Czy stres może powodować problemy skórne?

Weryfikacja

Autor: lek. Katarzyna Banaszczyk

O tym, czy stres może powodować problemy skórne, mówi wiele doniesień naukowych. Wpływ czynników psychicznych, w tym stresu na stan skóry, jest często poruszaną kwestią wśród naukowców. Jak pokazują badania, nawet u około 30–60% pacjentów z problemami dermatologicznymi występują objawy związane z zaburzeniami depresyjnymi, urojeniowymi, a także lękowymi. Jak stres wpływa na stan skóry? Jakie choroby skórne może indukować i zaostrzać?

Wpływ stresu na kondycję skóry jest wbrew pozorom bardzo duży. Wszystko dlatego, że układ nerwowy oraz skóra wywodzą się z tego samego listka zarodkowego, a więc ektodermy. Oznacza to, że nawet pod względem embrionalnym, układ nerwowy i skóra są ze sobą bardzo blisko związane. Nic więc dziwnego, że stres może wywierać negatywny wpływ na skórę.

Spis treści

1. Psychodermatologia - co to jest?
2. Stres a łuszczyca
3. Schorzenia dermatologiczne indukowane przez stres

Psychodermatologia - co to jest?

Psychodermatologia to dziedzina nauki, zajmująca się związkami między psychiatrią a chorobami skóry. Choć może się wydawać, że są to dwie różne dziedziny, to w badaniach udowodniono, że czynniki psychiczne i stres mają ogromny wpływ na przebieg wielu dermatoz.

Ponadto niektóre dermatozy predysponują do pojawienia się schorzeń psychiatrycznych.

Związki psychiatrii i dermatologii były zauważone już w starożytności (Hipokrates). Już w 1857 roku diagnozowano u pacjentów tak zwane nerwice skórne, którymi nazywano schorzenia takie, jak obłęd pasożytniczy czy łysienie plackowate.

Stres a łuszczyca

Łuszczyca to choroba dermatologiczna, bardzo często wiązane z czynnikami psychicznymi i stresem.

Łuszczyca to schorzenie dermatologiczne istotnie obniżające jakość życia pacjentów, objawiające się przede wszystkim obecnością na skórze czerwonobrunatnych grudek, a więc wykwitów skórnych, wyniesionych ponad powierzchnię skóry.

Grudki te mogą być pokryte nawarstwioną łuską. Zmiany te pojawiają się najczęściej w okolicy:

• łokci,
• kolan,
• a także w okolicy krzyżowej,
• pośladkowej
• i na owłosionej skórze głowy.

Jak donoszą badania naukowe, nawet u 39% pacjentów chorujących na łuszczycę potwierdziło się wystąpienie wydarzenia stresowego w ciągu miesiąca przed zachorowaniem. Potwierdza to fakt, że silny stres może predysponować do ujawnienia się schorzenia dermatologicznego.

Inne czynniki, które mogą powodować wystąpienie objawów łuszczycy to między innymi:

• infekcje bakteryjne,
• infekcje wirusowe,
• uszkodzenia mechaniczne
• czy też przyjmowanie niektórych leków (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre beta-blokery).

Zobacz, jak wygląda czerniak! 

Zobacz galerię 13 zdjęć

Schorzenia dermatologiczne indukowane przez stres

Nie tylko łuszczyca może być wywoływana i zaostrzana przez czynniki psychogenne. Do dermatoz, mających związek ze stresem należy również:

• trądzik pospolity - czyli przewlekła choroba skóry, której towarzyszy łojotok. Występuje najczęściej u nastolatków (dotyka nawet 85% chłopców i 80% dziewcząt), choć może pojawiać się również u osób dorosłych,
• trądzik różowaty - z trądzikiem różowatym kojarzone są przede wszystkim przewlekłe zmiany rumieniowe. Rzadziej mamy w tym przypadku do czynienia z grudkami i krostami - zmiany te towarzyszą zaawansowanej postaci choroby. Trądzik różowaty ulega zaostrzeniu również pod wpływem alkoholu, miejscowych sterydów i zaburzeń hormonalnych,
• atopowe zapalenie skóry (AZS) – jest to zapalna, przewlekła i alergiczna dermatoza, która charakteryzuje się zmianami rumieniowo-wysiękowymi z towarzyszącym uporczywym świądem. Schorzenie to najczęściej rozpoczyna się w dzieciństwie. Mogą jej towarzyszyć inne schorzenia o podłożu alergicznym, takie jak na przykład astma alergiczna czy alergiczny nieżyt nosa,
• łysienie plackowate – schorzenie, u którego podstawy leżą przede wszystkim zmiany zapalne w obrębie mieszka włosowego. Manifestuje się klinicznie pojawieniem się ognisk łysienia, typowo w okolicy potylicznej i czołowo-ciemieniowej. Ogniska te charakteryzują się regularnym kształtem. Schorzenie dotyka najczęściej osoby młode,
• pokrzywka – dermatoza charakteryzująca się występowaniem na skórze tak zwanych bąbli pokrzywkowych. To zmiany o barwie porcelanowo-białej lub też różowawej. Bąble te są wyniosłe ponad poziom skóry i charakteryzują się istotnym świądem. Przyczyną powstawania bąbli pokrzywkowych jest zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych skóry,
• liszaj płaski – przewlekła dermatoza, manifestująca się obecnością na skórze i błonach śluzowych zmian wyniosłych o charakterze grudek. Zmiany skórne cechują się wielkością około 1-3 mm, mają kształt wieloboczny i są lśniące, co jest ich typową właściwością. Wykwitom skórnym często towarzyszy świąd. Zmiany skórne dotykają takie lokalizacje, jak: wewnętrzne powierzchnie nadgarstków, grzbiety stóp, przednia powierzchnia podudzi, przedramiona, a także okolice pępka i narządów płciowych.

To tylko niektóre choroby dermatologiczne, które mogą być wywoływane przez czynniki stresowe. Należy mieć świadomość, że dermatologia i psychiatria, to dziedziny medycyny, które są ze sobą istotnie powiązane.

Dlatego, bez względu na to, czy chorujemy na dermatozy, czy też nie - warto zachowywać zdrowy balans między pracą i obowiązkami a odpoczynkiem i życiem prywatnym, po to by zmniejszać poziom stresu.

Czytaj też:

• Choroby skóry (dermatozy) - rodzaje
• Niepożądane objawy długotrwałego stresu
• Stres a odchudzanie: jak stres wpływa na masę ciała?

lek. Katarzyna Banaszczyk