Brzoza: właściwości zdrowotne i leki na bazie brzozy
Brzoza (Betula L.) reguluje przemianę materii, oczyszcza wątrobę i nerki, działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjne, a jednocześnie wzmacnia organizm. Takie właściwości prozdrowotne mają przede wszystkim sok brzozowy i napar z liści brzozy.
Spis treści
Brzoza (Betula L.) od wieków jest ceniona i stosowana w celach prozdrowotnych. Już Słowianie uważali brzozę za święte drzewo, symbolizujące życie, kobiecość, płodność, urodzaj i mądrość.
Wykorzystywali ją w wielu obrządkach bądź rytuałach, bo według wierzeń miała chronić przez "złymi duchami", a jednocześnie zapewniać dobrobyt.
Sądzono, że brzoza nie tylko leczy ciało, ale też duszę, do tej pory wiele osób jest zdania, że przebywanie pośród brzóz daje ukojenie, przywraca równowagę wewnętrzną i spokój.
Brzoza (na całym świecie występuje kilkadziesiąt jej gatunków) jest drzewem niezbyt wymagającym jeśli chodzi o podłoże, bo występuje zarówno na glebach suchych, piaszczystych, ale też gliniastych czy wilgotnych.
Najlepiej rozwija się na stanowiskach dobrze nasłonecznionych, przy czym dość dobrze znosi zmienność pogody - drzewa są odporne zarówno na mróz, jak i upały.
Popularne w Polsce gatunki brzóz:
- brzoza brodawkowata
- brzoza cukrowa
- brzoza omszona
- brzoza czarna
osiągają wysokość od dziesięciu do nawet 30 metrów i można je spotkać zarówno w zagajnikach leśnych, okolicach pól, łąk czy parkach miejskich.
W celach prozdrowotnych wykorzystuje się zarówno liście, jak i sok z brzozy, nazywany też oskołą. Można go pozyskać samodzielnie – sok zbiera się wczesną wiosną, zanim pojawią się pąki liści.
Liście brzozy - napar dla zdrowia i urody
Z prozdrowotnych właściwości słynie nie tylko sok z brzozy, ale też jego liście, które można przygotować w formie naparu. Tak przygotowane liście brzozy stosowane wewnętrznie mają podobne właściwości zdrowotne jak sok z tego drzewa.
Działają moczopędnie, wzmacniają układ odpornościowy, ale też usuwają nadmiar wody oraz toksyny z organizmu. Dzięki temu działają nie tylko na zdrowie, ale też urodę, bo przyczyniają się do poprawy wyglądu skóry.
Dodatkowo można stosować napar zewnętrznie, bo łagodzi on zmiany trądzikowe, stany zapalne i podrażnienia skóry, jednocześnie działa przeciwstarzeniowo, bo zwiększa produkcję kolagenu i elastyny.
Można też stosować okłady pod oczy, bo zmniejszają cienie pod oczami i opuchliznę. Przestudzony napar z suszonych liści brzozy można stosować także na włosy, bo reguluje on pracę gruczołów łojowych, zapobiegając w ten sposób przetłuszczaniu się włosów i pojawieniu się łupieżu.
Posiada również właściwości oczyszczające i odkażające, jednocześnie powoduje, że włosy stają się miękkie i mocniejsze. Stosowane regularnie tego typu płukanki przyspieszają także ich porost.
- Jak zrobić napar z liści brzozy?
Napar ze świeżych liści brzozy
Jedną łyżkę świeżych liści (koniecznie młodych) należy zalać szklanką wrzącej wody i pod przykryciem zaparzać ok. 15-20 minut. Tak przygotowany napój można pić trzy razy dziennie, nie więcej jednak niż 4-5 łyżek jednorazowo.
Napar z suszonych liści brzozyMożna też przygotować napar z suszonych liści brzozy. Dwie łyżki zalać pół litra wrzącej wody, gotować ok. 5 minut, a następnie odstawić na kwadrans.
Sok z brzozy - pozyskanie i wykorzystanie
Sok z brzozy to bogate źródło witaminy C, żelaza, potasu, fosforu, wapnia, miedzi, witamin z grupy B. Ponadto zawiera też kwas cytrynowy, jabłkowy, garbniki, flawonoidy oraz sole mineralne. Dzięki tym składnikom wspomaga funkcjonowanie układu moczowego, pokarmowego, krwionośnego. Reguluje przemianę materii, oczyszcza wątrobę i nerki, działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjne, a jednocześnie wzmacnia układ odpornościowy, dzięki czemu organizm jest mniej podatny na infekcje wirusowe. Polecany jest również osobom cierpiącym na reumatyzm i rwę kulszową, chorobę wrzodową żołądka, nadciśnienie, przy anemii.
- Jak sprawdzić czy w brzozie już "krążą soki"?
Najlepiej uciąć małą gałązkę i zobaczyć, czy po kilkunastu sekundach wypływa z niej sok. Jeśli tak, możemy w pniu wydrążyć niewielki, kilkucentymetrowy otwór, włożyć w niego rurkę lub rynienkę i podstawić naczynie, do którego będzie wpływał sok.
Gdy już uzyskamy odpowiednią ilość należy otwór zalepić gliną, zabezpieczyć drewnem lub posmarować ogrodniczą maścią przeciwgrzybiczą, aby nie narażać drzewa na infekcje.
Należy przy tym pamiętać, że czas na spożycie takiego soku jest dość krótki i wynosi zazwyczaj 3-4 dni, jeśli przechowujemy go w lodówce.
W wielu sklepach można jednak kupić gotowe soki z brzozy, do tego pasteryzowane, które w odpowiednich warunkach można przechowywać dłużej niż te zebrane samodzielnie.