcia. By uniknąć wypadnięcia pępowiny, układa się kobietę ciężarną tak, by umożlić pępowinie cofnięcie się. Zazwyczaj jest to pozycja z wysokim ułożeniem miednicy lub też pozycja kolankowo-łokciowa. Ponieważ przodowanie pępowiny może prowadzić do niedotlenienia, dlatego kobieta powinna leżeć na boku przeciwnym niż przodująca pępowina.

Wypadnięcie pępowiny

Pętle pępowiny

Problemy z pępowiną: objawy

Problemy z pępowiną zwykle prowadzą do zakłocenia przepływu tlenu między mamą a dzieckiem. Gdy płód dostaje mniej tlenu, zwykle zaczyna się gwałtownie ruszać.To pierwszy znak, że coś jest nie w porządku. Ale każde zachowanie dziecka inne niż do tej pory powinno skłonić cię do natychmiastowej wizyty u ginekologa, bez czekania na wyznaczony termin.

Problemy z pępowiną: postępowanie

Regularne wizyty u ginekologa i przestrzeganie terminów badań USG pozwalają obserwować pępowinę i rozwój dziecka. Dzięki badaniom można wcześnie wykryć wszelkie nieprawidłowości i w odpowiednim czasie im zaradzić. W razie komplikacji lekarz może zalecić częstsze monitorowanie przepływu krwi przez pępowinę i pracy serca płodu za pomocą badania USG ze specjalną przystawką dopplerowską i kardiotokograficznego (KTG). Jeśli będzie to konieczne, może zadecydować o rozwiązaniu ciąży przez cesarskie cięcie. Ważne, żeby mama nauczyła się sama obserwować ruchy dziecka.

Agnieszka Paculanka