Szczepienie przeciwko pneumokokom - na NFZ, możliwe powikłania, ochrona

Szczepienie przeciwko pneumokokom od 1 stycznia 2017 roku znajduje się na liście szczepień obowiązkowych. Do tej pory szczepionkę przeciwko pneumokokom można było kupić na receptę. Refundowana była tylko w niektórych przypadkach.

Spis treści

1. Szczepienie przeciwko pneumokokom - dlaczego jest ważne?
2. Szczepienie przeciwko pneumokokom - jak wygląda szczepionka?
3. Szczepienie przeciwko pneumokokom - schemat szczepień
4. Szczepienie przeciwko pneumokokom - skutki uboczne
5. Pediatra Alicja Karney z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie o szczepieniu przeciwko pneumokokom i meningokokom
6. Szczepienie przeciwko pneumokokom - obowiązkowe od 1 stycznia 2017 roku

Pneumokoki (Streptococcus pneumoniae) są jednymi z najbardziej agresywnych bakterii, które wywołują poważne choroby, w tym:

• zapalenie opon mózgowych oraz zapalenie przewodu mózgu i rdzenia, które może prowadzić do śpiączki i śmierci, a także ślepoty lub paraliżu,
• zapalenie płuc,
• zapalenie ucha środkowego, które może powodować ból, obrzęk, bezsenność, gorączkę i rozdrażnienie,
• sepsę.

Najcięższą postacią zakażenia pneumokokowego jest tzw. inwazyjna choroba pneumokokowa (IChP). W pojęciu tym mieści się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa (posocznica) i zapalenie płuc z bakteriemią.

Szczepienie przeciwko pneumokokom - dlaczego jest ważne?

Pneumokoki najczęściej atakują dzieci nowo narodzone, których układ odpornościowy nie jest jeszcze rozwinięty. W związku z tym pneumokoki bez problemów przełamują barierę ochronną i wywołują choroby, z którymi organizm dziecka nie jest w stanie walczyć (np. zapalenie płuc). Dlatego tak często odnotowuje się zgony dzieci zarażonych pneumokokami. To wystarczający argument za tym, by włączyć do kalendarza szczepionki przeciwko pneumokokom.

Szczepienie przeciwko pneumokokom - jak wygląda szczepionka?

Szczepionka przeciwko pneumokokom zawiera mały fragment komórki bakteryjnej. Obecnie są dostępne dwa rodzaje szczepionek:

• szczepionki skoniugowane stymulują niewykształcony jeszcze układ odpornościowy niemowlęcia w celu uzyskania trwałej odporności, dlatego podaje się je dzieciom poniżej 2. roku życia;
• szczepionki polisacharydowe chronią przed najczęstszym rodzajem pneumokoków i są podawane osobom z tzw. grupy ryzyka (dzieciom powyżej 2. roku życia, osobom starszym i przewlekle chorym).

Szczepienie przeciwko pneumokokom - schemat szczepień

Dzieci urodzone od 1 stycznia 2017 dostają szczepionkę w schemacie 2+1.

• pierwszą w 2. miesiącu życia,
• drugą w 4. miesiącu życia i
• trzecią (dawkę przypominającą) w 13 miesiącu życia.

Szczepienie przeciwko pneumokokom - skutki uboczne

Mogą się pojawić tkliwość i zaczerwienie w miejscu podania szczepionki, gorączka, wysypka, reakcja alergiczna.

Mogą się również pojawić powikłania poszczepienne, jak jednak wynika z badań, występują one rzadko i są zdecydowanie mniej groźne niż powikłania infekcji wywołanych przez pneumokoki. Do powikłań poszczepiennych NIE NALEŻY autyzm, co dowodzą liczne badania naukowe. 

Pediatra Alicja Karney z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie o szczepieniu przeciwko pneumokokom i meningokokom

Szczepienie przeciwko pneumokokom - obowiązkowe od 1 stycznia 2017 roku

Do końca 2016 roku obowiązkiem szczepienia przeciwko pneumokokom objęte były dzieci o podwyższonym ryzyku zachorowania i w określonym przedziale wiekowym - od 2. miesiąca do ukończenia 5. roku życia. Chorobami i sytuacjami kwalifikującymi do bezpłatnego szczepienia były m.in. cukrzyca, astma, przewlekła niewydolność nerek, przewlekłe choroby serca, przeszczep szpiku, zakażenie HIV. Obowiązkowe i bezpłatne szczepienie przeciw pneumokokom obejmowały też wszystkie wcześniaki urodzone przed 37. tygodniem życia i dzieci z masą urodzeniową poniżej 2500 g. W innych przypadkach za szczepienie trzeba było zapłacić.

Rodzice pozostałych dzieci mogli kupić szczepionkę przeciwko pneumokokom tylko na receptę. Cena jednej dawki skoniugowanej szczepionki przeciwko pneumokokom wahała się od 270 do 370 zł (potrzebne były dwie lub trzy dawki szczepionki, w zależności od wieku dziecka, oraz dawka przypominająca). Z kolei cena szczepionki polisacharydowej to koszt ok. 80 zł (podaje się jedną dawkę). Niektóre apteki pobierały także opłatę dodatkową za zamówienie szczepionki, w związku z tym koszty zakupu mogły wzrosnąć o kilkanaście złotych.

Od 1 stycznia 2017 roku szczepienia przeciwko pneumokokom znajdują się na liście szczepień obowiązkowych, co oznacza, że są finansowane z budżetu państwa. Szczepieniami zostały objęte wszystkie dzieci urodzone po 31 grudnia 2016 roku. Dzieci poddane obowiązkowym szczepieniom otrzymują szczepionkę Synflorix PCV10. Ministerstwo kupiło także szczepionkę Prevenar PCV13, którą będą mogły otrzymać dzieci z obniżoną odpornością, jeśli tak zadecyduje lekarz.

Monika Majewska