ORNITOZA (papuzica, choroba ptasia)- przyczyny, objawy i leczenie
Ornitoza (papuzica, choroba ptasia) to choroba odzwierzęca o podstępnym przebiegu. Jej pierwsze objawy mogą przypominać grypę lub zapalenie płuc, co opóźnia jej rozpoznanie. Może mieć to groźne konsekwencje, ponieważ ornitoza może doprowadzić do zapalenia mięśnia sercowego, a nawet do potencjalnie śmiertelnej sepsy. Jakie są przyczyny i objawy ornitozy? Jak przebiega leczenie? Jak można się zarazić? Jak zapobiec zakażeniu?
Spis treści
- Ornitoza (papuzica, choroba ptasia) - przyczyny
- Ornitoza (papuzica, choroba ptasia) - jak można się zarazić?
- Ornitoza (papuzica, choroba ptasia) - objawy
- Ornitoza (papuzica) - diagnoza
- Ornitoza (papuzica) - leczenie
Ornitoza, inaczej papuzica lub choroba ptasia, to choroba odzwierzęca, która wywoływana jest przez bakterie o nazwie Chlamydia psittaci. Po dostaniu się do organizmu człowieka przytwierdzają się one do nabłonka dróg oddechowych, a potem drogą naczyń krwionośnych docierają do układu siateczkowo-nabłonkowego (części układu odpornościowego). Następnie dochodzi do wtórnego zakażenia krwi bakteriami, czyli bakteriemii. Kolejnym etapem choroby jest atak drobnoustrojów na narządy wewnętrzne - najczęściej na płuca, choć mogą to być także wątroba, układ nerwowy, a nawet serce.
Ornitoza (papuzica, choroba ptasia) - przyczyny
Przyczyną choroby jest bakteria wewnątrzkomórkowa o nazwie Chlamydia psittaci, która występuje w odchodach i innych wydzielinach, a także tkankach i piórach ptaków. Wbrew temu co sugeruje jedna z potocznych nazw ornitozy, nosicielami drobnoustrojów mogą być nie tylko papugi, lecz także inne ptaki domowe (np. kanarki), a także hodowlane (np. kury, kaczki, gęsi, gołębie) i dzikie (np. mewy).
U ptaków, które są nosicielami bakterii, zwykle nie pojawiają się objawy chorobowe.
Ornitoza (papuzica, choroba ptasia) - jak można się zarazić?
Do rozwoju ornitozy najczęściej dochodzi w wyniku wdychania kurzu, w którym znajdują się cząstki wysuszonego kału lub innych wydzielin ptaków, które są nosicielami Chlamydia psittaci. Do zakażenia może dojść także w wyniku dotykania ptaków, rzadziej dziobnięcia. Możliwe jest również zakażenie się od osoby chorej na papuzicę drogą kropelkową. Warto dodać, że wówczas przebieg choroby jest o wiele cięższy niż w przypadku zakażenia od ptaków.
Ornitoza (papuzica, choroba ptasia) - objawy
Po 5-14 dniach od zakażenia (tyle wynosi okres wylęgania) pojawiają się objawy przypominające grypę, tj.:
- uczucie zmęczenia, rozbicia;
- bóle mięśni;
- bóle głowy;
- dreszcze;
- gorączka;
Mogą pojawić się także bóle brzucha, nudności i wymioty oraz krwawienie z nosa i światłowstręt, czyli nadwrażliwość oczu na światło.
W drugim etapie choroby pojawiają się:
- ból w klatce piersiowej;
- suchy, bolesny kaszel;
- krwioplucie;
- wysoka gorączka (zwykle około 40 st. C);
Pojawiają się także objawy, takie jak obniżona częstość bicia serca, powiększenie śledziony i wątroby (czasem z żółtaczką). Może pojawić się także wysypka, która ma postać wybroczyn.
W przebiegu ornitozy może dojść do rozwoju anemii, ponieważ Chlamydia psittaci wydziela toksynę, która przyczynia się do uszkodzenia śródbłonków naczyń tętniczych, żylnych i włosowatych, czego konsekwencją są różnego rodzaju krwawienia. Powikłaniem choroby ptasiej może być także zapalenie mięśnia sercowego i zapalenie osierdzia. Papuzica może doprowadzić również do ciężkiej, ostrej niewydolności oddechowej, posocznicy (sepsy) lub też wstrząsu septycznego.
Ornitoza (papuzica) - diagnoza
W celu rozpoznania choroby pobiera się próbkę materiału biologicznego z dróg oddechowych pacjenta oraz krew (na obecność przeciwciał przeciw bakteriom, które wywołują papuzicę).
Ornitoza (papuzica) - leczenie
Papuzica jest leczona antybiotykami. Choremu zwykle podaje się doksycyklinę. W ciężkich przypadkach konieczne może być leczenie w szpitalu.
Ornitoza (papuzica) - jak zapobiec zakażeniu?
1. Osoby mające na co dzień kontakt z ptactwem powinny nosić odzież ochronną.2. Należy regularnie sprzątać i myć klatki ptaków, stosując przy tym odzież ochronną.3. Należy dbać o higienę osobistą po kontakcie z ptakami.4. Hodowcom ptaków zaleca się długotrwałą kwarantannę zwierząt pochodzących z innych krajów (zwłaszcza tropikalnych).5. Egzotyczne ptaki należy kupować tylko u renomowanych sprzedawców, z wiarygodnych źródeł. Zawsze należy domagać się świadectwa potwierdzającego badanie ptaka pod kątem ornitozy.6. Lepiej nie zbliżać się do nieznanych ptaków, zwłaszcza tych, które spotyka się na wakacjach w krajach tropikalnych.
Porady eksperta