Czy usuwanie polipów jest konieczne?

2021-01-12 8:20

Polipy wyglądem przypominają małe baloniki, brodawki. Na miejsce swego rozwoju wybierają te części naszego organizmu, gdzie występuje śluzówka. Mogą się rozwinąć w nosie, przełyku, ale także w jelitach czy macicy. Czy mogą być dla nas groźne?

Czy usuwanie polipów jest konieczne? — Autor: Getty Images

Polipy to zazwyczaj łagodne, nienowotworowe zmiany. Niektóre systematycznie się rozrastają, inne powstają i po pewnym czasie znikają. Jednak nie wolno ich lekceważyć, ponieważ niektóre rodzaje polipów mają skłonność do złośliwienia. Są dwa podstawowe rodzaje polipów – uszypułowane i nieuszypułowane.

Najczęściej występujący polip uszypułowany przypomina guzik na nóżce. Polip bez szypuły to guzowata narośl na powierzchni błony śluzowej. Oba rodzaje polipów mogą rozwinąć się w niemal każdym miejscu naszego ciała. Najczęściej jednak pojawiają się na błonie śluzowej nosa, przełyku, w zatokach szczękowych, na strunach głosowych, w krtani, niekiedy w uchu. Kolonizują jelito grube, a u kobiet macicę i szyjkę macicy. Rzadziej rozwijają się w żołądku i jelicie cienkim.

Niektórzy dziedziczą skłonność do tworzenia się polipów. Ich występowanie jest wtedy związane z chorobami, które określa się jako rodzinną polipowatość gruczolakowatą. Mnogie polipy (często ponad 100) pojawiają się w jelicie grubym i – jeśli nie są leczone – zwykle po 20 latach przekształcają się w nowotwór jelita grubego. U podłoża powstawania polipów mogą leżeć również zaburzenia rozwojowe, które są następstwem chorób uwarunkowanych genetycznie, np. zespołu Gorlina – rzadkiej choroby układu wydzielania wewnętrznego.

Osoby rodzinnie obarczone skłonnością do występowania polipów powinny być pod opieką gastrologa. Niekiedy wystarcza usunięcie samych polipów z jelita. Innym razem konieczne jest usunięcie narządu, w którym powstały. Na szczęście są to sytuacje dość rzadkie, a większość polipów ma łagodną postać.

Spis treści

Czy usuwanie polipów jest konieczne?

Czy usuwanie polipów jest konieczne?

Polipy w nosie i krtani

Osoby z polipami stale mają katar i niedrożny (zatkany) nos, co utrudnia swobodne oddychanie i odróżnianie zapachów. Niektórzy mogą całkowicie utracić węch. Zdarza się także, że z powodu polipów dochodzi do zmiany barwy głosu. Jest on mało dźwięczny i niski.

Polipy nosa rozwijają się często u osób cierpiących z powodu astmy oskrzelowej lub nadwrażliwości na salicylany (kwas acetylosalicylowy). Sprzyjają nawracającym nieżytom górnych dróg oddechowych. Zazwyczaj są usytuowane przy ujściu zatok do nosa i w miarę rozrastania się prowadzą do deformacji nosa.

Nie ma skutecznego sposobu farmakologicznego leczenia polipów nosa, trzeba je usunąć operacyjnie. Zwykle robi się to przy użyciu endoskopu – to tzw. polipektomia endoskopowa.

Na polipy krtani najczęściej narażone są osoby pracujące głosem – śpiewacy, nauczyciele – oraz nałogowi palacze tytoniu. Polipy umiejscowione w krtani mogą być powodem duszności oraz niemijającej chrypy. Niezależnie od rodzaju i wielkości polipów znajdujących się w krtani, wszystkie należy usunąć chirurgicznie, ponieważ mają tendencję do złośliwienia. Zabieg przeprowadza się endoskopowo.

