Pęcherzyca: przyczyny, objawy, leczenie

Pęcherzyca to bardzo rzadka choroba układu odpornościowego, której objawy najdotkliwiej odczuwa skóra. To na skórze i błonach śluzowych pojawią się pęcherze, przeistaczające się następnie w bolesne i trudnogojące się rany.

Normalnie układ odpornościowy produkuje przeciwciała, osłaniające ustrój przed atakiem wirusów i bakterii. Przeciwciała produkowane przez układ odpornościowy chorego na pęcherzycę są przez zdrowe tkanki błędnie zinterpretowane jako antygeny i niszczone. Obracają się przeciwko strukturom utrzymującym ciągłość naskórka. W wyniku tego procesu na skórze i błonach śluzowych pojawią się pęcherze, przeistaczające się następnie w bolesne rany, które nie chcą się goić.

Trzy odmiany pęcherzycy

Lekarze wyróżniają trzy odmiany pęcherzycy:» Pęcherzyca zwykła atakuje najpierw błony śluzowe jamy ustnej, spojówki, jamę nosowo-gardłową, zajmuje struny głosowe i przełyk. Potem pojawiają się pęcherze na skórze, którym może towarzyszyć rumień. Pęcherze powstają pod warstwą podstawową naskórka, najczęściej na skórze dłoni, karku, na ustach, pod pachami, w pachwinach, na skórze głowy. Najbardziej charakterystycznym objawem pęcherzycy jest fakt, że pocieranie skóry w pozornie zdrowym miejscu powoduje jej rozwarstwienie i powstanie kolejnego pęcherza. Nie towarzyszy mu stan zapalny. Pokrywy pęcherzy pękają łatwo pod wpływem dotyku, w ich miejscu tworzą się płytkie, wolno gojące się rany. Zmiany skórne, jeśli nie dołączy się zakażenie, goją się bez pozostawienia blizn. Pęcherzycy zwykle nie towarzyszy gorączka. » Pęcherzyca paranowotworowa jest najpoważniejszym rodzajem choroby i dotyka osoby, które przeszły chorobę nowotworową. Objawia się bolesnym owrzodzeniem na wargach, w jamie ustnej i w przełyku. Leczy się ją bardzo trudno.  » Pęcherzyca liściasta przypomina opryszczkę lub rumień. Najpierw pęcherzyki pojawiają się na powierzchni skóry głowy, następnie rozsiewają sie na twarz, piersi i plecy. Zmiany są powierzchowne, nie pojawiają się w ustach, ale bardzo swędzą.Pęcherzyca jest chorobą rzadką, do niedawna postrzegano ją jako chorobę śmiertelną. Teraz możliwa jest skuteczna z nią walka, ale wciąż jest to schorzenie przewlekłe, którego objawy nawet po wieloletniej przerwie mogą nawrócić. I choć nie stanowi już zagrożenia życia, to jednak utrudnia dotkniętej nią osobie codzienne funkcjonowanie oraz kontakty międzyludzkie. Nadal także lekarze nie mają jasnego przekonania, dlaczego ludzie chorują na pęcherzycę. Skłaniają się do poglądu, że jest to choroba dziedziczna, uwarunkowana genetycznie, ale nie wykluczają też – jako jej przyczyny – zakażenia różnego rodzaju wirusami. Dostrzegają, że zaostrzeniu choroby i wysiewowi pęcherzy sprzyjają: oparzenia, intensywne działanie światła słonecznego oraz niektóre leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego i niektóre antybiotyki (np. penicylina). Zauważają też wpływ diety: powstawaniu pęcherzy sprzyja obecność nadmiernych ilości porów, czosnku i cebuli w spożywanych posiłkach.

Diagnoza pęcherzycy

Diagnoza pęcherzycy opiera się na wywiadzie i obserwacji zmian skórnych. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się obecności autoprzeciwciał. Czasem choroba bywa mylona ze zmianami skórnymi o charakterze wypryskowym, opryszczką, grzybicą skóry, półpaścem, rumieniem wielopostaciowym, liszajcem pęcherzowym czy skórnymi wykwitami polekowymi. Podstawą leczenia są glikokortykosteroidy oraz leki hamujące czynności układu immunologicznego (odpornościowego). Leki te jednak mogą powodować wiele działań niepożądanych: rozwój nowotworów, narażenie na infekcje, uszkodzenie wątroby i szpiku kostnego. Skutkiem przedłużającej się terapii mogą być też cukrzyca, osteoporoza, choroba wrzodowa żołądka, jaskra i zaćma.