Pielęgnacja niemowlaka w lecie od A do Z

Czy pielęgnacja niemowlaka w lecie różni się od pielęgnacji zimą? Zastanawiasz się, jak o tej porze roku powinnaś dbać o skórę dziecka, jak często je kąpać, jakimi kosmetykami nawilżać skórę i co zrobić, kiedy pojawią się odparzenia, wysypka, ciemieniucha lub potówki? Oto praktyczny poradnik dotyczący pielęgnacji małego dziecka, który przyda się nie tylko latem.

Spis treści

1. A jak ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY
2. B jak BEZPIECZEŃSTWO
3. C jak CIEMIENIUCHA
4. D jak DZIĄSŁA
5. E jak EMOLIENTY
6. F jak FAŁDY SKÓRY
7. G jak GŁÓWKA
8. H jak HIGIENA INTYMNA
9. J jak JEDNORAZOWE PIELUSZKI
10. K jak KĄPIEL
11. L jak LEŻACZEK DO KĄPIELI
12. Ł jak ŁUSZCZĄCA SIĘ SKÓRA
13. M jak MLECZKO DO CIAŁA
14. N jak NAWILŻENIE i NATŁUSZCZENIE
15. O jak ODPARZENIA
16. P jak POTÓWKI
17. R jak RUMIANEK
18. S jak SZAMPON
19. T jak TRĄDZIK NIEMOWLĘCY
20. U jak USZY
21. W jak WILGOTNE CHUSTECZKI
22. Z jak ZMIANA PIELUCHY

Pielęgnacja niemowlaka w lecie, szczególnie gdy panują upały wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na skórę dziecka i niedopuszczenie do przegrzania. Jednak to nie jedyne aspekty, które są istotne w codziennej pielęgnacji dziecka.

A jak ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY

U niemowląt rozpoczyna się najczęściej około 2.–3. miesiąca życia. Objawia się wysypką na buzi – policzki są czerwone, szorstkie i błyszczące. Wysypka może pojawić się również w zgięciach łokci i kolan, a także za uszami. Skóra mocno swędzi – dziecko drapie się, przez co może dojść do zakażenia. Latem objawy choroby czasem ustępują, a czasem mogą się nasilać – wszystko zależy od tego, czy dziecko jest nadwrażliwe na słońce, czy też jego skóra reaguje normalnie na ciepło i promienie UV. W tym pierwszym przypadku staraj się spacerować z dzieckiem w cieniu, a przed wyjściem obficie smaruj je kremem przeciwsłonecznym z filtrem mineralnym o najwyższym faktorze ochronnym (50+). Jeśli malec dobrze reaguje na słońce, możesz używać kosmetyków z nowoczesnymi filtrami chemicznymi (Tinosorb), które nie wnikają w skórę – ma je coraz więcej kremów dla niemowląt. Ważne jest również, by małego atopika odpowiednio ubierać, objawy AZS mogą się bowiem zaostrzyć pod wpływem potu. Malec powinien nosić przewiewne ubrania z naturalnych tkanin – lnu albo bawełny. Jeśli dziecko ma na skórze świeże strupki albo rozdrapało sobie zmiany, zakładaj mu długie spodnie i bluzkę z długimi rękawami – pod wpływem słońca w tych miejscach mogą bowiem pojawić się przebarwienia.

B jak BEZPIECZEŃSTWO

Przewijając albo kąpiąc dziecko, nigdy nie zostawiaj go samego – nawet, gdy leży na przewijaku z bocznymi zabezpieczeniami, albo w wanience jest tylko odrobina wody. Zanim włożysz malca do kąpieli, koniecznie sprawdź, czy woda nie jest za ciepła. Podczas kąpieli podtrzymuj plecki i główkę malca tak, by nie wyślizgnął ci się z rąk, a dno wanienki wyłóż matą antypoślizgową, małym ręcznikiem lub tetrową pieluszką. Do kąpieli i pielęgnacji stosuj wyłącznie preparaty dla niemowląt, dozwolone do stosowania od urodzenia. Takie kosmetyki nie mają zapachu i zawierają niewielkie ilości konserwantów, dzięki czemu nie uczulają i nie powodują podrażnień. Jeśli chcesz mieć pewność, że są bezpieczne i gruntownie przebadane, szukaj produktów z pozytywną opinią Centrum Zdrowia Dziecka albo Instytutu Matki i Dziecka.

