STAW RZEKOMY - objawy, leczenie, rehabilitacja

Staw rzekomy jest wynikiem zaburzenia zrastania się złamanej kości, najczęściej ramiennej, łódeczkowatej i piszczelowej. Do powstania stawu rzekomego dochodzi mimo zespolenia oraz unieruchomienia złamanej kości i stopniowo prowadzi do zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających. Jakie objawy daje staw rzekomy? Na czym polega rehabilitacja? Kiedy konieczne jest leczenie operacyjne?

Spis treści

1. Staw rzekomy - przyczyny
2. Staw rzekomy - objawy
3. Staw rzekomy - diagnostyka
4. Staw rzekomy - leczenie i rehabilitacja

Staw rzekomy to ubytek w ciągłości kości, który jest wypełniony tkanką włóknistą. Ubytek ten powstaje w miejscu złamania kości - tam, gdzie dwa odłamy kostne powinny się zrosnąć.

Staw rzekomy - przyczyny

Staw rzekomy powstaje w wyniku zaburzenia zrastania się złamanej kości. W miejscu, w którym powinno dojść do zrośnięcia się dwóch odłamów kostnych, powstaje ich ruchome połączenie, czyli staw (jednak jest to ruchomość patologiczna). Dzieje się tak mimo zespolenia oraz unieruchomienia złamanej kości.

Staw rzekomy najczęściej powstaje w wyniku złamania kości ramiennej, udowej, łódeczkowatej, piszczelowej.

Do nieprawidłowego zrostu złamanej kości, a dalej do powstania stawu rzekomego, może dojść z różnych przyczyn, wśród których wymienia się:

• przemieszczenie się odłamów kostnych
• stan zapalny tkanki kostnej
• rozległy uraz tkanek w okolicy złamania
• niektóre choroby ogólnoustrojowe (m.in. cukrzyca, osteoporoza, niewydolność nerek, zaburzenia odżywiania)
• zaburzenia hormonalne (np. nadczynność przytarczyc)
• niewłaściwe zespolenie kości przez lekarza

Przyczyną powstania stawu rzekomego może być też zbyt późne rozpoznanie złamania, a co za tym idzie - późne podjęcie leczenia, co dotyczy zwłaszcza kości łódeczkowatej nadgarstka.

Staw rzekomy - objawy

• ból złamanej kości, który nasila się podczas próby ruszenia chorą kończyną

Staw rzekomy ujawnia się po ok. 6 miesiącach od złamania.

• ograniczenie zakresu ruchu chorej kończyny
• ocieplenie i obrzęk okolicy złamanej kości
• zniekształcony obrys chorej kończyny

Staw rzekomy - diagnostyka

Rozpoznanie stawia się na postawie zdjęcia rentgenowskiego (RTG) chorej kości, które wykonuje się po 9 miesiącach od powstania urazu. Na zdjęciu w miejscu złamania nie widać prawidłowego zrostu kości, lecz szeroką szczelinę.

W postawieniu diagnozy pomocna może się okazać także scyntygrafia kości.

Staw rzekomy - leczenie i rehabilitacja

Leczenie stawu rzekomego obejmuje:

• fizykoterapię (np. laseroterapia, magnetoterapia, ultradźwięki, krioterapia)
• masaż kontralateralny, czyli masaż leczniczy wykonany na odpowiedniej części kończyny zdrowej w stosunku do części kończyny chorej, w celu poprawy ukrwienia w kończynie chorej
• dietę - jej podstawę stanowią wapń, białko i witamina D, czyli składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania kości

Można zastosować również przeszczep komórek macierzystych, by pobudzić jej prawidłowy wzrost, i aparat Ilizarowa, który nie tylko pobudza produkcję tkanki kostnej, lecz także pozwala kontrolować korekcję osi uszkodzonej kości.

Leczenie operacyjne stawu rzekomego - z zastosowaniem przeszczepów kości czy łączników metali - wykonuje się, gdy ww. metody leczenia nie przynoszą rezultatów. Jednak dotyczy to tylko większych stawów rzekomych. Te mniejsze (np. staw rzekomy kości łódeczkowatej nadgarstka) operuje się metodą artroskopową, która jest znacznie mniej inwazyjna niż tradycyjna operacja. Przez niewielki otwór wielkości dziurki od klucza oczyszcza się chorą kość, nastawia ją i mocuje implantami i ewentualnie uzupełnia ubytki fragmentami przeszczepu, który zwykle jest pobrany z talerza biodrowego.

Monika Majewska