Skóra jak lustro

Skóra jest jak lustro. To w niej odbija się nasze zdrowie. Powierzchnia skóry dorosłego człowieka to prawie 2 m2. Ten największy organ odbiera bodźce ze środowiska zewnętrznego, reguluje naszą temperaturę i chroni narządy wewnętrzne przed działaniem czynników szkodliwych, w tym promieniowania UV. Kondycja skóry czasem się pogarsza - zmienia się jej wygląd, jest sucha i zaczerwieniona, swędzi. Mogą to być przejściowe zaburzenia jej funkcji, jak np. suchość w wyniku przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach i wpływu czynników atmosferycznych czy długotrwałych kąpieli. Czasem jest to dermatoza, czyli choroba skóry, a czasem sygnał, jaki przez skórę daj nam organizm, że coś jest nie tak.

Spis treści

1. Co wpływa na stan skóry?
2. Co o naszym zdrowiu mówi nam sucha skóra?
3. Suchość, włókniaki, świąd...
4. Nerki a skóra
5. Leczenie onkologiczne a skóra
6. Podsumowanie

Co wpływa na stan skóry?

Na jej dobry stan wpływa przede wszystkim ogólny stan zdrowia. Istotne jest jej:

1. Odżywienie - które zapewnia odpowiednia, bogata w składniki odżywcze dieta oraz sprawnie funkcjonujące naczynia krwionośne,
2. Prawidłowe, lekko kwaśne pH – na które wpływ ma skład i ilość potu, lipidy wydzielane przez gruczoły łojowe oraz środki pielęgnacyjne i do higieny,
3. Odpowiednie nawilżenie, które zapewnia obecność ochronnej warstwy lipidowej i odpowiednie nawodnienie,
4. Zrównoważony, zróżnicowany mikrobiom (mikroorganizmy namnażające się na powierzchni skóry),
5. Równowaga hormonalna i metaboliczna.

Co o naszym zdrowiu mówi nam sucha skóra?

Pierwszą chorobą, która kojarzy się z suchością i świądem skóry jest Atopowe Zapalenie Skóry (AZS). Jest jedną z częstszych dermatoz, na którą chorują głównie dzieci. Przebiega z okresem zaostrzeń i remisji, najczęściej przed piątym rokiem życia jej objawy słabną. Jest chorobą, na która wpływ mają zarówno predyspozycje genetyczne, jak i warunki środowiska. Zaburzenia w budowie naskórka, jego nieszczelność spowodowana deficytem filagryny i lipidów tworzących cement międzykomórkowy, powodują szereg konsekwencji. Można powiedzieć, że skóra osoby z AZS jest jak sito. Z jednej strony powoduje to wzrost TEWL (przeznaskórkowej utraty wody) z drugiej - ułatwia wnikanie drażniących substancji i alergenów. Skóra staje się sucha, zmienia się jej pH co prowadzi do zaburzeń mikrobiomu. Z czasem dochodzi świąd. Leczenie jest długie i zależy od intensywności objawów oraz wieku Pacjenta. To co jest zalecane zawsze i rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Dermatologiczne w leczeniu AZS to pielęgnacja emolientowa - zarówno w okresie remisji jak i zaostrzeń.

Odpowiednio dobrane emolienty powinny cechować się doskonałą tolerancją, powinny łagodzić nie tylko nawilżać i natłuszczać, ale też stymulować naturalne mechanizmy skóry oraz zmniejszać świąd. Wszystkie te warunki spełnia Atoderm Intensive baume, którego codzienne stosowanie wydłuża okresy remisji AZS. Odpowiednie oczyszczanie z olejkiem Atoderm Huile de douche to jeszcze lepszy efekt nawilżenia.

Suchość, włókniaki, świąd...

Z wiekiem skóra staje się coraz cieńsza i bardziej sucha. Jest to proces naturalny, gdyż zmiany związane z wiekiem dotyczą również skóry. Zaburzenia hormonalne, obserwowane np. podczas menopauzy, czy w niedoczynności tarczycy również mogą powodować suchość i świąd skóry. 

To na skórze często też są widoczne pierwsze objawy zaburzeń metabolicznych i rozwijającej się stopniowo choroby. Plaga naszych czasów - cukrzyca typu 2 i poprzedzająca ją insulinooporność dają wiele objawów skórnych, również wtedy, kiedy chory wciąż nie jest zdiagnozowany. Na wczesnym etapie choroby, poziom glukozy w badaniach może być jeszcze prawidłowy, a wieloletnia ciągła stymulacja wydzielania insuliny, przez pokarmy bogate w węglowodany, razem z wahaniami poziomu glukozy odciskają swoje piętno na całym organizmie, również na skórze.

1. Niedobór witamin, mikro i makro elementów - niewłaściwie dobrana dieta osób chorych na cukrzycę często zawiera zbyt mało niezbędnych dla organizmu składników
2. Wysokie stężenie glukozy i fruktozy uszkadza drobne naczynia krwionośne którymi płyną substancje odżywcze, również do skóry. Glikacja białek, w tym również kolagenu przyczynia się do osłabienia struktury skóry naczyń, wiotczenia i ścieńczenia skóry.  Regeneracja również nie przebiega prawidłowo- skóra wolniej się goi.
3. Zanik gruczołów łojowych powoduje, że skóra jest sucha i łuszcząca. Zaczyna wyglądać jak pergamin, jest przesuszona, zaczyna swędzieć.
4. Zdrowa skóra ma lekko kwaśne pH. Wspomniany ubytek gruczołów potowych w cukrzycy sprawia że pH staje się zasadowe, a to sprzyja rozwojowi patogenów, jakimi są grzyby (głównie drożdżaki) oraz niektóre szczepy bakterii.

