Nie tylko kaszel powinien cię zaniepokoić. 6 rzeczy, które musisz wiedzieć, jeśli palisz

Tytoń, przywieziony przed wiekami do Europy przez Kolumba, zabija na całym świecie jedną osobę co 6 sekund. W Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej, pali 30 procent obywateli. Do tego trzeba doliczyć biernych palaczy narażonych na dym tytoniowy. Właściwie wszyscy jesteśmy zagrożeni!

Po 10 sekundach od zaciągnięcia się nikotyna dociera do mózgu i pobudza wydzielanie dopaminy, substancji sprawiającej, że odczuwasz przyjemność. Jednocześnie powoduje ona uwalnianie noradrenaliny, hormonu, dzięki któremu jesteś pobudzony. Ale po ok. godzinie po wypaleniu papierosa poziom dopaminy i noradrenaliny obniża się na tyle, że zaczynasz odczuwać niepokój.

Aby się uspokoić, sięgasz po papierosa. Ale już po godzinie poziom... – i tak w kółko, nawet 20 razy dziennie. Organizm palacza domaga się dostarczania stałych dawek nikotyny, bez nich nie może funkcjonować.

Spis treści

1. Uzupełniaj brak witamin i wapnia
2. Trujesz nie tylko siebie
3. Kontroluj cholesterol
4. Light to lipa!
5. Uważaj na kaszel i chrypkę
6. Grozi ci niepłodność

Uzupełniaj brak witamin i wapnia

Papierosy zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, który podrażnia błonę śluzową żołądka. Dlatego u palaczy łatwiej o wrzody żołądka, ich leczenie jest trudniejsze niż u niepalących wrzodowców. Jadaj 5 razy dziennie, nigdy nie pal na czczo.

Jeden papieros niszczy ok. 25 mg witaminy C (potrzeba jej dziennie 100 mg). Aby uzupełnić niedobór, jadaj cytrusy, kiwi, w sezonie czarne porzeczki i truskawki, natkę pietruszki, paprykę, kapustę (też kwaszoną), brokuły, pomidory.

Palacz musi uzupełnić niedobór witamin z grupy B. Jadaj więc pełnoziarniste przetwory zbożowe (pieczywo i makarony z pełnego przemiału, brązowy ryż), orzechy, suszone owoce i warzywa strączkowe. Istnieje ścisły związek między paleniem a częstotliwością złamań kości szyjki udowej, kręgów i przedramienia.

Na osteoporozę szczególnie narażone są kobiety po menopauzie. Najlepszy sposób na uniknięcie osteoporozy to dieta bogata w wapń (mleko i jego przetwory). Przyswajaniu wapnia sprzyja witamina D. Najwięcej jest jej w tłustych rybach morskich (łosoś, śledź, makrela).

Trujesz nie tylko siebie

Bierne palenie niesie za sobą podobne skutki zdrowotne co aktywne palenie papierosów. Boczny strumień dymu tytoniowego (czyli z tlącego się papierosa) zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez palacza.

Wdychanie dymu, który przeszedł przez płuca palacza, również zwiększa ryzyko raka płuc i chorób serca u osób niepalących. Dzieci zmuszane do wdychania dymu tytoniowego częściej zapadają na choroby infekcyjne układu oddechowego (zapalenia płuc, zapalenie oskrzeli, infekcje górnych dróg oddechowych).

Kontroluj cholesterol

Udowodniono, że palenie papierosów podwyższa poziom złego cholesterolu i obniża dobrego. Pod wpływem nikotyny płytki krwi mają bowiem dużo większą skłonność do agregacji (sklejania się), która odgrywa ważną rolę w powstawaniu blaszek miażdżycowych.

Dym tytoniowy może także doprowadzić do podwyższenia poziomu fibrynogenu – substancji zwiększającej krzepliwość krwi. Aby nie pogarszać sytuacji, unikaj w diecie produktów wysokocholesterolowych.

Zamiast czerwonego mięsa wybieraj białe, jak najczęściej jadaj ryby, najlepiej morskie. Masło zastąp margaryną. Do smażenia i duszenia stosuj wyłącznie olej, do sałatek używaj oliwy extra virgin. Zrezygnuj z serów topionych, śmietanę zastąp jogurtem, mleko pełnotłuste – tym o zawartości 2 proc. tłuszczu, ogranicz do minimum żółte sery.

Light to lipa!

Trzech na czterech palaczy uważa, że papierosy z napisem light, ultra-light lub mild są mniej szkodliwe niż tradycyjne, bo zawierają mniej substancji smolistych. Problem w tym, że palacz, by zaspokoić głód nikotynowy, zaciąga się wtedy mocniej i częściej.

Efekt: wdycha więcej dymu i dostarcza sobie tyle samo trucizny, co amator zwykłych papierosów.

Uważaj na kaszel i chrypkę

Płuca bronią się przed każdym rodzajem podrażnienia przez zanieczyszczone powietrze, a więc także i dymem, za pomocą kaszlu. Gdy przyzwyczają się do regularnie dostarczanego im dymu, kasłanie nie wystarcza. Aby ograniczyć przedostawanie się do krwi szkodliwych substancji, zaczynają produkować więcej śluzu. Jego nadmiar jest usuwany podczas odkrztuszania, ale to już inny rodzaj kaszlu niż u początkującego palacza.

Jest mniej gwałtowny niż przy zwykłym podrażnieniu, ataki z reguły następują rano, kończą się usunięciem z płuc śluzu. To pierwsze objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli. Po latach niszczenia pęcherzyków płucnych przez dym może pojawić się POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Aby ją wykryć we wczesnym stadium, poddaj się badaniu spirometrycznemu. Dowiesz się, jaka jest rezerwa oddechowa płuc (po 30 latach nałogu ginie połowa pęcherzyków). Regularnie rób RTG płuc. Jeśli masz chrypkę utrzymującą się (bez objawów infekcji) ponad 2 tygodnie lub kaszel ponad 3 tygodnie albo dokucza ci przewlekły ból gardła, nie zwlekając, idź do lekarza.

Grozi ci niepłodność

Naukowcy wykazali, że palenie może powodować bezpłodność. Szczególnie narażone są kobiety, które zaczęły wcześnie palić i dziennie wypalają ponad 20 papierosów. Nikotyna ma także wpływ na męską płodność (zmniejszenie liczby plemników).

Palenie należy do częstych przyczyn poronień i przedwczesnych porodów. Kobieta, która planuje ciążę, powinna jak najszybciej przestać palić. Dzieci urodzone przez nałogowe palaczki mają mniejszą wagę urodzeniową i częściej zapadają na choroby układu oddechowego, a toksyczne substancje przechodzą przez łożysko bezpośrednio do krwiobiegu płodu.

Jeśli karmiąca matka pali, to wraz z pokarmem przekazuje niemowlęciu porcję toksyn, z nikotyną na czele.

miesięcznik "Zdrowie"