C jak CIEMIENIUCHA

To tłuste, żółtawe łuski, pokrywające główkę dziecka. Może ich być niewiele, ale mogą też pokrywać szczelną skorupką większość skóry pod włoskami. Ciemieniucha jest efektem działania hormonów mamy, krążących przez pewien czas po porodzie w organizmie dziecka. Łusek nie wolno zdrapywać. Jeśli jest ich niewiele, na kwadrans przed kąpielą nasmaruj je oliwką i poczekaj, aż zmiękną, a następnie wyczesz z włosków miękką szczoteczką i umyj dziecku główkę. Jeśli jest ich dużo, do pielęgnacji skóry dziecka zastosuj specjalny preparat na ciemieniuchę. Takie kosmetyki zawierają wyciągi z roślin, które hamują nadmierne wydzielanie łoju, a także substancje natłuszczające, które przyspieszają odwarstwianie się łusek. Niektóre z tych preparatów można nakładać tylko na kwadrans, inne trzeba pozostawić na całą noc i dopiero następnego dnia rano umyć główkę.

D jak DZIĄSŁA

Myj je dziecku już od pierwszego dnia życia – nie będziesz miała potem problemu z przyzwyczajeniem malca do mycia ząbków. Raz, dwa razy dziennie przecieraj dziecku dziąsła wilgotnym gazikiem, nawiniętym na swój palec wskazujący.

E jak EMOLIENTY

To maści, kremy, płyny do kąpieli i oliwki, które natłuszczają skórę, wiążą w niej wodę, regenerują płaszcz hydrolipidowy oraz łagodzą świąd wywołany nadmiernym przesuszeniem. Bardzo skutecznie nawilżają i pielęgnują skórę, przywracając jej równowagę lipidową. Można je stosować zarówno do kąpieli, jak i do pielęgnacji skóry malca po wykąpaniu go.

F jak FAŁDY SKÓRY

O tej porze roku zwracaj na nie szczególną uwagę. Gromadzi się w nich bowiem brud, złuszczony naskórek, a w fałdkach przy pachwinach również resztki kału. Wszystko to może – pod wpływem wysokiej temperatury i braku dostępu świeżego powietrza – doprowadzić do stanu zapalnego, dlatego te miejsca należy często oczyszczać. Podczas każdej zmiany pieluszki przemywaj fałdki tuż przy genitaliach, zaś kąpiąc malca, pamiętaj o fałdkach przy szyi, na rączkach i nóżkach. Potem dokładnie je osusz i natłuść oliwką.

G jak GŁÓWKA

W upalne dni powinnaś myć ją codziennie. Najlepiej zrobić to tuż przed kąpielą. Rozebrane dziecko ułóż na przewijaku, okrywając je ręcznikiem. Włoski zwilż ciepłą wodą i nałóż na nie szampon. Rozmasuj go na włoskach, a po włożeniu malca do wanny dokładnie je spłucz. Gdy wyjmiesz dziecko z wanny, nie trzyj włosków ręcznikiem, tylko delikatnie odciśnij nadmiar wody, a potem rozczesz miękką szczoteczką. Mokre włoski szybko wyschną.

H jak HIGIENA INTYMNA

Latem trzeba szczególnie o nią dbać. Dokładnie oczyszczaj pupę maluszka po każdej zmianie pieluszki, nawet gdy zrobił tylko siku (wystarczy przetrzeć skórę chusteczkami wilgotnymi). U dziewczynki myj wargi sromowe ruchem z góry na dół, w stronę odbytu. U chłopca nie ściągaj napletka, jedynie delikatnie odsłoń ujście cewki moczowej i przemyj je. Zwróć uwagę na zakamarki wokół worka mosznowego i pod penisem. Na koniec posmaruj pupę kremem przeciw odparzeniom. Uważaj, by nie nałożyć go na błonę śluzową, gdyż jest bardzo delikatna i kosmetyk mógłby ją podrażnić.

J jak JEDNORAZOWE PIELUSZKI

Latem dobieraj je starannie – ważne, by ich zewnętrzna warstwa była przewiewna, inaczej pupa dziecka szybko będzie się w nich odparzać. Kupując pieluszki zwróć uwagę na rozmiar – dobiera się je do wagi dziecka. Zbyt małe będą dziecko uciskać, a zbyt duże – przeciekać. Pieluszki powinny mieć gumki ściągające przy nóżkach, które chronią przed wydostaniem się z nich zawartości, oraz rzepy w pasie, umożliwiające dopasowanie ich w talii.

