Dąb: właściwości zdrowotne

Dąb (Quercus L.), a dokładniej preparaty, przygotowanych na bazie dębu, mają wiele właściwości prozdrowotnych - regulują one pracę jelit, zapobiegają biegunkom, przyspieszają leczenie trudno gojących się ran, pomagają przy infekcjach jamy ustnej oraz zapaleniach zewnętrznych narządów płciowych.

Spis treści

1. Dąb: sposób pozyskiwania surowca
2. Dąb: właściwości prozdrowotne
3. Dąb na łupież i przetłuszczające się włosy
4. Dąb: sposób przygotowania
5. Dąb: przeciwwskazania

Dąb (Quercus L.) już przed wiekami był stosowany w medycynie ludowej, bo jego przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, ściągające i odkażające właściwości były powszechnie znane.

Słowianie wykorzystywali dęby do celów zdrowotnych, z pędów i kory przygotowywano wywary np. na stany zapalne skóry, ale też wierzono w uzdrowicielską moc samego kontaktu z drzewem, m.in. oparcie się plecami o dąb miało skutecznie leczyć bóle kręgosłupa.

Przede wszystkim jednak Słowianie otaczali majestatyczne dęby ogromną czcią. Były uważane za symbol długowieczności, siły, nieśmiertelności, w związku z tym np. gałązki dębu wykorzystywano przy okazji różnych świątecznych obrządków.

Do tej pory wiele osób wierzy, że drzewa mogą wpływać na nasze samopoczucie, dlatego właśnie spacery pośród dębów polecane są osobom zestresowanym, przemęczonym, osłabionym fizycznie i psychicznie. Wielkie, rozłożyste, dostojne i długowieczne dęby dodają sił, regenerują, przywracają życiową energię i witalność.

• DRZEWA poprawiają samopoczucie i działają leczniczo

Dąb: sposób pozyskiwania surowca

Dęby to okazałe drzewa, które mogą osiągać nawet 40-50 metrów wysokości. W naturalnym środowisku występują w klimacie umiarkowanym, najlepiej rosną na glebach żyznych i gliniastych, w miejscach, gdzie mają wystarczający dostęp do słońca.

Dobrze radzą sobie w zmiennych warunkach atmosferycznych, przy czym lepiej znoszą mrozy niż przedłużającą się suszę. Zwłaszcza młode drzewa (4,-5-letnie) są bardziej narażone na działanie niesprzyjającej pogody. W Polsce występują przede wszystkim dęby szypułkowe i to właśnie z nich pozyskuje się najpopularniejszy prozdrowotny surowiec – korę.

Zbiera się ją wczesną wiosną, najlepiej na przełomie marca i kwietnia, z młodych pni lub gałązek, koniecznie przed tym, zanim na drzewie pojawią się pierwsze listki. Kora powinna być gładka, a nawet z lekkim połyskiem, wtedy najłatwiej oddzielić ją od drzewa.

Tuż po zerwaniu trzeba ją wysuszyć, w przewiewnym pomieszczeniu, najlepiej w temperaturze do 30-35 stopni C. Tak przygotowana jest gotowa do użycia. Trzeba jednak pamiętać, że czas jej przechowywania nie jest nieograniczony. By nie straciła swoich cennych właściwości należy ją zużyć w ciągu dwóch lat.

Dąb: właściwości prozdrowotne

Podstawowe składniki kory dębu to przede wszystkim:

• garbniki (taniny)
• związki polifenolowe
• flawonoidy
• żywice
• sole mineralne

To właśnie dzięki nim wyciąg z kory dębu ma działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, ściągające i odkażające.

Pomaga przede wszystkim w stanach zapalnych skóry i błon śluzowych (np. jamy ustnej i gardła), w przypadku jej drobnych uszkodzeń, przy odmrożeniach, lżejszych oparzeniach czy trudno gojących się ranach.

Wywar kory dębu stosuje się również zewnętrznie w leczeniu hemoroidów, najlepsze rezultaty przynosi robienie kilkunastominutowych  (10-15 min.) nasiadówek ze świeżo przygotowanego naparu o temperaturze ciała, czyli mniej więcej 36,6-37 stopni C. Taką samą nasiadówkę można wykonać w przypadku stanów zapalnych zewnętrznych narządów płciowych.

Wyciąg z kory dębu można też stosować wewnętrznie, przede wszystkim przy dolegliwościach związanych z układem pokarmowym.

Poleca się go w przypadku nieżytów żołądka i jelit oraz biegunek, bo zawarte w korze dębu składniki normalizują funkcjonowanie błon śluzowych przewodu pokarmowego.

Napar z kory dębu można też wypróbować, gdy mamy kłopot z nadmiernym poceniem się, zwłaszcza nóg i rąk.

W takiej sytuacji należy dodawać kilka kropel wyciągu do codziennej kąpieli, ale tylko wtedy, gdy nie mamy rozległych uszkodzeń skóry lub świeżych, trudno gojących się owrzodzeń.

Dąb na łupież i przetłuszczające się włosy

Wyciąg z kory dębu wykorzystuje się również w kosmetyce, przede wszystkim w pielęgnacji włosów. Dzięki swoim ściągającym, przeciwzapalnym i przeciwgrzybicznym właściwościom płukanki z kory dębu sprawdzają się w leczeniu skóry głowy, np. gdy mamy łupież. Wyciąg z kory dębu wpływa też na działanie gruczołów łojowych, dzięki czemu regularnie stosowany zapobiega nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów.

Jak przygotować płukankę? Dwie, trzy łyżki kory dębu należy zalać pół litra wody, doprowadzić do wrzenia i gotować kilka minut. Następnie wystudzić, a po przecedzeniu jest ona gotowa do użycia. Najlepiej stosować ją zaraz po umyciu włosów. Zapobiegnie to nadmiernemu ich przetłuszczaniu się, ale też sprawi, że staną się one bardziej błyszczące, lepiej odżywione i miękkie w dotyku.

Dąb: sposób przygotowania

Wyciąg z kory dębu można przygotować na dwa sposoby: w postaci naparu lub odwaru.

• Napar z kory dębu

Do naparu używamy jednej łyżki kory dębu, którą zalewamy szklanką wrzątku i zostawiamy pod przykryciem ok. 10 min. Przecedzamy i pijemy 100 lub 200 ml dziennie.

• Odwar z kory dębu

Natomiast odwar, który stosuje się miejscowo na skórę i błony śluzowe przygotowuje się w ten sposób, że jedną łyżkę kory dębu zalewa się jedną szklanką wody i gotuje ok. 5 min.

Następnie odstawia się na kwadrans, przecedza i wtedy jest gotowy do użycia. Bez konsultacji lekarskiej nie powinno się stosować dłużej niż tydzień, maksymalnie do 10 dni.

Dąb: przeciwwskazania

Istnieje kilka przeciwwskazań do stosowania wyciągu kory dębu, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.

Przede wszystkim nie można go używać, gdy mamy jakiekolwiek uszkodzenia skóry na dużej powierzchni, przy świeżych owrzodzeniach, czy sączących się wypryskach. Wyciągu z kory dębu nie powinno się też stosować przy chorobach zakaźnych, przebiegających  z gorączką.

Nie zaleca się też używania go w przypadku niewydolności serca czy nadciśnienia tętniczego.

Bez konsultacji lekarskiej nie powinny stosować wyciągu z kory dębu kobiety w ciąży i karmiące piersią.