Szczepionka na cukrzycę typu 1 może zahamować rozwój choroby

2015-11-25 11:56

Szczepionka na cukrzycę typu 1, którą opracowali lekarze z Gdańska, może zahamować rozwój choroby. Szczepionka przeciw cukrzycy typu 1 została podana już 30 dzieciom zmagającym się z tą chorobą i okazuje się, że może potrzymać jej rozwój nawet na kilka lat. Niestety, póki co tylko nieliczni pacjenci mogą się przekonać o działaniu szczepionki. Sprawdź, jak działa szczepionka na cukrzycę typu 1 i jakie trzeba spełnić warunki, by ją otrzymać.

Szczepionka na cukrzycę typu 1 może zahamować chorobę
Autor: Thinkstockphotos.com Szczepionka na cukrzycę typu 1 może zahamować chorobę

Spis treści

  1. Szczepionka przeciw cukrzycy typu 1 - jak działa?
  2. Szczepionka przeciw cukrzycy typu 1 - czy jest skuteczna?
  3. Szczepionka na cukrzycę typu 1 ograniczona do 2 pacjentów miesięcznie
  4. Szczepionka na cukrzycę typu 1 nie jest refundowana
  5. Terapia limfocytami T-regulatorowymi (Treg) nie tylko w cukrzycy typu 1

Szczepionka na cukrzycę typu 1 może zahamować rozwój choroby - przekonują lekarze z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, którzy pracowali nad nią od kliku lat. Jednak pod warunkiem, że pacjent trafi do specjalistów jak najszybciej od momentu rozpoznania cukrzycy. W praktyce oznacza to, że szczepionka jest przeznaczona dla dzieci, ponieważ to właśnie u nich dochodzi do rozwoju cukrzycy typu I.

Szczepionka przeciw cukrzycy typu 1 - jak działa?

Cukrzyca typu 1 jest wynikiem uszkodzenia komórek beta (wysepek Langerhansa) trzustki przez własny układ odpornościowy, wskutek czego trzustka nie może produkować insuliny. Szczepionka - a konkretnie limfocyty T-regulatorowe (Treg), które się w niej znajdują - hamuje komórki układu odpornościowego wtedy, gdy te zaczynają niszczyć komórki beta trzustki.

Szczepionka przeciw cukrzycy typu I nie regeneruje już uszkodzonych komórek trzustki, lecz chroni te, które pozostały.

W ten sposób część prawidłowo wydzielających insulinę komórek zostaje zachowana. Dzięki temu chory może otrzymywać mniejszą dawkę insuliny. Poza tym im więcej uratowanych komórek, tym mniejsze ryzyko wystąpienia hipo- i hiperglikemii (wzrostu poziomu glukozy powyżej normy), szczególnie poposiłkowej, a co za tym idzie - powikłań z nią związanych (np. utrata wzroku, niewydolność nerek).

Limfocyty T-regulatorowe (Treg) zostają wyizolowane z krwi dziecka. Problem w tym, że z 250 ml krwi (taka ilość jest pobierana od małego pacjenta) można wyizolować zaledwie 1000 takich komórek. Jednak w laboratorium można je namnożyć (nawet do miliarda). Proces ten trwa dwa tygodnie. Po tym czasie wszczepia pacjent otrzymuje z powrotem własne komórki, ale w znacznie większej ilości.

Szczepionka przeciw cukrzycy typu 1 - czy jest skuteczna?

Do tej pory z leczenia limfocytami T-regulatorowymi (Treg) skorzystało 30 dzieci. Wstępne wyniki terapii wskazują, że szczepionka przeciwko cukrzycy typu I jest skuteczna i bezpieczna. Remisję cukrzycy u małych pacjentów lekarze obserwują już od trzech lat. Dla porównania - znane do tej pory metody pozwalają co najwyżej na 6-9 miesięcy remisji.

Ważne

Szczepionka na cukrzycę typu 1 - kto ma największe szanse na terapię?

Aby dotrzymać szczepionkę, trzeba spełnić wszystkie kryteria włączenia do leczenia, którymi - poza chęcią do współpracy - są m.in.

  • wiek (powyżej 9-10 lat)
  • waga (powyżej 30 kg)
  • wyedukowanie w zakresie samokontroli cukrzycy
  • brak współistniejących zaburzeń emocjonalnych bądź psychicznych (np. stany depresyjne, zaburzenia odżywiania, nałogi itp.)

Największe szanse na terapię mają pacjenci ze świeżo rozpoznaną cukrzycą, którzy mają największą rezerwę wydzielania własnej insuliny przez komórki beta trzustki. U takich pacjentów można zmniejszyć dawki insuliny, a nawet w ogóle z niej zrezygnować (co do tej pory miało miejsce u dwóch chorych).

Szczepionka na cukrzycę typu 1 ograniczona do 2 pacjentów miesięcznie

Niestety, nie każde dziecko może się przekonać o skuteczności szczepionki na cukrzycę typu 1. Obecnie laboratorium w Gdańsku jest w stanie wyprodukować szczepionkę dla 1-2 pacjentów miesięcznie. Wszystko dlatego, że proces namnażania limfocytów, a potem podawania ich choremu, zajmuje około dwóch tygodni. Poza tym może z niego korzystać tylko jeden pacjent na raz.

Szczepionki przeciw cukrzycy typu 1 nie można kupić

Szczepionka na cukrzycę typu 1 nie jest refundowana

Aby ze szczepionki mogło skorzystać więcej potrzebujących, potrzebne są nowe laboratorium, które pozwoli leczyć nawet kilkunastu chorych w miesiącu, i fundusze. Lekarze liczą  na to, że laboratorium zacznie działać w drugim półroczu 2016 roku. Z kolei refundacja szczepionki przez NFZ może być możliwa dopiero po pozytywnej rekomendacji Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

Terapia limfocytami T-regulatorowymi (Treg) nie tylko w cukrzycy typu 1

Warto wiedzieć, że leczenie limfocytami T regulatorowymi (Tregs) może być stosowane nie tylko u dzieci ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu I, lecz także u pacjentów z rozpoznaniem stwardnienia rozsianego i u chorych po przeszczepie wysp trzustkowych.