Skale Senności - Epwortha, Stanfordzka, Karolińska [KWESTIONARIUSZE]
Skale Senności - Epwortha, Stanfordzka, Karolińska - pozwalają określić stopień senności w ciągu dnia, prawdopodobieństwo zapadnięcia w drzemkę lub zaśnięcia w ciągu dnia. Kwestionariusze są przeznaczone dla osób, które zmagają się z nadmierną sennością podczas codziennej aktywności. Na czym polegają poszczególne testy? Jak interpretować ich wyniki?
Spis treści
Skale senności pozwalają określić stopień senności w ciągu dnia, prawdopodobieństwo zapadnięcia w drzemkę lub zaśnięcia (nie należy mylić z uczuciem ogólnego zmęczenia) w ciągu dnia. Skale senności stosuje się u osób, które są nadmiernie senne w ciągu dnia, zarówno w sytuacjach monotonnych, jak i w sytuacjach bardzo nietypowych dla zapadania w sen (np. podczas rozmowy). Ocenę odczuwania senności można wykonać przy użyciu Skali Senności Epworth, Stanfordzkiej Skali Senności i Skali Senności Karolińska. Jednak są to testy wykonywane przez pacjenta, a więc subiektywne, w związku z tym nie można na ich postawie ocenić senności w sposób zgodny ze stanem faktycznym. W celu obiektywnej oceny senności w ciągu dnia wykonuje się Test Wielokrotnego Pomiaru Latencji Snu i Test Wielokrotnego Pomiaru Utrzymania Czuwania (MWT)
Skala senności Epworth
Skalę Senności Epworth stosuje się do oceny ogólnego poziomu senności, który jest stałą cechą badanego. W tym przypadku należy określić, jak duże było w ostatnim czasie prawdopodobieństwo zaśnięcia w wymienionych poniżej sytuacjach. Gdyby jakakolwiek z wymienionych sytuacji nie wystąpiła, należy sobie wyobrazić, czy zapadnięcie w drzemkę lub sen byłoby wówczas możliwe. W celu oceny możliwości zaśnięcia w danej sytuacji stosuje się następującą skalę:
- 0 – zaśnięcie nie jest możliwe
- 1 – niewielka możliwość drzemki
- 2 – umiarkowana możliwość drzemki
- 3 – duża możliwość drzemki
Z jaką łatwością zapadasz w drzemkę lub sen w sytuacjach opisanych niżej?
siedzenie lub czytanie | 0 | 1 | 2 | 3 |
oglądanie telewizji | 0 | 1 | 2 | 3 |
siedzenie w miejscu publicznym, np. kinie | 0 | 1 | 2 | 3 |
godzinna, monotonna jazda samochodem w roli pasażera | 0 | 1 | 2 | 3 |
leżenie podczas popołudniowego odpoczynku | 0 | 1 | 2 | 3 |
rozmowa w pozycji siedzącej | 0 | 1 | 2 | 3 |
siedzenie w cichym i spokojnym miejscu po obiedzie (bez alkoholu) | 0 | 1 | 2 | 3 |
prowadzenie samochodu podczas kilkuminutowego postojuw korku lub na czerwonym świetle | 0 | 1 | 2 | 3 |
Należy zsumować punkty. Wynik od 1 do 9 punktów oznacza, że wszystko jest w porządku. Przy uzyskaniu 10 i więcej punktów wskazana jest konsultacja z lekarzem specjalistą w diagnostyce i leczeniu zaburzeń snu.
10 przykazań dobrego snu
Stanfordzka Skala Senności
Stanfordzka Skala Senności ocenia poziom senności badanego w danej chwili. Polega na wybraniu odpowiedzi, która najbardziej oddaje aktualny poziom senności. Badanie wykonuje się co godzinę, codziennie, przez okres 7 dni.
czuję się aktywny/a i rześki/a, czujny/a, w pełni rozbudzony/a | 1 |
funkcjonuję na wysokim poziomie, ale nie szczytowym. Mogę się koncentrować | 2 |
jestem odprężony/a i czujny/a, ale nie w pełnym stopniu. Reaguję prawidłowo | 3 |
jestem trochę przymglony/a, zniechęcony/a, w nie najwyższej formie | 4 |
jestem spowolniały/a, bardziej przymglony/a. Tracę chęć pozostania czujnym/ą | 5 |
jestem bardzo senny/a, zamglony/a, walczę ze snem. Wolę leżeć | 6 |
prawie śpię. Całkiem podaje się senności | 7 |
W godzinach dziennej aktywności prawidłowo powinny zostać wybrane odpowiedzi, których skala wynosi mniej niż 4. Wybranie odpowiedzi, których skala wynosi 4 i więcej, sugeruje problemy ze snem. Wskazana jest wówczas wizyta u specjalisty.
Skala Senności Karolińska
Skala Senności Karolińska również ocenia poziom senności badanego w danej chwili. Oryginalna wersja Skali Senności Karolińska obejmowała tylko punkty 1, 3, 5, 7 i 9, jednak później dopisano do niej te brakujące.
Poniżej jest kilka przykładów, jak bardzo senny może czuć się badany w tej chwili. Zadaniem pacjenta jest uważne przeczytanie odpowiedzi i zaznaczenie stopnia senności, który najlepiej odpowiadaj jego stanowi w chwili badania.
1. Niezwykle czujny/a2. Bardzo czujny/a3. Czujny/a4. Raczej czujny/a5. Ani czujny/a, ani senny/a6. Mam oznaki senności - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -7. Senny/a, ale bez trudności opieram się senności8. Senny/a, ale mam trudności z oparciem się senności9. Niezmiernie senny/a, walczę ze snem
W godzinach dziennej aktywności prawidłowo powinny zostać wybrane odpowiedzi, których skala wynosi mniej niż 7. Wybranie odpowiedzi, których skala wynosi 7 i więcej sugeruje problemy ze snem. Wskazana jest wówczas wizyta u specjalisty.
Polecany artykuł:
Porady eksperta