Związek kohabitacyjny: na czym polega? Związek kohabitacyjny a konkubinat

2019-03-06 9:20

Związek kohabitacyjny to rodzaj relacji, w którą (nie tylko) młodzi Polacy wchodzą coraz chętniej. Związek kohabitacyjny nie jest zalegalizowaną formą wspólnego życia, jak małżeństwo, dlatego często określa się go potocznie "życiem na kocią łapę" lub "małżeństwem bez papierka". Poznaj definicję związku kohabitacyjnego i dowiedz się, na czym polega różnica między związkiem kohabitacyjnym a konkubinatem.

Związek kohabitacyjny: na czym polega? Związek kohabitacyjny a konkubinat
Autor: thinkstockphotos.com O związku kohabitacyjnym możemy mówić w sytuacji, gdy para mieszka razem.

Spis treści

  1. Związek kohabitacyjny: definicja
  2. Związek kohabitacyjny: na czym polega?
  3. Związki kohabitacyjne w Polsce
  4. Związek kohabitacyjny a konkubinat
  5. Rodzaje związków nieformalnych: DINKS i LAT

Związek kohabitacyjny - sformułowanie to brzmi dość skomplikowanie, a podanie jego jednej definicji jest równie trudne. W ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat badacze poświęcili wiele czasu na próby jednoznacznego określenia, czym jest związek kohabitacyjny, ale do jednego wniosku nadal nie doszli. Jednak mimo różnic występujących w konkretnych definicjach w każdej z nich możemy znaleźć jeden i niezmienny wyróżnik, który stanowi o istocie życia w tego rodzaju relacji. Wyjaśnienia szukać należy w łacińskiej genezie słowa "kohabitacja" - "co-, con-", znaczy "z, wspólnie" a "habitare" - "mieszkać, przebywać". Związek kohabitacyjny jest więc takim rodzajem relacji, w której dana para mieszka ze sobą, choć nie jest małżeństwem. Wspólne zamieszkanie jest warunkiem koniecznym, by relację móc nazwać kohabitacją.

Związek kohabitacyjny: definicja

Choć w przypadku związku kohabitacyjnego wspólne zamieszkanie jest niezbędne, inne wyróżniki tego rodzaju relacji są określane bardzo różnie. Najpopularniejsza jest definicja sformułowana przez szwedzkiego socjologa Jana Trosta w 1979 roku, mówiąca o tym, że "związek kohabitacyjny dotyczy dwóch osób różnej płci, wspólnie zamieszkujących przez dłuższy czas, prowadzących wspólne gospodarstwo domowe i utrzymujących relacje seksualną"1.

Trostowi wypominano jednak, że nie określił, jak długo para heteroseksualna powinna zamieszkiwać ze sobą, by móc nazywać się związkiem kohabitacyjnym. Takie uściślenie wprowadził Wojciech Chechliński stwierdzając, że mężczyzna i kobieta muszą spędzać ze sobą wszystkie weekendy w ciągu czterech miesięcy lub spędzać razem co najmniej cztery-pięć nocy w tygodniu na przestrzeni co najmniej trzech miesięcy2.

Kolejne definicje podkreślają, że termin "związek kohabitacyjny" dotyczy niepotwierdzonej prawnie relacji dwóch osób różnych płci.

Czytaj też: Tinder: co to jest i jak działa ta aplikacja?

Związek kohabitacyjny: na czym polega?

Wiemy już więc, jak definiuje się związek kohabitacyjny, ale jak wygląda życie pary w nim pozostającej na co dzień? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ partnerzy samodzielnie ustalają, czy i w jaki sposób chcą się dzielić wydatkami, obowiązkami domowymi, ustalają sposób spędzania wolnego czasu.

Związek kohabitacyjny może przyjmować różne formy. Część par decyduje się na niego jeszcze przed małżeństwem - zamieszkują razem, by niejako wprawić się w tryb życia, który czeka ich po ślubie. Ich głównym celem jest jednak zawarcie związku małżeńskiego, a kohabitacja stanowi stan przejściowy. Z drugiej strony związek kohabitacyjny jest też rozwiązaniem wybieranym przez osoby wstępujące w tego rodzaju relację po rozwodzie i nie mające zamiaru zawierania małżeństwa po raz kolejny. Trzecim rodzajem związku kohabitacyjnego jest ten będący alternatywą dla małżeństwa - część osób w ogóle nie chce brać ślubu i decyduje się na kohabitację, która od małżeństwa nie różni się niczym poza brakiem potwierdzenia prawnego.