K jak KĄPIEL

W ciepłe dni powinnaś kąpać dziecko codziennie. Nawet,gdy na dworze jest gorąco, woda do kąpieli powinna mieć temperaturę 37ºC. Nie kąp malca przy otwartych oknach, ani w miejscu narażonym na przeciągi. Jeśli jesteście na wczasach, wanienkę może zastąpić dmuchany basenik. Możesz też spróbować wykąpać dziecko w kabinie prysznicowej. Kabinę wcześniej starannie wymyj i spłucz z resztek detergentu. Potem wyłóż ją ręcznikiem. Zakorkuj odpływ brodzika i wlej odpowiednią ilość wody. Jeśli w kabinie nie ma korka, ustaw temperaturę wody płynącej z prysznica tak, by była ciepła, ale nie za gorąca. Włóż dziecko do kabiny i wykąp, tak, jak zwykle robisz to w domu. Z kąpielą poradzisz sobie sama, jeśli jednak będziesz chciała umyć dziecku także główkę, przyda ci się pomoc drugiej osoby, która spłucze maluchowi włoski.

L jak LEŻACZEK DO KĄPIELI

Przyda ci się, gdy boisz się, że dziecko wyślizgnie ci się z rąk podczas kąpieli. W sklepach są specjalne leżaczki z metalowym stelażem obciągniętym materiałem, a także plastikowe foteliki do kąpieli, na których można położyć dziecko. Leżaczek przydaje się również na wakacjach, jeśli nie zabieracie wanienki. Kładąc malca na leżaczku, łatwiej wam będzie wykąpać go poza domem, np. w hotelowej kabinie prysznicowej.

Ł jak ŁUSZCZĄCA SIĘ SKÓRA

Ten problem dotyczy zazwyczaj maluchów, które urodziły się po terminie, choć czasem łuszczenie się jest oznaką atopowego zapalenia skóry. Zwykle wystarczy natłuszczać ją oliwką lub emolientem (o emolientach na poprzedniej stronie), by problem minął. Jeśli tak nie jest, skontaktuj się z pediatrą, który oceni, czy problem jest poważny, i zaleci dalsze postępowanie.

M jak MLECZKO DO CIAŁA

Ten kosmetyk jest latem niezbędny. Nakładaj je codziennie po kąpieli, i zawsze wtedy, kiedy poczujesz, że dziecko ma suchą, szorstką skórę. Mleczko jest bardziej ekonomiczne, niż krem – ma rzadką, nietłustą konsystencję, dlatego by dokładnie nasmarować ciało malca, wystarczy porcja wielkości orzecha laskowego. Jeśli nabierzesz go zbyt dużo, możesz mieć problem z wmasowaniem kosmetyku. Praktyczne w użyciu jest mleczko w opakowaniu z pompką.

N jak NAWILŻENIE i NATŁUSZCZENIE

Skóra niemowląt jest niedojrzała, ma słabo rozwiniętą warstwę hydrolipidową, która chroniłaby ją przed utratą wody. Dlatego najczęściej jest sucha i wymaga specjalnej pielęgnacji. Jeśli skóra twojego dziecka jest mocno przesuszona, szorstka w dotyku, powinnaś ją natłuszczać. Do kąpieli używaj wtedy specjalnego emolientu, zaś po kąpieli smaruj ją oliwką albo tłustym kremem dla dzieci. Możesz też użyć zwykłej oliwy z oliwek, koniecznie „extra virgin”, czyli z pierwszego tłoczenia na zimno. Jeśli skóra malca nie jest przesuszona, wystarczy regularne smarowanie jej balsamem nawilżającym.

O jak ODPARZENIA

Niewielkie zaczerwienienia w okolicach odbytu są bolesne i mogą przerodzić się w pieluszkowe zapalenie skóry. By do nich nie dopuścić, często zmieniaj malcowi pieluszkę. Podczas przewijania skórę na pupie umyj wodą albo oczyść wilgotnymi chusteczkami, a potem natłuść kremem zapobiegającym odparzeniom. Gdy mimo to się pojawią, jak najczęściej pozwalaj malcowi leżeć bez pieluszki, bo świeże powietrze pomaga zmniejszyć tę dolegliwość.

P jak POTÓWKI

To drobne pęcherzyki wypełnione przezroczystym płynem. Najczęściej pojawiają się w fałdach skóry, na plecach, karku, udach. Powstają na skutek przegrzania, kiedy pot zatrzymuje się w niedojrzałych ujściach gruczołów potowych. Potówki znikną same, są jednak znakiem, że dziecko jest ubierane zbyt ciepło.

