Bez śladów po TRĄDZIKU czyli jak prawidłowo pielęgnować trądzikową cerę

Ledwo zniknie jeden pryszcz, a już pojawia się następny? Walkę o gładką cerę toczy większość nastolatków. Same kosmetyki to często za mało i wtedy trzeba sięgnąć po leki.

Trądzik młodzieńczy jest najczęstszą chorobą skóry, która pojawia się, gdy w okresie dojrzewania rośnie stężenie androgenów  w organizmie. O leczeniu tego schorzenia i pielęgnacji skóry trądzikowej rozmawiamy z prof. dr hab. n. med. Anną Zalewską-Janowską z Katedry Immunologii Klinicznej UM w Łodzi.

Jak powstają zmiany trądzikowe?

PROF. ANNA ZALEWSKA-JANOWSKA: Zaczyna się od zwiększonego rogowacenia ujść gruczołów łojowych i intensywniejszej produkcji łoju – kanał łojowy zamyka się zaskórnikiem. Dla bakterii zaskórniki są lepszym środowiskiem niż zdrowa skóra, więc żyjące na jej powierzchni bakterie beztlenowe Propionibacterium acne przenoszą się do zaskórników, tam się rozmnażają i rozkładają łój. Uwalniają się wtedy duże ilości kwasów tłuszczowych, drażnią skórę i wywołują stan zapalny. W efekcie zaskórniki przekształcają się w grudki lub krosty, guzki.

Co sprzyja rozwojowi tej choroby?

Z obserwacji wynika, że trądzik może się nasilać pod wpływem zmęczenia i stresu. Już po 48 godzinach od zadziałania czynnika stresowego następuje tzw. neurogenny stan zapalny, pojawia się zmiana. Chorobie sprzyja także zanieczyszczenie powietrza, zmiany temperatury oraz niewłaściwa higiena i pielęgnacja skóry, która nie usuwa z niej nadmiaru łoju i nie eliminuje bakterii lub ją podrażnia. Na pogorszenie stanu wpływa dieta obfita w ostre przyprawy, produkty mleczne – ale reakcja na te bodźce jest bardzo indywidualna.

Od którego momentu trądzik należy leczyć i w jaki sposób?

Choroba zaczyna się od zaskórników. Wtedy dobrze zastosować dostępne bez recepty kosmeceutyki, które mają działanie pielęgnacyjne i lecznicze. Zawierają bowiem aktywne składniki wpływające na procesy fizjologiczne zachodzące w skórze. W trądziku chodzi o wysuszenie skóry. Jest dobra substancja – kwas azelainowy, który działa prewencyjnie przeciw zaskórnikom. Jeśli to nie pomaga i zaczynają się tworzyć grudki, krostki z ropną wydzieliną czy bolesne nacieki, trzeba iść do dermatologa. Choć moim zdaniem, w okresie łagodnym i średnio nasilonym także warto skonsultować się z lekarzem. Może zastosować retinoidy – działają miejscowo na rogowacenie, stan zapalny, antybakteryjnie. Albo miejscowo działające antybiotyki, które zawsze stosuje się z nadtlenkiem benzoilu, by zapobiec powstawaniu opornych bakterii. Albo preparaty łączone. Leczenie polega również na podawaniu doustnych antybiotyków, doustnych retinoidów. Wśród nich jest izotretynoina, pochodna witaminy A. Substancja ta wysusza skórę, przez co zmniejsza się produkcja łoju, rogowacenie naskórka, a w rezultacie ograniczony jest rozwój bakterii oraz stany zapalne. Z moich obserwacji wynika, że jej podanie daje bardzo dobre efekty – 70–80 proc. wyleczeń po jednym cyklu leczenia. Lek ma jednak, jak każdy, działania niepożądane, więc trzeba kontrolować poziom lipidów i stan wątroby. Przeciwwskazaniem jest ciąża – musi być wykluczona miesiąc przed podaniem i miesiąc po zakończeniu leczenia.

Jak powinno się pielęgnować skórę dotkniętą trądzikiem?

Przede wszystkim stosować kosmetyki przeznaczone do cery trądzikowej. Są to żele oczyszczające do mycia, kremy lub emulsje regulujące wydzielanie łoju, kremy matujące, podkłady kamuflujące i korektory. Jeśli pojawi się pojedynczy zaskórnik, można zastosować punktowo żel z kwasami owocowymi. Warto także zrobić sobie parówkę z rumianku, żeby rozpulchnić skórę, a potem wycisnąć zaskórnik i przemyć spirytusem. Jeśli pojawi się ropna krosta, przekłuwamy ją czystą igłą stycznie do skóry i dezynfekujemy spirytusem. Trzeba to robić
w warunkach higienicznych – we własnej łazience, umytymi rękami, posługując się płatkami czy chusteczkami higienicznymi.

Czy organizm poradzi sobie z chorobą bez wspomagania leczeniem?

Choroba wprawdzie przechodzi wraz z przestrojeniem hormonalnym, jednak nieleczona czy niedostatecznie leczona pozostawia ślady w postaci blizn. Ale kiedy zaczyna się już leczenie – pamiętając, że trądzik jest chorobą przewlekłą – trzeba je doprowadzić do końca, czyli do ostatniej tabletki. Częstym błędem pacjentów jest odstawianie leków przy pierwszej widocznej poprawie. To choroba, która przebiega falowo, raz jest lepiej, raz gorzej w zależności od wpływu czynników powodujących jej zaostrzenie. Oczywiście terapię prowadzi się pod kontrolą lekarza.