Związek kohabitacyjny może być z założenia tymczasowy - gdy tworzącym go osobom zależy przede wszystkim na uczuciowości, budowaniu relacji seksualnej - bądź trwały - nastawiony na prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, spłodzenie i wychowanie dzieci.

Polecany artykuł:

Recepta na UDANY ZWIĄZEK

Związki kohabitacyjne w Polsce

W 1974 w kohabitacji żyło w Polsce 1% osób, w roku 2017, jak wynika z raportu "Seksualność Polaków 2017", już 11%. W przypadku tego drugiego badania mowa była o związkach nieformalnych, bez podziału na to, czy mieszkają razem. Bez wątpienia jednak w ciągu ponad 40 lat liczba niezalegalizowanych związków znacznie w Polsce wzrosła. Co więcej, kohabitacja spotyka się w Polsce z dużą akceptacją. Prof. Anna Kwak przeprowadziła w 1993 roku, a więc ponad 20 lat temu, badania, z których wynikło, że 81% Polaków nie ma nic przeciwko takiej formie relacji, a jedynie 5% respondentów było jej przeciwnych3. Z drugiej strony, aż 70% ankietowanych odpowiedziało, że sami woleliby w takim związku nie pozostawać.

Warto dodać, że w Holandii, Belgii, Francji, Niemczech, Finlandii, Luksemburgu, Andorze, Czechach, Słowenii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Liechtensteinie, Austrii, Chorwacji, Grecji, Estonii, we Włoszech, na Cyprze, Malcie i Węgrzech pary różnopłciowe mają możliwość zarejestrowania związku, który nie jest małżeństwem. Niektóre z tych państw nadają tym związkom takie same przywileje, jak małżeństwom, a inne mniejszy zakres praw. W Polsce związku partnerskiego zawrzeć nie można.

Związek kohabitacyjny a konkubinat

Różnica między związkiem kohabitacyjnym a konkubinatem jest niewielka. Aby relację można było nazwać kohabitacją, para musi ze sobą mieszkać, w przypadku konkubinatu nie jest to konieczne. Sformułowania "związek kohabitacyjny" najczęściej używają socjologowie i antropolodzy, w polskim prawie natomiast, jak i w mowie potocznej te dwa sformułowania oznaczają to samo i są traktowane wymiennie.

Warto wiedzieć

Rodzaje związków nieformalnych: DINKS i LAT

Związek kohabitacyjny i konkubinat nie są jedyną formą związku, w jakim mogą przebywać dwie niespokrewnione osoby różnej płci bez formalnego ich potwierdzenia.

  • DINKS (ang. double income, no kids, czyli "podwójny dochód, bez dzieci") - to pary, które podjęły decyzję o nieposiadaniu dzieci. Zazwyczaj są to osoby wykształcone, dobrze zarabiające, mieszkające w dużych miastach. Zamiast na potomstwie, wolą skupiać się na własnym rozwoju, inwestują w swoje pasje, w ciekawe spędzanie czasu wolnego. Są nastawieni na tworzenie związku opartego na partnerskim, a nie tradycyjnym podziale ról.
  • LAT (ang. living apart together, czyli "razem, ale osobno") - to związki, w których partnerzy, choć są razem, mieszkają w osobnych miejscach. Swoją decyzję motywują różnymi czynnikami: chęcią jednego z partnerów, by mieszkać bliżej miejsca pracy, zamiarem większego niż jest to możliwe na co dzień zaangażowania w związek, potrzebą posiadania przestrzeni tylko dla siebie.

Źródła:

1. J. Torst, Unmarried cohabitation, International Library, Västerås 2009.

2. W. Chechliński, Kohabitacja - nowa forma współżycia pary, "Problem rodziny" 1978, nr 99 (1).

3. A. Kwak, Kierunki przemian rodziny - alternatywy dla małżeństwa, Wydawnictwo UAM, Poznań 2001.

O autorze
Anna Sierant
Anna Sierant
Redaktor prowadząca działy Psychologia i Uroda, a także stronę główną w serwisie Poradnikzdrowie.pl. Jako dziennikarka współpracowała m. in. z "Wysokimi Obcasami", serwisami: dwutygodnik.com i entertheroom.com, kwartalnikiem "G'RLS Room". Współtworzyła również magazyn internetowy "Pudrowy Róż". Prowadzi blog jakdziewczyna.wordpress.com.