Jeśli ktoś obserwuje u siebie lub bliskiej osoby ciemniejszą oraz grubszą niż dotychczas skórę na karku i pod pachami, warto wykonać badanie poziomu insuliny. Tzw. rogowacenie ciemne to symptom związany z tym właśnie zaburzeniem metabolicznym. Duża ilość niegroźnie wyglądających włókniaków (niewielkich grudek na skórze, często na szypułce) również może wskazywać na chorobę przewlekłą, jaką jest cukrzyca.

Podsumowując: niepokojącymi sygnałami mogą być m.in. świąd, pieczenie, zaczerwienienie, przesuszenie skóry, zgrubienia na łokciach, zanik pocenia się, zmiany skórne, w tym wysypki, trądzik itp., nadwrażliwość na czynniki zewnętrzne, przebarwienia (w tym tzw. rogowacenie ciemne), duża ilość włókniaków „cukrzycowy rumieniec” na twarzy, pojawienie się suchych, czerwonych plam „placków”.

Warto pamiętać! Obserwowane niepokojące zmiany wglądu skóry są sygnałem, że warto udać się do lekarza.  

Prawidłowe odżywianie i farmakoterapia to podstawa leczenia cukrzycy typu 2. Czasem jednak sama dieta i leczenie mogą okazać się niewystarczające, jeśli chodzi nawilżenie skóry, zwłaszcza jeśli doszło już do zmian w obrębie gruczołów potowych i łojowych. Skóra może nadal być zbyt sucha. Warto zapewnić jej odpowiednie nawilżenie i pH stosując specjalistyczne produkty. Z linii Atoderm można stosować tu zarówno Atoderm Xereane jak i Atoderm Intensive baume.

Nerki a skóra

Zmiany skórne towarzyszą także przewlekłej chorobie nerek. Diagnoza choroby może zacząć się w gabinecie dermatologicznym. Suchość skóry, najczęściej na tułowiu, łokciach i kolanach, dotyczy około 50-90 proc. chorych. Przyczyna to, podobnie jak w cukrzycy, zanik gruczołów łojowych i potowych, zaburzenie składu lipidów naskórkowych oraz związany z tym spadek uwodnienia skóry. Samo przyjmowanie diuretyków może wysuszać skórę. Inne objawy problemów z nerkami to: świąd nasilający się w nocy, zmiany zabarwienia skóry, inny wygląd płytki paznokcia i błon śluzowych jamy ustnej. W przypadku grupy chorych dializowanych, świąd spowodowany jest wzrostem stężenia fosforanów, a czasem także nadczynności przytarczyc.

Stosowanie emolientów o działaniu nawilżającym i przeciwświądowym może być tu niezwykle pomocne - korzystnie wpływające na jakość życia chorego.

Leczenie onkologiczne a skóra

Pacjenci leczeni onkologicznie często zgłaszają pogorszenie kondycji skóry. Ma to miejsce podczas chemioterapii, radioterapii oraz terapii celowanej. Im dłużej trwa leczenie, tym działań niepożądanych (skutków ubocznych) jest więcej. Leki stosowane powszechnie w terapiach celowanych wpływają na odbudowę keratynocytów - komórek naskórka - co może doprowadzić nawet do łysienia oraz zmian rumieniowo-obrzękowych twarzy. U 40-64 proc. leczonych onkologicznie stwierdza się również uogólnioną osutkę plamisto-grudkową, której towarzyszy świąd i suchość naskórka. Nierzadko pojawiają się także różnego rodzaju wypryski. Problemy dermatologiczne nie ograniczają się tylko do twarzy, ale także pojawiają się na skórze stóp i rąk. Możliwymi dolegliwościami mogą być także rogowacenie (połączone z pękaniem), a nawet uczucie pieczenia, ból i parestezje (mrowienie, drętwienie). Obserwuje się:

• zwiększoną podatność na uszkodzenia mechaniczne i chemiczne,
• zwiększoną wrażliwość na promieniowanie słoneczne,
• świąd i ból.

Warto jednak pamiętać, że jakość życia chorego ma ogromne znaczenie w powodzeniu każdego rodzaju leczeniu, często w zachowaniu jego ciągłości i uczynieniu je bardziej „znośnym”. Dyskomfort spowodowany znacznym przesuszeniem, pojawieniem się bolesnych krost i zaczerwienieniem można skutecznie zminimalizować za pomocą dobrej jakości dermokosmetyków, które chroniąc skórę, poprawiają nie tylko jej wygląd, ale przede wszystkim funkcjonowanie.

Wspomagająco, w trakcie, jak i po zastosowaniu terapii onkologicznych warto wzmocnić naskórek, używając odpowiednio dobranych środków pielęgnacyjnych. Szczególnie rekomendowany jest balsam Atoderm Xereane marki Bioderma. Został on opracowany z myślą o pacjentach z chorobami metabolicznymi oraz po leczeniu onkologicznym i innych terapiach medycznych. Jego bogaty i specjalnie dobrany skład łagodzi objawy swędzenia skóry, nawilża, wzmacnia barierę ochronną, przez co odczuwalnie zwiększa komfort życia pacjenta.

Podsumowanie

Zarówno suchość wynikająca z oddziaływania otoczenia, dermatozy, choroby metaboliczne (określane często jako cywilizacyjne), jak i leczenie onkologiczne negatywnie wpływają na kondycję skóry. Poza specjalistyczną opieką medyczną, ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Wybór dermokosmetyków powinien być poprzedzony dokładną weryfikacją składu, w którym nie powinno zabraknąć substancji o działaniu nawilżającym, łagodzącym, ograniczającym uczucie świądu i wzmacniającym naturalną barierę ochronną skóry. Szeroki wybór produktów z gamy Atoderm to umożliwia.