Leczenie oparzeń - NOWOCZESNE metody leczenia oparzeń

Leczenie oparzeń w ciężkich przypadkach zwykle obejmuje przeszczep własnej skóry pacjenta lub skóry pochodzącej od obcej osoby. Jednak obecnie opracowuje się nowoczesne metody leczenia oparzeń, które są szybsze, skuteczniejsze i bardziej komfortowe niż te tradycyjne. Dodatkowo można je stosować np. w przypadku ciężkich odmrożeń lub stopy cukrzycowej. Sprawdź, jakie są nowoczesne metody leczenia oparzeń.

Spis treści

1. Nowoczesne metody leczenia oparzeń - przeszczep naskórka wyhodowanego in vitro
2. Nowoczesne metody leczenia oparzeń - przeszczep komórek macierzystych
3. Nowoczesne metody leczenia oparzeń - polimery
4. Nowoczesne metody leczenia oparzeń - opatrunek srebrowy

Leczenie oparzeń może obejmować leczenie bez opatrunku (tzw. sposób otwarty), leczenie przy użyciu opatrunków oraz - w przypadku głębokich oparzeń - wycięcie chirurgiczne tkanek martwiczych z zamknięciem ran autoprzeszczepami, alloprzeszczepami i innymi materiałami, które mogą być alternatywą dla skóry.

Autoprzeszczep (przeszczep autogeniczny, autologiczny) oznacza przeszczep skóry własnej pacjenta. Zwykle jest ona pobierana z pośladków, pleców lub ud. W pierwszej kolejności autoprzeszczepami pokrywa się rany umiejscowione na twarzy, szyi i powierzchniach okołostawowych. Typu metodę stosuje się przy niewielkiej powierzchni oparzenia. Niestety, skutkuje ona pozostawieniem blizn w dwóch miejscach - oparzenia i pobrania skóry.

W przypadku rozległych powierzchni oparzenia stosuje się alloprzeszczep (przeszczep allogeniczny), czyli przeszczep skóry od obcej osoby. Jak twierdzą specjaliści z Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Ślaskich, skóra allogenna stanowi obecnie najlepszy dostępny opatrunek biologiczny. Chroni ona ranę przed utratą wilgoci, zakażeniami bakteryjnymi oraz stymuluje gojenie się rany. W maksymalnie krótkim czasie gwarantuje ustabilizowanie stanu pacjenta i pozwala na przygotowanie go do przeszczepu autologicznego lub przeszczepu naskórka wyhodowanego in vitro. Warto wiedzieć, że w Centrum Leczenia Oparzeń funkcjonuje Bank Tkanek, który jest w stanie zapewnić niezbędną ilość skóry allogennej koniecznej do przeszczepów.

Jednak naukowcy wciąż pracują na innymi materiałami, które mogą być alternatywą dla skóry, nie tylko u osób ciężko poparzonych, a także tych z odmrożeniami lub cierpiących na trudno gojące, rozległe rany – jak w przypadku cukrzycy. Obecnie nowoczesne metody leczenia oparzeń obejmują ww. przeszczep naskórka wyhodowanego in vitro i komórki macierzyste. W niedługiej przyszłości w leczeniu oparzeń być może będą wykorzystywane również polimery i opatrunek srebrowy.

Nowoczesne metody leczenia oparzeń - przeszczep naskórka wyhodowanego in vitro

Metoda hodowania naskórka in vitro polega na pobraniu od pacjenta wycinka skóry pośredniej grubości, a następnie na izolacji keratynocytów (komórek naskórka). Kolejnym etapem jest ich kilkutygodniowe namnażanie. W międzyczasie przygotowuje się podłoże rany do przeszczepu (rana powinna być dokładnie oczyszczona i w miarę możliwości pokryta alloprzeszczepem). Do transplantacji dochodzi w momencie namnożenia się odpowiedniej liczby keratynocytów. Na koniec przeszczep pokrywa się nieprzywierającym opatrunkiem.

Tego typu metodę leczenia stosuje się w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Ślaskich, gdzie funkcjonuje Pracownia Hodowli Komórek i Tkanek in vitro.

Nowoczesne metody leczenia oparzeń - przeszczep komórek macierzystych

Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia oparzeń jest allogeniczny przeszczep komórek macierzystych, które są pozyskiwane z tkanki tłuszczowej pacjenta (w tkance tłuszczowej jest 2500 razy więcej komórek macierzystych niż w szpiku kostnym). Komórki macierzyste m.in. przyśpieszają gojenie, pobudzają proces wzrostu nowego naskórka, który potrzebny jest do całkowitego zamknięcia rany i angiogenezę skóry (powstawanie sieci naczyń włosowatych skóry).

Najpierw pobiera się tkankę tłuszczową metodą liposukcji (odsysa się ją). Następnie izoluje się preparat komórkowy za pomocą specjalnego urządzenia. Poddaje ono komórki macierzyste trawieniu enzymatycznemu, wielokrotnemu wirowaniu i przemywaniu, a następnie odpłukaniu z tkanki tłuszczowej. Tak powstały substytut komórek macierzystych i regeneracyjnych - ADRC (Adipose Derived Regenerative Cells) jest gotowy do przeszczepienia.

Cały proces - pobranie tkanki tłuszczowej, wyizolowanie preparatu komórkowego i przeszczep - jest zamknięty w ciągu jednego cyklu operacyjnego.

Tę metodę leczenia oparzeń można zastosować nie tylko u chorych ciężko oparzonych, lecz także, np. u osób z owrzodzeniem troficznym, odmrożeniem III stopnia lub stopą cukrzycową.

Nowoczesne metody leczenia oparzeń - polimery

W przyszłości innym zamiennikiem skóry, który pozwoli szybko, skutecznie i bardziej komfortowo leczyć rozległe poparzenia oraz trudno gojące się i przewlekłe rany, mogą być termoczułe polimery. Obecnie pracują nad nimi specjaliści z Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN w Zabrzu, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich, Politechniki Łódzkiej oraz Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Wszystko w ramach projektu „Termosterowalne polimery biozgodne jako zamienniki skóry do leczenia oparzeń i ran”.

Najpierw wytwarza się podłoża, które pokrywa się polimerami (polimery to materiał wrażliwy na zmiany temperatury, dzięki czemu jest on atrakcyjnym podłożem do hodowli komórek skóry). Następnie komórki skóry, które zostały wcześniej pobrane od pacjenta, zostają nałożone na polimery i namnażają się na nich, tworząc cały arkusz. Wówczas obniża się temperaturę hodowli, aby arkusz własnych komórek skóry pacjenta oddzielił się łatwo od podłoża. Nastąpienie arkusze mogą być przeniesione na ranę. Jednak zanim ta metoda leczenia oparzeń zostanie zastosowana w praktyce, konieczne są jeszcze dodatkowe badania.

Nowoczesne metody leczenia oparzeń - opatrunek srebrowy

Z kolei lekarze z Wojskowego Instytutu Medycznego opracowali opatrunek srebrowy będący syntetycznym substytutem skóry. Jest to materiał ratunkowy, który umożliwia czasowe opatrywanie ran i ubytków (np. w czasie działań wojennych). Zalety tego typu opatrunku to m.in. doskonała jakość, wysoka skuteczność i możliwość krajowej praktycznie nieograniczonej produkcji. Poza tym wymagania dotyczące przechowywania tego typu opatrunków nie są skomplikowane.

Monika Majewska