Łuszczyca krostkowa: przyczyny, objawy, leczenie

Łuszczyca krostkowa to dość rzadka postać łuszczycy, która jest jednocześnie jedną z cięższych odmian tej choroby – może nawet doprowadzić do zagrożenia życia pacjenta. Podobnie jak w przypadku innych rodzajów łuszczycy, przyczyny choroby pozostają niejasne. Jak rozpoznać tę chorobę? Jakie są objawy łuszczycy krostkowej? Jakie są rokowania pacjentów, u których problem ten wystąpi? Czy leczenie łuszczycy krostkowej jest skuteczne?

Łuszczyca krostkowa (łac. psoriasis pustulosa, ang. pustular psoriasis) to zasadniczo jedna z rzadziej spotykanych postaci łuszczycy.

W różnych rejonach świata jednostka ta spotykana jest z odmienną częstością, przykładowo według japońskich statystyk łuszczyca krostkowa rozpoznawana jest u nieco ponad 7 na milion ludzi.

Najczęściej występuje ona u osób mających około 50 lat i w przypadku pacjentów w tym wieku, choroba występuje z podobną częstością u kobiet i mężczyzn.

Ogólnie łuszczyca krostkowa jest rzadka, u dzieci schorzenie to jest spotykane jeszcze rzadziej niż u osób dorosłych, aczkolwiek również możliwe jest jego wystąpienie. Typowo u dzieci przebieg choroby jest łagodniejszy niż u dorosłych.

Spis treści

1. Łuszczyca krostkowa: przyczyny i czynniki ryzyka
2. Łuszczyca krostkowa: rodzaje
3. Łuszczyca krostkowa: objawy
4. Łuszczyca krostkowa: diagnostyka
5. Łuszczyca krostkowa: leczenie
6. Łuszczyca krostkowa: rokowanie

Łuszczyca krostkowa: przyczyny i czynniki ryzyka

Podobnie jak etiologia innych rodzajów łuszczycy, tak i przyczyny łuszczycy krostkowej nie są do końca jasne.

Dotychczas medykom udało się zaobserwować, iż łuszczyca jest chorobą autoimmunizacyjną, czyli taką, w której powstawanie zaangażowane są nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego człowieka.

Charakterystyczne dla jednostki jest także to, że w jej przebiegu dochodzi do wyjątkowego przyspieszenia namnażania się komórek naskórka.Co jednak bezpośrednio doprowadza do pojawiających się w przebiegu łuszczycy zaburzeń - tego tak naprawdę nie wiadomo. Obecnie dominuje pogląd, iż wpływ na występowanie choroby mają obciążenia genetyczne i uwarunkowania środowiskowe.

W przypadku pierwszych z wymienionych pogląd taki wysunięto na podstawie tego, iż zauważalne jest chociażby to, że ludzie, w których rodzinach ktoś chorował na łuszczycę, sami mają zwiększone ryzyko wystąpienia tej choroby. Jeżeli zaś chodzi o czynniki środowiskowe, które mają wpływ na występowanie różnych postaci łuszczycy - w tym również i łuszczycy krostkowej - to tutaj można wymienić szereg różnych problemów.

Otóż zauważono powiązanie pomiędzy łuszczycą krostkową a wieloma różnymi aspektami - jako czynniki ryzyka łuszczycy wymieniane są:

• palenie papierosów
• stosowanie różnych leków (m.in. niesteroidowych leków przeciwzapalnych - NLPZ, leków normotymicznych - np. preparatów litu czy preparatów interferonu)
• nagłe zaprzestanie przyjmowania, wcześniej stosowanych przez długi czas, glikokortykosteroidów
• urazy skóry
• przeżywanie silnego stresu
• podrażnienia skóry (zarówno przez różne substancje chemiczne, jak i przez promieniowanie UV)
• ciąża

Łuszczyca krostkowa: rodzaje

Do grupy łuszczyc krostkowych zalicza się kilka jednostek, w których zmiany skórne pojawiające się u chorych zasadniczo są podobne, aczkolwiek umiejscowione są one w różnych rejonach ciała. Różnice obejmują również obecność dodatkowych (poza dermatologicznymi) objawów danej postaci łuszczycy krostkowej, a także stopień ciężkości choroby. Biorąc pod uwagę powyższe, wymieniane są:

Łuszczyca krostkowa uogólniona (nazywana również łuszczycą typu von Zumbuscha) - uznawana jest za najcięższą postać łuszczycy. W jej przypadku u chorych ropne krosty pojawiają się zasadniczo na całej powierzchni ciała (zwykle z wyjątkiem twarzy), poza nimi u pacjentów zauważalne może być również znaczne zaczerwienienie skóry i objaw Nikolskiego (zjawisko, w którym po pocieraniu skóry dochodzi do spełzania naskórka).

Charakterystyczne dla łuszczycy krostkowej uogólnionej jest to, że pacjenci doświadczają również i tzw. objawów ogólnych, takich jak gorączka, ból głowy, nudności czy ogólne poczucia osłabienia, bóle stawów i dreszcze.

