Żylaki przełyku to efekt chorób wątroby

Żylaki przełyku to przypadłość bardzo niebezpieczna. Objawia się krwotokiem wewnętrznym, który może powodować nawet zagrożenie życia.  Leczenie możliwe jest jedynie w warunkach szpitalnych. Żylaki przełyku powstają w wyniku chorób wątroby, najczęściej jej marskości.

Jak powstają żylaki przełyku? Niesprawne - otłuszczone lub zwłókniałe naczynia krwionośne w wątrobie nie radzą sobie z przepływem krwi. Wzrasta więc ciśnienie w żyle wrotnej, która sprowadza krew z narządów trzewnych jamy brzusznej do wątroby, skąd powinna następnie trafić do serca. Jeśli wątroba jest niesprawna, krew omijając ją trafia do serca przez  tzw. żyły krążenia obocznego, w tym przez żyły przełyku. Te – nieprzystosowane do transportu tak dużych jej ilości – poszerzają się i rozciągają. Stają się słabe, kruche, łatwo pękają i wtedy krwawią. Człowiek chory orientuje się, że coś jest nie tak, często dopiero wtedy, gdy zaczyna obficie krwawić, choć pierwsze sygnały mogły pojawiać się wcześniej.

Spis treści

1. Żylaki przełyku: objawy
2. Żylaki przełyku: diagnoza
3. Żylaki przełyku: leczenie
4. Żylaki przełyku a marskość wątroby

Żylaki przełyku: objawy

Objawami żylaków przełyku mogą być smoliste (ciemnoczerwone bądź wręcz czarne) stolce, zabarwione krwią torsje. Najczęściej jednak chory nagle i obficie wymiotuje krwią lub odkrywa krwotok z odbytu i nie ma przy tym dolegliwości bólowych. W wyniku utraty krwi mogą jednak pojawić się oznaki wstrząsu: osłabienie, blada, wilgotna i zimna skóra, obniżenie ciśnienia tętniczego, przyśpieszony oddech i bicia serca, a wreszcie zaburzenia świadomości. To stan zagrożenia życia. Pomoc choremu z krwotokiem wewnętrznym możliwa jest jedynie w warunkach szpitalnych, najlepiej w szpitalu specjalistycznym. Dlatego niezwłocznie trzeba wezwać pogotowie ratunkowe.

Żylaki przełyku: diagnoza

Istnienie żylaków przełyku można stwierdzić jedynie na drodze badania endoskopowego, bo zanim dojdzie do krwawienia nie powodują one wyraźnych objawów. Lekarz, oglądając na ekranie komputera ujście przełyku do żołądka, bo w tym miejscu najczęściej tworzą się żylaki, ocenia ich stan i rozmiar w trzech stopniach zaawansowania choroby. Najwyższy, trzeci stopień oznacza, że żylaki przesłaniają więcej niż jedną trzecią światła przełyku.

Żylaki przełyku: leczenie

Rozpoznanie choroby początkuje natychmiastowe leczenie, które podejmowane jest w trakcie badania diagnostycznego – jest jego kontynuacją. Za pomocą wprowadzonego już endoskopu lekarz wstrzykuje lek powodujący obkurczenie się i zamknięcie żylaków. Ta metoda nazywana jest skleroterapią i należy obecnie do najczęściej stosowanych w leczeniu żylaków przełyku. Zabieg powtarza się następnie po kilku dniach, potem tygodniach, miesiącach, aż lekarz stwierdzi całkowite wyeliminowanie zmian w żyłach. Po zakończeniu leczenia badanie diagnostyczne połączone – jeśli zajdzie taka potrzeba – z ostrzykiwaniem żylaków należy powtarzać cyklicznie, przynajmniej raz w roku, nawet jeśli chory nie dostrzega objawów krwawienia wewnętrznego. Prawdopodobieństwo, że krwawienie z żylaków się powtórzy sięga 75 proc.

Inną metodą leczenia tej przypadłości jest zakładanie na żylaki przełyku – także metodą endoskopową – stentów, czyli gumowych opasek, które je obciskają, powodują zmniejszenie przepływu krwi a w efekcie powodują ich zanikanie. Stosowane jest też chirurgiczne poprowadzenie innego połączenia żylnego między żyłami wrotną a główną, doprowadzającą krew do serca.

Żylaki przełyku a marskość wątroby

Wszelkie zabiegi medyczne w tym przypadku nie dotyczą jednak istoty choroby, a jej objawów, bo powstawanie żylaków przełyku spowodowane jest zaburzeniami krążenia wrotnego, a ono z kolei – nieprawidłową pracą wątroby przejawiającą się jej marskością. Marskość wątroby może być wynikiem zatrucia organizmu (w znacznej większości przypadków zatrucia alkoholem alkoholem), chorobami metabolicznymi (np. mukowiscydozą), a także zakażenia wirusem zapalenie wątroby typu B (HBV) lub WZW C (HCV). Uszkodzenie wątroby jest nieodwracalne, można jednak spowolnić lub zatrzymać postęp choroby, jeśli rozpocznie się w porę umiejętną diagnostykę i leczenie.