Zapalenie mięśnia sercowego - przyczyny, objawy i leczenie ZMS
Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) to choroba, która prowadzi do uszkodzenia serca w wyniku procesu zapalnego. Niestety, objawy zapalenia mięśnia sercowego nie są typowe, przez co nie można postawić szybkiej diagnozy. A późne podjęcie leczenia zmniejsza rokowania pacjenta, a nawet może doprowadzić do jego śmierci. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia mięśnia sercowego? Na czym polega leczenie tej choroby?
Spis treści
- Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) - przyczyny
- Zapalenie mięśnia sercowego - objawy
- Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) - rodzaje
- Zapalenie mięśnia sercowego - diagnostyka
- Zapalenie mięśnia sercowego - leczenie
Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) to choroba, w przebiegu której stan zapalny obejmuje komórki mięśnia sercowego, tkankę śródmiąższową i naczynia serca. ZMS może doprowadzić do kardiomiopatii zapalnej, a co za tym idzie - do niewydolności mięśnia sercowego i niewydolności krążenia, a w konsekwencji do śmierci.
Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) - przyczyny
Przyczyny zapalenia mięśnia sercowego to infekcje:
- bakteryjne, które mogą pochodzić np. z nieleczonych zębów (m.in. gronkowce, paciorkowce, chlamydie, prątki gruźlicy, pneumokoki, bakteria Borrelia burgdorferi)
- grzybicze (np. Aspergillus, Candida) - grzyby wywołują chorobę zwykle u osób z osłabionym układem odpornościowym;
- wywołane przez pierwotniaki (np. toksoplazmoza, choroba Chagasa)
- pasożytnicze (np. glista ludzka, tasiemiec bąblowcowy)
Jednak najczęstszym sprawcą tej choroby jest wirus (50 proc. przypadków), zwłaszcza enterowirus Coxsackie B (wywołana nim choroba ma ciężki przebieg), rzadziej - wirus różyczki, ospy wietrznej i półpaśca czy HCV. Przyczyną ZMS może być także wirus grypy.
PRZECZYTAJ KONIECZNIE>> Zapalenie mięśnia sercowego to groźne powikłanie grypy
Nieinfekcyjne zapalenie mięśnia sercowego może wystąpić w przebiegu chorób autoimmunologicznych, takich jak: reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, choroby tkanki łącznej, sarkoidoza. Choroby wynikające z autoagresji są najczęściej przyczyną przewlekłej postaci ZMS.
Inne niezakaźne przyczyny zapalenia mięśnia sercowego to:
- leki (z grupy penicylin, przeciwgruźlicze, leki przeciwzapalne, diuretyki i wiele innych)
- narkotyki (najczęściej kokaina)
- metale ciężkie (np. ołów)
- promieniowanie (np. po naświetlaniach śródpiersia)
Zapalenie mięśnia sercowego - objawy
- duszność (początkowo tylko po wysiłku)
- ból w klatce piersiowej - zlokalizowany za mostkiem, promieniujący do szyi, lewego barku i pleców. Zwykle nasila się m.in. podczas kaszlu i leżenia na plecach. Ulgę przynosi siedzenie i pochylanie się do przodu
- kołatania serca
- tachykardia (przyśpieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę)
- męczliwość, osłabienie
- obrzęki kostek i podudzi
Objawami współtowarzyszącymi są te związane z toczącym się w organizmie stanem zapalnym:
Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) - rodzaje
W zależności od charakteru przebiegu choroby, wymienia się:
- piorunujące ZMS - o nagłym początku, gwałtownym narastaniu objawów niewydolności krążenia, aż do wstrząsu kardiogennego
- ostre ZMS - o mniej wyraźnym początku, mniej dokuczliwych objawach, które mijają po kilku tygodniach lub miesiącach. U części chorych ostre ZMS prowadzi do kardiomiopatii rozstrzeniowej
- podostre lub przewlekłe ZMS - trudno orzec, kiedy zaczęła się choroba i jaka jest jej przyczyna. Wiadomo, że ten typ ZMS prowadzi do zaawansowanej niewydolności serca
Zapalenie mięśnia sercowego - diagnostyka
W celu zdiagnozowania choroby wykonuje się:
- badania krwi - przyspieszony opad krwinek, leukocytoza
- elektrokardiogram (EKG) - uchwytne są cechy uszkodzenia mięśnia sercowego, arytmie nadkomorowe i komorowe)
- RTG klatki piersiowej - sylwetka serca może być powiększona
- echokardiogram - upośledzenie kurczliwości mięśnia sercowego i pogrubienie ścian wskutek obrzęku
- rezonans magnetyczny
- biopsja mięśnia sercowego, czyli pobranie wycinku mięśnia sercowego do badań laboratoryjnych. Zwykle stwierdza się martwicę komórek mięśniowych z naciekiem zapalnym; Wskazaniem do badania jest m.in. piorunujący przebieg choroby
Zapalenie mięśnia sercowego - leczenie
Jeśli przyczyną choroby nie jest wirus, możliwe jest leczenie przyczynowe (np. antybiotyki, leki przeciwpasożytnicze).
Jednak podstawą terapii jest leczenie objawowe, które polega na oszczędzającym trybie życia (leżenie w łóżku), zapobieganiu powikłaniom zatorowo-zakrzepowych i leczeniu powikłań (niewydolności krążenia, zaburzeń rytmu).
Jeśli ZMS pojawia się w przebiegu ww. chorób, konieczne jest leczenie choroby podstawowej. Nieskuteczność leczenia i rozwój ciężkiej niewydolności serca są wskazaniami do przeszczepu serca.
Przeczytaj też:
- Jakie są rodzaje chorób serca i układu krążenia?
- Powiększenie lewej komory serca
- Kołatanie serca: przyczyny, objawy, leczenie
- Zastoinowa niewydolność serca
- Nowotwory serca złośliwe i niezłośliwe
- Zespół złamanego serca
- Blok serca
Porady eksperta