Łuszczycę krostkową dłoni i stóp - zmiany pojawiają się w obrębie dłoni i palców rąk, a także w obrębie podeszew i palców stóp. Charakterystyczne dla niej jest to, że pacjenci doświadczają bólu (ze względu na umiejscowienie krost we wspomnianych lokalizacjach) oraz że częściej na łuszczycę krostkową dłoni i stóp cierpią kobiety. Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp może współistnieć u chorego z innymi zmianami łuszczycowymi (np. wynikającymi z chorowania na łuszczycę zwykłą) lub może ona je poprzedzać.

Ciągłe krostkowe zapalenie skóry kończyn - najbardziej ograniczona postać łuszczycy krostkowej - w jej przypadku zmiany łuszczycowe pojawiają się w obrębie paliczków dalszych palców rąk i stóp.

Łuszczyca krostkowa: objawy

Charakterystycznym dla łuszczycy krostkowej objawem są właśnie krosty, które mają różną wielkość (sięga ona zwykle kilka milimetrów) i które są wypełnione treścią ropną.

Choć pozornie może wydawać się inaczej, to tak naprawdę zawartość krost jest jałowa - nie są w niej obecne bakterie, a znajdują się w niej białe krwinki.

Dość interesujące jest to, że u chorego zmiany skórne mogą pojawiać się w bardzo krótkim czasie - chociażby w przypadku łuszczycy krostkowej uogólnionej krosty mogą pojawić się na większości powierzchni ciała nawet w ciągu niecałej jednej doby.

Poza krostami u chorych na łuszczycę krostkową objawy obejmują również zaczerwienienie skóry czy różne inne zmiany skórne - może być tak, że u pacjenta będą obecne również i typowe płytki łuszczycowe. Występować mogą również i wspominane wcześniej ogólne objawy łuszczycy krostkowej (w postaci uogólnionej).

Łuszczyca krostkowa: diagnostyka

Obraz kliniczny u pacjenta z łuszczycą krostkową jest zazwyczaj dość charakterystyczny i dermatolog może postawić rozpoznanie choroby już po samym dokładnym obejrzeniu zmian skórnych.

Zazwyczaj jednak chorym zlecane są różne badania - przede wszystkim laboratoryjne - które nie tylko umożliwiają dokładną ocenę ich stanu, ale i przeprowadzenie diagnostyki różnicowej.

U pacjentów wykonywana może być m.in.:

• morfologia krwi (w której możliwe jest stwierdzenie leukocytozy)
• badanie OB (może występować jego podwyższenie)
• badania białek we krwi (dochodzić może do wzrostu stężenia globulin przy jednoczesnym spadku albumin we krwi)

Chorym mogą być również zlecane badania bakteriologiczne - ma to na celu wykluczenie ewentualnej etiologii infekcyjnej zmian skórnych.

Łuszczyca krostkowa: leczenie

Leczenie łuszczycy krostkowej przebiegać może wyjątkowo różnie - wszystko zależne jest od postaci choroby u danego pacjenta i stopnia jej zaawansowania.

Najgroźniejsza jest łuszczyca krostkowa uogólniona, która zwykle wymaga leczenia w warunkach szpitalnych. W jej przypadku konieczne jest przeciwdziałanie zakażeniom (w tym celu pacjentom mogą być podawane antybiotyki), dbałość o odpowiednie nawodnienie chorych, a także stosowanie leków miejscowych na skórę. Może zachodzić konieczność leczenia pacjentami doustnymi glikokortykosteroidami.

Inaczej przebiega z kolei leczenie innych rodzajów łuszczycy krostkowej - łuszczycy krostkowej dłoni i stóp czy ciągłego krostkowego zapalenia skóry kończyn. W ich przypadku typowo wystarczające jest zdecydowanie mniej zaawansowane leczenie, dodatkowo do poprawy stanu chorych może wystarczyć samo tylko stosowanie leków miejscowych.

Ogólnie ciężko jest się natknąć na konkretne schematy leczenia poszczególnych postaci łuszczycy krostkowej - zazwyczaj, analizując wszelkie korzyści dla pacjenta, wdraża się u niego kombinację różnych metod ogólnie stosowanych w leczeniu łuszczycy.

Wleczeniu łuszczycy krostkowej wykorzystywane są m.in.:

• cygnolina
• dziegcie
• glikokortykosteroidy
• retinoidy
• metotreksat
• cyklosporyny
• fototerapia
• fotochemioterapia
• leki biologiczne

Łuszczyca krostkowa: rokowanie

Rokowanie chorych z łuszczycą krostkową zależne jest przede wszystkim od tego, która z postaci tej choroby u nich występuje. Najpoważniejsza jest łuszczyca krostkowa uogólniona - ona może doprowadzić nawet do zgonu pacjenta, np. z powodu niewydolności nerek, sepsy czy niewydolności wątroby.

Zdecydowanie mniej groźne są inne postacie schorzenia, nie oznacza to jednak tego, że są to jednostki błahe - mają one bowiem tendencję do nawracania.

Zdarza się nawet sytuacja, gdzie pacjent, u którego wiele lat wcześniej rozpoznano np. łuszczycę krostkową dłoni i stóp, który był leczony i u którego zmiany skórne całkowicie zniknęły, po kilku, a czasami nawet kilkunastu latach, doświadcza kolejnego epizodu choroby.

Przeczytaj również:

• Łuszczycowe zapalenie stawów (łuszczyca stawowa, psoriatic arthritis)
• Łuszczyca paznokci (łuszczycowe zmiany paznokciowe)