R jak RUMIANEK

Jeden z najpopularniejszych składników kosmetyków dla niemowląt, ale również najbardziej kontrowersyjny. Działa antybakteryjnie, łagodzi podrażnienia, przyspiesza gojenie się ran. Chłodnym naparem z rumianku (torebkę rumianku zalej szklanką wrzątku, przykryj na piętnaście minut i ostudź) możesz przemywać dziecku oczka. Kiedyś napar z rumianku dodawano do każdej kąpieli. Obecnie niektórzy pediatrzy odradzają takie kąpiele, gdyż rumianek w dużej ilości może uczulać. Ten w kosmetykach jest bezpieczny, gdyż został specjalnie spreparowany. Rumianek znajduje się również w herbatkach dla niemowląt – zmniejsza bóle brzucha, uspokaja.

S jak SZAMPON

Przydaje się, jeśli malec ma wyjątkowo gęstą czuprynkę– w innym przypadku możesz myć mu główkę żelem do kąpieli albo płynem 2 w 1. Szampon dla niemowlęcia powinien pochodzić z dziecięcych linii kosmetycznych – musi być delikatny, nie może szczypać w oczy. Szukaj produktów, które można stosować od pierwszych dni życia. Najlepiej, by miał pozytywną opinię Centrum Zdrowia Dziecka lub Instytutu Matki i Dziecka.

T jak TRĄDZIK NIEMOWLĘCY

Ropne krostki na twarzy, przypominające trądzik u nastolatków, pojawiają się z tego samego powodu, co ciemieniucha – krążące w organizmie dziecka matczyne hormony pobudzają do pracy gruczoły łojowe. Grudek nie wolno wyciskać. Twarz maluszka trzeba delikatnie przemywać przegotowaną wodą, a potem osuszyć jednorazowym ręcznikiem. Po kilku dniach problem powinien zniknąć sam.

U jak USZY

Nie musisz myć ich codziennie – wystarczy raz na dwa, trzy dni. Mokrym wacikiem przemywa się tylko małżowiny. Nie próbuj usuwać woskowiny z przewodów słuchowych, bo możesz je w ten sposób uszkodzić, bądź wepchnąć woskowinę głębiej.

W jak WILGOTNE CHUSTECZKI

Warto mieć je teraz przy sobie. Są zrobione z elastycznych włókien i nasączone substancjami oczyszczającym oraz pielęgnującymi skórę – balsamem rumiankowym, oliwką, aloesem, a czasem nawet kremem nawilżającym. Zawierają również niewielkie ilości konserwantów – podczas przewijania łatwo bowiem przenieść do opakowania drobnoustroje. Można je z grubsza podzielić na dwie grupy: bezzapachowe i lekko perfumowane. Pierwsze stworzono z myślą o delikatnej skórze noworodków i dzieci alergicznych. Drugi rodzaj przeznaczony jest dla maluchów, które skończyły już miesiąc i nie mają żadnych problemów ze skórą. Chusteczki trzeba odpowiednio przechowywać, by jak najdłużej były zdatne do użytku. Nie powinny leżeć w nasłonecznionym miejscu (szybko wyschną), a po każdym użyciu trzeba dokładnie zamykać opakowanie.

Z jak ZMIANA PIELUCHY

Latem obowiązuje zasada: im częściej, tym lepiej. Gdy dziecko zrobiło kupę, zmień pieluszkę natychmiast, gdy zaś pieluszka jest tylko mokra, co 2–3 godziny. Najwygodniej przewijać malca na przewijaku, na którym można umieścić niezbędne akcesoria – czystą pieluszkę, wilgotne chusteczki i krem na odparzenia. Jeśli dziecko zrobiło siku, odepnij pieluszkę, potem unieś pupę, podkładając pod nią dłoń (nigdy nie podnoś malca za nogi!), i wyjmij pieluszkę, po czym przetrzyj skórę wilgotną chusteczką i nasmaruj kremem na odparzenia. Gdy malec zrobił kupę, rozepnij pieluszkę, przetrzyj skórę wilgotną chusteczką i dopiero wtedy zdejmij pieluszkę. Potem dokładnie umyj dziecku pupę, posmaruj kremem przeciw odparzeniom i nałóż nową pieluszkę.

Katarzyna Hubicz