Różnice PŁCI - czym się różnią mózgi kobiet i mężczyzn

Kobiety i mężczyźni lepiej by się dogadywali, gdyby rozumieli i akceptowali różnice wynikające z płci. Bo choć my jesteśmy z Wenus, a oni z Marsa, to jednak żyć bez siebie nie umiemy. Czym się różni mózg męski od kobiecego? Z czego wynikają te różnice?

Jak mówić, by on wreszcie cię zrozumiał? Jak zbudować trwały, szczęśliwy związek? Naukowcy nie mają wątpliwości: nasze zachowanie, postrzeganie rzeczywistości i komunikowanie się ze światem zewnętrznym w ogromnym stopniu zależą od tego, co wydarzyło się w momencie poczęcia i co stało się niedługo potem w życiu płodowym. W chwili poczęcia zapada ważna decyzja o płci człowieka. Oznacza to, że za kilka tygodni organizm zacznie produkować określone hormony płciowe – kobiece lub męskie. I będą one miały ogromne znaczenie dla dalszego rozwoju płodu, jego mózgu i narządów wewnętrznych.

Płeć a mózg - żeńskie i męskie wzorce dla mózgu

» Mózgi kobiet i mężczyzn tylko przez kilka pierwszych tygodni życia płodu są identyczne „kobiece”. W szóstym lub siódmym tygodniu wykształca się płeć dziecka i jednocześnie według wzorca męskiego lub żeńskiego – zaczyna się rozwijać mózg człowieka. Jeśli w tym czasie nie dotrą do niego hormony męskie (zwłaszcza testosteron), niezależnie od genetycznego zdeterminowania płci (czyli tego, które nastąpiło w momencie poczęcia) mózg będzie rozwijał się według schematu żeńskiego.
» Mózgi są proporcjonalne do wielkości ciała, dlatego nasz jest nieco mniejszy i lżejszy niż męski. Naukowcy udowodnili, że mniejszy mózg kobiecy jest skuteczniejszy niż męskie wielkie centrum dowodzenia, bo jest ciaśniej upakowany połączeniami nerwowymi między obiema półkulami. Umożliwia to większy przepływ informacji między prawą i lewą półkulą. Ponadto większa niż u mężczyzn część ogólnej masy mózgu zajmuje tzw. substancja szara, dlatego nasz mózg pracuje efektywniej i wolniej się starzeje.
» W lewej półkuli zachodzą procesy odpowiedzialne za sprawności werbalne umiejętność mówienia, czytania, pisania także logicznego, uporządkowanego myślenia. Prawa zawiaduje informacjami wizualnymi, czyli odpowiada za odbiór podstawowych kształtów, kolorów oraz kontroluje myślenie abstrakcyjne. U kobiet w czynnościach wizualnych i werbalnych biorą udział obie półkule.

Mózgi panów są bardziej wyspecjalizowane. Lewa półkula jest niemal wyłącznie przeznaczona do kontroli funkcji werbalnych, prawa do funkcji wizualnych. Dlatego mężczyźni nie dorównują nam intuicją i sprytem.
» Mężczyzna „trzyma” emocje tylko w prawej półkuli, podczas gdy zdolność wyrażania ich w mowie znajduje się po drugiej stronie. U nas funkcje emocjonalne umieszczone są w obu półkulach, na dodatek obie strony są lepiej połączone. Dlatego kobiecie łatwiej wyrazić uczucia niż mężczyźnie.

Płeć mózgu widoczna pod wpływem hormonów

Płeć mózgu zostaje określona w okresie kształtowania struktury komórek nerwowych w życiu płodowym. Jednak różnice między mózgami obu płci wyraźnie ujawniają się dopiero w okresie dojrzewania, bo aktywizuje je towarzysząca mu burza hormonalna. W naszej strefie klimatycznej dziewczynki dojrzewają ok. 12 roku życia, chłopcy 2 - 3 lata później. Przysadka mózgowa pobudza jajniki do produkcji żeńskich hormonów płciowych estrogenów, a jądra do wytwarzania testosteronu. Estrogeny świadczą o naszej kobiecości. Dzięki nim dziewczynka zamienia się w kobietę. Odpowiadają za przebieg cyklu miesiączkowego, umożliwiają zajście w ciąże oraz gwarantują nam kobiecą łagodność, wrażliwość, werbalizację. Budzą potrzebę tworzenia i utrzymywania bliższych więzi.
Wytwarzany przez jądra testosteron kształtuje silnego samca. Gwarantuje pewność siebie, zdolność skupienia się na jednym celu, umożliwia mężczyźnie przetwarzanie agresji na motywacje i ambicje. Im więcej testosteronu, tym bardziej mężczyzna jest porywczy, skłonny do sporów, męski.

Za sprawa działających na mózg hormonów te same bodźce odbierane są inaczej przez nas, a inaczej przez mężczyzn. U dojrzałego mężczyzny hormony utrzymują się mniej więcej na tym samym poziomie, więc nie mają większego wpływu na zmienność zachowań.
Inaczej jest u kobiet. Pod wpływem wahań hormonalnych związanych z cyklem menstruacyjnym wiele z nas, począwszy od okresu dojrzewania, przeżywa niezależnie od okoliczności życiowych – prawdziwą huśtawkę nastrojów. W pierwszej fazie cyklu, kiedy poziom estrogenów jest wysoki, widzimy świat na różowo. Przed miesiączką, gdy ilość estrogenów i progesteronu (żeński hormon, który przygotowuje macicę do zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja i podtrzymuje ciążę) gwałtownie spada, pogarsza nam się nastrój, jesteśmy rozdrażnione, agresywne, płaczliwe. „Zawdzięczamy” to męskim hormonom wytwarzanym w niewielkich ilościach w nadnerczach i jajnikach. Ich poziom - poza sytuacjami silnego stresu - jest w naszym organizmie stały (10 - 20 razy mniejszy niż u mężczyzn). Ale gdy przed miesiączką spada ilość estrogenów, wtedy ujawnia się działanie męskich hormonów, które pogarszają nam samopoczucie.
Krążące w ciele mężczyzny żeńskie hormony powstają głównie w tkance tłuszczowej w wyniku przemian testosteronu i w jądrach. Dlatego panowie typu „miś” (z lekką nadwagą) są łagodniejsi, cieplejsi i spokojniejsi od żylastych „supersamów”.

Bliżej nam do siebie po czterdziestce

Mniej więcej po 30 latach aktywności rozrodczej organizm kobiety odczuwa zmęczenie. Jajniki stopniowo zaprzestają produkcji żeńskich hormonów płciowych, kobiety wchodzą w okres menopauzalny. Czasem gwałtowne wahania poziomu hormonów potrafią dać się kobietom we znaki. Gdy poziom hormonów ustabilizuje się, wraca też dobre samopoczucie. Analogiczny okres przejściowy u mężczyzn (andropauza) jest bardziej rozwleczony w czasie. Poziom testosteronu we krwi obniża się u nich wcześniej niż estrogenów u kobiet, bo już od trzydziestki, ale tylko ok. 1 proc. rocznie. Dzięki temu panowie rzadko odczuwają dolegliwości podobne do naszych. 
Gdy źródła hormonów płciowych zaczynają się wyczerpywać, różnice w zachowaniu kobiet i mężczyzn też powoli się zacierają. Z wiekiem mamy coraz mniej cech kobiecych, stajemy się pewniejsze siebie, bardziej agresywne, a mężczyźni uspokajają się, łagodnieją. W efekcie jesteśmy do siebie bardziej podobni i lepiej się rozumiemy.