Prawa pacjenta

Prawa pacjenta to zbiór regulacji, które określają, czego i w jakich okolicznościach może domagać się osoba korzystająca z opieki zdrowotnej. Źródłem praw pacjenta jest przede wszystkim Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, ustawa o działalności leczniczej, ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej oraz ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej powołany został w 2004 roku przez ks. Arkadiusza Nowaka. Jego celem jest doprowadzenie do tego, by pacjent był podmiotem systemu ochrony zdrowia oraz partnerem lekarza w procesie leczenia.

Prawa pacjenta powinny być respektowane przez wszystkie podmioty, które biorą udział w organizowaniu pomocy medycznej – począwszy od organów państwowych i samorządowych, aż po pojedyncze osoby, które realizują dane świadczenie.

Podstawowym prawem pacjenta jest prawo do świadczeń zdrowotnych. Przejawia się ono w możliwości korzystania z pomocy medycznej na poziomie zagwarantowanym przez aktualny stan wiedzy oraz realizowanej w sposób rzetelny i zgodny z zasadami sztuki. To także możliwość żądania drugiej opinii specjalisty.

Innym prawem pacjenta jest prawo wyboru. Dotyczy ono zarówno możliwości podjęcia decyzji o tym, w której placówce osoba podejmie leczenie, jak i z pomocy którego specjalisty będzie korzystała.

Z kolei prawem pacjenta, z którego korzystamy praktycznie wszyscy jest prawo do informacji. Powinno być ono rozumiane bardzo szeroko i obejmuje m.in. poinformowanie o przysługujących pacjentowi uprawnieniach, świadczeniach realizowanych w danej placówce, lekarzach w niej zatrudnionych. Należy podkreślić, że informacja musi być przekazywana w formie przystępnej i zrozumiałej. Dotyczy to informacji o stanie zdrowia, diagnoz, wytycznych i zaleceń medycznych. Pacjent może także świadomie zrzec się otrzymywania informacji, ale musi wskazać, z czego i w jakim zakresie rezygnuje.

Przestrzeganie praw pacjenta pozwala na zachowanie odpowiednio wysokiego poziomu świadczenia usług medycznych i sprawia, że chorzy korzystają z fachowych konsultacji częściej i chętniej. Mają bowiem świadomość, że ich sytuacja i przywileje będą respektowane. W wybranych sytuacjach prawa pacjenta będzie realizował jego przedstawiciel ustawowy lub opiekun faktyczny.