Ziarniniak obrączkowaty - przyczyny, objawy i leczenie

Ziarniniak obrączkowaty to przewlekła choroba skóry. Ma ona łagodny przebieg, nie można się nią zarazić od drugiej osoby, jednak jej zdiagnozowanie czasami sprawia lekarzom ogromny problem. Jakie są przyczyny i objawy ziarniniaka obrączkowatego? Na czym polega leczenie tej choroby skóry?

Spis treści

1. Ziarniniak obrączkowaty - przyczyny i czynniki ryzyka
2. Ziarniniak obrączkowaty - objawy
3. Ziarniniak obrączkowaty - diagnostyka
4. Ziarniniak obrączkowaty - leczenie

Ziarniniak obrączkowaty (łac. Granuloma annulare) to przewlekła choroba skóry, która najczęściej pojawia się u dzieci. Ma ona łagodny przebieg i nie jest zaraźliwa, jednak czasami jej rozpoznanie przysparza lekarzom wiele problemów. Zdarza się, że osoba chora do momentu postawienia właściwej diagnozy jest niepotrzebnie leczona z powodu innych, podobnie się objawiających chorób skóry.

Ziarniniak obrączkowaty - przyczyny i czynniki ryzyka

Przyczyny ziarniniaka obrączkowatego nie są znane, jednak coraz częściej uważa się, że podłożem choroby może być odpowiedź immunologiczna na nieznany antygen. Z kolei na liście czynników ryzyka znajdują się urazy, ukąszenia owadów, czerwony tatuaż, próby tuberkulinowe, szczepienia przeciwwirusowe, infekcje wirusowe i bakteryjne, ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, współistniejące choroby immunologiczne i nowotworowe. Niektórzy uważają, że rozwojowi ziarniniaka obrączkowatego sprzyja cukrzyca, jednak jej związek z chorobą nie został ostatecznie potwierdzony.

Ziarniniak obrączkowaty - objawy

Ziarniniak obrączkowaty objawia się podskórnymi, twardymi wykwitami o gładkiej powierzchni, które przybierają obrączkowaty kształt. Są one niewielkie i mierzą od 2–5 mm, jednak czasami mogą się rozrastać do 6–8 cm. Zmiany najczęściej są zlokalizowane na grzbietach rąk i stóp, gdzie są koloru skóry lub lekko różowe. Jeśli rozwijają się w innych miejscach, zwykle przybierają barwę ciemnoczerwoną lub purpurową.

Ponadto nie pojawiają się żadne inne objawy. Nie stwierdza się także żadnych nieprawidłowości w obrębie innych układów i narządów.

Ziarniniak obrączkowaty - diagnostyka

Diagnozę zwykle stawia się na podstawie objawów. Wówczas należy wykluczyć guzki okołostawowe (głębsze niż w przypadku ziarniniaka umiejscowienie guzków), sarkoidozę obrączkowatą (przebiega z sinobrunatnymi guzkami i często współistnieje ze zmianami w innych narządach) i liszaja płaskiego obrączkowatego (charakteryzuje się bardziej płaskimi grudkami i innym umiejscowieniem wykwitów). Niestety, czasami objawy są niejednoznaczne, co jest wskazaniem do badania histopatologicznego, czyli biopsji.

Ziarniniak obrączkowaty - leczenie

W przypadku pojedynczych zmian wystarczy zastosować leczenie miejscowe (kortykosteroidy w opatrunkach okluzyjnych albo 0,1% takrolimusu lub 1% pimekrolimusu). W przypadku postaci rozsianej konieczne jest leczenie ogólne, które wymaga podawania kortykosteroidów, dapsonu lub leków przeciwmalarycznych. W ciężkich przypadkach można podać cyklosporynę A lub estry kwasu fumarowego. Skuteczne może być też zamrażanie zmian płynnym azotem (kriochirurgia) lub chlorkiem etylu. Zalecana jest także fotochemioterapia (PUVA).

Monika Majewska