Badanie per rectum - podstawowe badanie proktologiczne

W wielu osobach badanie per rectum budzi obawy i uczucie zażenowania. Niepotrzebnie, bo dla lekarza jest badaniem rutynowym i co bardzo ważne, pozwalającym zdiagnozować nawet w bardzo wczesnym stadium wiele niebezpiecznych chorób. Badanie per rectum umożliwia między innymi rozpoznanie hemoroidów i guzów odbytnicy.

Spis treści

1. Badanie per rectum: wskazania
2. Badanie per rectum: przebieg

Badanie per rectum (palcem przez odbyt) jest powszechnie stosowane w ginekologii, proktologii i urologii. Badanie per rectum pozwala na ocenę odbytu, kanału odbytu i odbytnicy, a także narządów sąsiadujących z odbytnicą, ponadto umożliwia rozpoznanie hemoroidów. Poza tym badanie per rectum

• u mężczyzn pozwala ocenić dno pęcherza moczowego, nasieniowody, pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy, opuszek prącia

• u kobiet wykorzystywane jest w diagnostyce chorób tylnej powierzchni macicy, górnego odcinka pochwy, jajników, szyjki macicy, zagłębienia maciczno-odbytniczego, a także w badaniu główki płodu u kobiet ciężarnych

Ze zrozumiałych względów możesz odczuwać pewien opór, ale badanie per rectum jest prawie bezbolesne i trwa tylko kilka minut. Jeżeli lekarz nie zaleci inaczej, nie musisz się specjalnie przygotowywać do tego badania.

Badanie per rectum: wskazania

Badanie per rectum wykonuje się rutynowo np. w profilaktyce takich nowotworów jak rak prostaty, rak odbytu czy rak jelita grubego. Jest również wykonywane, gdy:

• występują krwawienia z odbytnicy
• stwierdzono obecność świeżej krwi w stolcu
• uzyskano dodatni wynik na krew utajoną w stolcu
• doszło do niewyjaśnionej utraty masy ciała
• stwierdzono anemię
• trzeba zweryfikować badania radiologiczne jelita grubego
• nastąpiła zmiana częstości i charakteru wypróżnień (występujące często naprzemiennie zaparcia i biegunki)
• pojawiły się silne bóle brzucha i okolic odbytu
• pojawił się uciążliwy świąd odbytu
• pojawiły się problemy z oddawaniem moczu u mężczyzn
• pojawił się ból przy wypróżnianiu oraz uczucie niepełnego wypróżnienia
• pojawiła się nieprawidłowa wydzielina z odbytu lub jego okolic

Badanie per rectum: przebieg

Badanie może być przeprowadzone w pozycji stojącej. Możesz także klęczeć, leżeć na boku lub na plecach.Lekarz najpierw ogląda okolicę odbytu, badając ją również dotykiem. Następnie stopniowo wprowadza do odbytnicy (na głębokość około 8 cm) palec chroniony rękawiczką i pokryty środkiem zmniejszającym tarcie (wazeliną, lignokainą w żelu). Czasem ze względu na silny ucisk przez odbytnicę na kość ogonową możesz odczuwać ból, nie musi to jednak wcale świadczyć o chorobie. Opuszką palca lekarz zakreśla pełny obwód na każdej głębokości, aby uzyskać informację ze wszystkich ścian odbytu i odbytnicy. Po wyjęciu palca z odbytnicy sprawdza, czy nie ma na nim śladu krwi. Po zakończeniu badania otrzymasz ligninę, aby oczyścić okolicę odbytu.

Agnieszka Paculanka