Czytaj też: Polipy w nosie i w krtani - przyczyny, objawy, leczenie

Polipy w narządach rodnych

Polipy rozwijające się w narządach rodnych kobiety to nie to samo co mięśniaki. Zwykle są pojedyncze i mają wielkość wiśni. Sprzyjają im zaburzenia hormonalne, głównie nadmiar estrogenów. Duże znaczenie ma ich usytuowanie, ponieważ od tego zależy rodzaj kuracji.

Są dwa typy kobiecych polipów. W szyjce macicy rozwijają się tzw. polipy szyjkowe, które można wykryć podczas badania ginekologicznego. Polipy rozwijające się wewnątrz macicy to polipy endometrialne. Częściej mają je panie w okresie menopauzy. Można je wykryć tylko podczas USG przezpochwowego.

Większość polipów nie daje żadnych dolegliwości. Gdy się rozrosną, występuje plamienie i krwawienie między miesiączkami, krwawienia po stosunku, a także przedłużające się miesiączki. Polipy często utrudniają zajście w ciążę lub są powodem poronień.

Leczenie polipów macicy rozpoczyna się od kilkumiesięcznej kuracji hormonalnej. Jeżeli nie da ona dobrych rezultatów, lekarz może zaproponować wyłyżeczkowanie lub bardziej nowoczesny zabieg – histeroskopię.

Łyżeczkowanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, a uzyskany materiał bada się na obecność komórek nowotworowych. Po zabiegu trzeba leżeć i przez kilka dni się oszczędzać. Histeroskopia pozwala usunąć polipy zaraz po badaniu diagnostycznym. Jeżeli zawierają one komórki nowotworowe, konieczna jest histerektomia, czyli usunięcie macicy.

Czytaj też: Polipy macicy: szyjkowe i endometrialne. Objawy i leczenie polipów macicy

Polipy w jelitach i w żołądku

Umiejscowione w jelicie grubym polipy często nie dają żadnych dolegliwości, chociaż zdarza się, że są przyczyną krwawienia z odbytu. Ale objawem niecharakterystycznym polipów jelitowych mogą być także bóle i kurcze w dole brzucha. Kobiety porównują je do bólu występującego przed miesiączką, a panowie – do tego odczuwanego przy zapaleniu pęcherza.

Polipy w jelicie grubym wykrywane są czasem przypadkowo, przy radiologicznym badaniu przewodu pokarmowego, ale zwykle podczas kolonoskopii. Ponieważ dość łatwo ulegają zezłośliwieniu, należy je usunąć. Jeśli nie są zbyt duże, można to zrobić w czasie kolonoskopii. Większe muszą być usuwane chirurgicznie. Usunięte z jelita polipy zawsze poddaje się badaniom histopatologicznym, aby sprawdzić, czy nie zawierały komórek nowotworowych.

Osoba, która miała usunięte polipy z jelita grubego, powinna wykonywać kolonoskopię co 2–3 lata i przestrzegać diety – unikać konserwantów, wybierać produkty bogate w błonnik, pić dużo wody i ograniczyć spożycie czerwonego mięsa.

Polipy w żołądku wykrywane są podczas gastroskopii. Rzadko są przyczyną krwawień z przewodu pokarmowego, wymiotów czy bólu brzucha. Rozwijają się u osób, które unikają warzyw, owoców i jedzą tłusto. Polipom towarzyszą zmiany zapalne, choroba wrzodowa żołądka oraz zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Usuwa się je chirurgicznie, bo mają skłonność do przekształcania się w nowotwory.

W jelicie cienkim rozwijają się dwa typy polipów – drzewkowe i cewkowe. Z tych pierwszych może się rozwinąć rak. Polipy jelita cienkiego często współistnieją z rakiem jelita grubego. Objawem choroby są krwawienia z przewodu pokarmowego i ból spowodowany niedrożnością jelita. Polipy wzrastające w dwunastnicy blokują odpływ żółci z dróg żółciowych, co prowadzi do żółtaczki. Usuwa się je chirurgicznie.

Czytaj też:

Anna Jarosz