Krup, czyli ostre podgłośniowe zapalenie krtani

Krup (ostre podgłośniowe zapalenie krtani, dławiec rzekomy) to częsta choroba wieku dziecięcego o podłożu wirusowym. Choć zaczyna się gwałtownie i może napędzić rodzicom strachu, przeważnie ma łagodny przebieg i dość szybko przechodzi. Jak rozpoznać i leczyć krup?

Spis treści

1. Krup: objawy i przebieg
2. Jak leczyć krup?

Krup, inaczej ostre podgłośniowe zapalenie krtani lub dławiec rzekomy, jest chorobą atakującą głównie dzieci między 6 miesiącem a 5 rokiem życia. U dorosłych diagnozowana jest bardzo rzadko.

Krup dopada nas najczęściej jesienią, ale także wiosną, gdy narażeni jesteśmy na duże różnice temperatur. Przenosi się drogą kropelkową i w 75% przypadków jest wywoływany wirusem paragrypy (poza tym przez adenowirusy, wirus RS, metapneumowirusy, odrę, alergie, a także przez kontakt ze środkami podrażniającymi drogi oddechowe).

Jego objawy przypominają dławiec błoniczy - postać błonicy, która zajmuje krtań (dziś praktycznie ta choroba nie istnieje dzięki szczepieniom). Co ciekawe, na ostre podgłośniowe zapalenie krtani zapadają częściej chłopcy niż dziewczynki.

Krup: objawy i przebieg

Choroba rozpoczyna się przeważnie nocą od nagłego ataku kaszlu - charakterystycznego, tzw. szczekającego. Często ma to miejsce po przebytej niedawno lekkiej infekcji dróg oddechowych, ale czasem pojawia się zupełnie znienacka. Ponadto w krupie obserwujemy:

• płytki, świszczący oddech (stridor)
• trudności z oddychaniem: dziecko z wysiłkiem łapie powietrze - ponieważ gardło jest opuchnięte i zwężone maluch za wszelką cenę chce oddychać przez nos
• chrypkę
• nieżyt nosa, czyli katar
• gorączkę
• trudności z połykaniem
• silną pracę klatki piersiowej
• zasinienie wokół ust, paznokci (bardzo rzadko)

W kolejnych dniach po wystąpieniu nocnego ataku kaszlu zaczyna rozwijać się niewielka infekcja z katarem, pokasływaniem i podwyższoną temperaturą, a nocami napady kaszlu jeszcze się powtarzają, choć już nie są tak intensywne. Z reguły po 2-7 dniach krup mija samoistnie. U osób szczególnie wrażliwych zdarzają się jednak nawroty.

Jak leczyć krup?

Zdarza się, że ostre podgłośniowe zapalenie krtani ma ciężki przebieg. Zależy to od "zjadliwości" danego wirusa, od ogólnego stanu zdrowia dziecka, a także od jego wieku i podatności na alergie.

Maluchy, które nie ukończyły jeszcze roku, znoszą tę chorobę trudniej. Czasem może ona nawet stanowić zagrożenie dla życia.

W tych cięższych przypadkach zdecydowanie należy zgłosić się do lekarza, a nawet do szpitala na ostry dyżur.

Specjalista zleca wtedy leki z grupy kortykosteroidów, jak deksametazon (w jednorazowej dawce od 0,15 mg do 0,6 mg/kg mc, której działanie utrzymuje się przez 3-4 dni) podawany dojelitowo (doustnie) lub poprzez iniekcję, lub budesonid wziewnie.

W ciągu kilku godzin przynoszą one ulgę, aczkolwiek najszybciej (ale i najkrócej) działa podanie adrenaliny za pomocą nebulizacji. Już po 10 minutach pacjent odczuwa poprawę, a po kilku godzinach obserwacji może wrócić do domu.

W najcięższych przypadkach do leczenia krupu trzeba włączyć intubację oraz wspomaganie oddychania.

Zdarzają się także komplikacje po krupie, jak np. bakteryjne zapalenie tchawicy i wtedy do leczenia włącza się antybiotyki - przeważnie wankomycynę i cefotaksym.

W większości przypadków jednak leczenie krupu, czyli ostrego podgłośniowego zapalenia krtani, nie wymaga żadnej interwencji lekarza.

Gdy dziecko bardzo kaszle i ma trudności w oddychaniu należy je ciepło ubrać i wyjść z nim na świeże powietrze, a przynajmniej posiedzieć z nim w otwartym oknie.

Gdy na zewnątrz jest ciepło, podobny efekt uzyskamy przed otwartą lodówką. Zimne powietrze obkurcza drogi oddechowe i ułatwia oddychanie.

Marta Uler