Łupież pstry - przyczyny, objawy, leczenie

Łupież pstry (pityriasis versicolor) to zakażenie skóry grzybem drożdżopodobnym z rodzaju Malassezia, które cechuje się występowaniem lekko złuszczających się plam o beżowym zabarwieniu. Skóra zaatakowana łupieżem swędzi, jest szorstka, nieleczona grzybica pozostawia na skórze nieładne przebarwienia. Jakie są przyczyny i objawy łupieżu pstrego? Jak przebiega jego leczenie?

Spis treści

1. Łupież pstry - objawy choroby
2. Łupież pstry - badania
3. Leczenie łupieżu pstrego

Łupież pstry (łac. pityriasis versicolor) wywołują grzyby drożdżopodobne z rodzaju Malassezia (dawniej Pityrosporum ovale, Pityrosporum furfur, Pityrosporum orbiculare, Malessezia furfur), które bytują na skórze każdego człowieka.

Specjaliści nie są zgodni co do tego, dlaczego u niektórych osób dochodzi do ich niekontrolowanego namnażania się. Wiadomo jedynie, że prawdopodobieństwo zachorowania na łupież pstry jest większe u osób młodych. Poza tym wskazuje się na związek tego typu łupieżu z gorącym i wilgotnym klimatem, nadmiernym poceniem się, tłustą skórą, a także osłabionym układem odpornościowym.

"Pstry" w nazwie tego łupieżu odnosi się do ognisk choroby w odmiennym kolorze w obrębie niezmienionej, zdrowej skóry.

Łupież pstry - objawy choroby

Najbardziej charakterystycznym objawem łupieżu pstrego są nieregularne, dobrze odgraniczone plamy na skórze, które mogą wystąpić w dowolnym miejscu na ciele. Najczęściej jednak spotyka się je na tułowiu, w okolicy międzyłopatkowej i mostkowej.

Ich kolor może być zróżnicowany - mogą być jaśniejsze lub ciemniejsze od otaczającej skóry, mogą też być białe, beżowe, różowe, czerwone, żółtobrunatne, brązowe lub przyjmować kolor opalonej skóry.

Plamy te mają skłonność do obwodowego szerzenia się, zajmując coraz większy obszar skóry. Powierzchnia zmian w łupieżu pstrym jest szorstka, sucha i łuszczy się, czemu często towarzyszy świąd.

Należy pamiętać, że w przypadku łupieżu pstrego zmiany mają tendencję do nawrotów.

Istotne jest też to, że miejsca zmienione chorobowo nie opalają się ani na słońcu, ani w solarium. To dlatego, że grzyby drożdżopodobne z rodzaju Malassezia produkują inhibitor melanogenezy, kwas azelainowy.

Łupież pstry - badania

Lekarz najczęściej stawia diagnozę w oparciu o wywiad z pacjentem i po obejrzeniu zmian - może użyć do tego lampy Wooda - w przypadku łupieżu pstrego można zaobserwować charakterystyczne, żółtozielone świecenie zmian, po zabarwieniu nalewką jodową - wykazują żółtawą lub ceglastą fluorescencję.

W przypadku łupieżu pstrego, zeskrobiny ze zmian skórnych, po połączeniu z wodorotlenkiem potasu, dają  pod mikroskopem obraz "klopsików z makaronem" - widać liczne, krótkie i grube strzępki grzybni, mieszające się z groniastymi skupiskami zarodników.

Łupież pstry należy do tych chorób skóry, do których rozpoznania nie stosuje się biopsji, bo w tym przypadku badanie histopatologiczne niczego nie wykaże. Oczywiście w trakcie diagnozowanie przypadków budzących wątpliwości można zastosować biopsję - nie potwierdzi ona łupieżu pstrego, ale pomoże wykluczyć inne choroby. Należy bowiem pamiętać, że ze względu na to,że łupież pstry nie zawsze daje jednoznaczne objawy, w razie wątpliwości należy go różnicować z takimi chorobami, jak:

• bielactwo nabyte (vitiligo)
• bielactwo kiłowe (leucoderma syphiliticum)
• łojotokowe zapalenie skóry (wyprysk łojotokowy, eczema seborrhoicum)
• łupież różowy Giberta

Leczenie łupieżu pstrego

Leczenie łupieżu pstrego jest zwykle długotrwałe i niezbyt satysfakcjonujące, bo choroba ma tendencję do nawrotów.

Do leczenia stosuje się miejscowo działające preparaty zawierające azole (ketokonazol, flukonazol i itrakonazol).

Konieczne jest też jednoczesne leczenie przeciwgrzybicze skóry owłosionej głowy, np. szamponem z ketokonazolem lub cyklopiroksem.

Jeżeli zmiany są rozległe, choroba nawraca, to lekarz może przepisać leki przeciwgrzybicze do stosowania doustnego.

Przeczytaj też:

• Łupież
• Łuszczyca skóry głowy
• Łupież biały: przyczyny, objawy, leczenie
• Łupież rumieniowy
• Jak skutecznie pozbyć się łupieżu głowy?

Agnieszka Paculanka