Szczepienia dla dorosłych. Przeciwko jakim chorobom się zaszczepić?

Szczepienia ochronne, które "zaliczyliśmy" w dzieciństwie, nie muszą chronić na całe życie. Niektóre warto powtórzyć, inne wymagają dawek przypominających. Warto o tym pamiętać, by uniknąć chorób, którym można w prosty sposób zapobiec poprzez szczepienia. Przeciwko jakim chorobom powinni zaszczepić się dorośli?

Spis treści

1. Szczepienie dla dorosłych: pneumokoki
2. Szczepienie dla dorosłych: krztusiec
3. Szczepienie dla dorosłych: tężec i błonica
4. Szczepienie dla dorosłych: WZW A i WZW
5. Szczepienie dla dorosłych: odra, świnka, różyczka
6. Szczepienie dla dorosłych: ospa wietrzna
7. Szczepienie dla dorosłych: grypa
8. Szczepienie dla dorosłych: kleszczowe zapalenie mózgu

Jak dotąd, to szczepionki najlepiej chronią nas przed bakteriami i wirusami. Są bezpieczne, prawie bezbolesne i mogą oszczędzić wielu kłopotów ze zdrowiem, nawet uratować życie. Pod warunkiem, że przyjmuje się je zgodnie z zaleconymi schematami.

Wierzymy, że nie zachorujemy na żółtaczkę czyli wirusowe zapalenie wątroby, tężec czy grypę, a świnka, różyczka czy ospa wietrzna dotyczą tylko dzieci, więc się nie szczepimy. Tymczasem lekarze przestrzegają, że pojęcie "choroby wieku dziecięcego" w medycynie przestało już funkcjonować, bo chorują na nie również dorośli.

Szczepienie dla dorosłych: pneumokoki

Przeciwko pneumokokom (wywołują zapalenie ucha, zapalenie gardła, zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli) powinny zaszczepić się osoby z osłabionym układem odpornościowym, przewlekle chorzy, z usuniętą śledzioną, seniorzy, palacze. Obecnie są dostępne dwa rodzaje szczepionki przeciwko pneumokokom – polisacharydowa i skoniugowana. Lekarz decyduje która szczepionka jest dla danego pacjenta odpowiednia, a w sytuacji wskazań do podania obu preparatów, ustali w jakiej kolejności i w jakich odstępach powinny być podane.

Schemat: Dorośli – pojedyncza dawka szczepionki.

Szczepienie dla dorosłych: krztusiec

Przechorowanie ani szczepienie nie dają trwałej odporności na krztusiec. Przyjęcie 4 dawek w dzieciństwie uodpornia na 7-10 lat, a przechorowanie na krócej.

Dla kogo: Szczepienie zaleca się szczególnie kobietom w ciąży lub planującym ciążę oraz wszystkim osobom opiekującym się noworodkami i niemowlakami. Zaszczepienie opiekunów daje "efekt kokonu" chroniącego dzieci, które nie mają jeszcze zakończonych szczepień, łatwo ulegają zakażeniom i ciężej chorują.

Schemat: dla wszystkich dorosłych co 10 lat dawka przypominająca szczepionki skojarzonej przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi.

Szczepienie dla dorosłych: tężec i błonica

Błonica jest już w Polsce chorobą zapomnianą, ale tężcem zarazić się łatwo – wystarczy nawet drobne skaleczenie, gdy rana zostanie zabrudzona ziemią. Chorobę, często śmiertelną, wywołuje toksyna wytwarzana przez bakterie bytujące w ziemi i odchodach.

Dla kogo: Powinni szczepić się wszyscy, którzy nie byli zaszczepieni lub nie mają dokumentacji szczepień.

Schemat: trzy dawki w cyklu: miesiąc od pierwszej i 6-12 miesięcy od drugiej. Osoby, które mają za sobą pełen cykl szczepień, co 10 lat powinny przyjmować dawkę przypominającą, najlepiej szczepionki skojarzonej przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi.

Szczepienie dla dorosłych: WZW A i WZW

Szczepienie przeciwko WZW A (żółtaczka pokarmowa) zaleca się osobom z zapaleniem wątroby typu B (tzw. żółtaczka wszczepienna) lub C (WZW typu C)- nałożenie się wirusów może spowodować zaostrzenie choroby, osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz wyjeżdżającym do krajów o niedostatecznej higienie (zakażamy się drogą pokarmową).

CZYTAJ TEŻ>>Szczepienia przeciw WZW. Kiedy należy się zaszczepić przeciw żółtaczce?

Dla kogo: Przeciwko WZW B (zakażamy się przez krew i drogą płciową) powinny zaszczepić się wszystkie osoby nieobjęte szczepieniami obowiązkowymi, głównie przygotowujące się do zabiegów, operacji, ciężarne, seniorzy, chorujący przewlekle, zakażeni WZW C.

Osobom, które nie chorowały i nie były nigdy szczepione, zaleca się szczepionkę skojarzoną przeciw WZW A i WZW B.

Schemat: Szczepionka skojarzona przeciwko WZW A+B – trzy dawki w odstępach miesiąc od pierwszej i 6 miesięcy od drugiej. Dla osób dorosłych można zastosować schemat przyspieszony – druga dawka 7 dni od pierwszej, 21 dni od drugiej i po roku czwarta dawka. Zakończony cykl szczepień chroni na całe życie. Identyczne schematy stosuje się w przypadku szczepienia przeciwko WZW B.

Szczepienie przeciw WZW A wymaga dwóch dawek w odstępie 6-12 miesięcy.

Szczepienie dla dorosłych: odra, świnka, różyczka

Dziś stosuje się tylko szczepionkę skojarzoną przeciwko tym chorobom.

Dla kogo: Powinny zaszczepić się kobiety planujące ciążę, które nie chorowały i nie były szczepione na różyczkę, bo ta choroba odpowiada za wady rozwojowe, obumarcie płodu, poronienie (szczepienie należy zakończyć przynajmniej 1 miesiąc przed zajściem w ciążę), oraz mężczyźni, którzy nie byli szczepieni i nie chorowali na świnkę, gdyż może prowadzić do niepłodności mężczyzn.

Świnka oprócz jąder atakuje wszystkie narządy miąższowe (np. ślinianki, wątrobę, śledzionę, tarczycę) – im człowiek starszy, tym ciężej przechodzi chorobę.

Odra ciężką chorobą, może skończyć się zapaleniem płuc, nawet mózgu. Dlatego szczepienie zaleca się wszystkim osobom dotychczas nieszczepionym.

Schemat: osoby, które nigdy nie były szczepione – dwie dawki w odstępie 4 tygodni, osoby, które w dzieciństwie przyjęły jedną dawkę – jedna dawka.

Szczepienie dla dorosłych: ospa wietrzna

Ospa wietrzna to najczęściej występująca wśród dzieci choroba zakaźna, która może skończyć się zapaleniem opon mózgowych, mózgu i móżdżku z trwałymi uszkodzeniami (zaburzenie chodzenia, równowagi, widzenia). Jest bardzo niebezpieczna dla noworodków zakażonych w okresie okołoporodowym.

Dla kogo: Szczepienie zaleca się osobom, które nie chorowały, głównie kobietom planującym dziecko (szczepienie należy zakończyć miesiąc przed zajściem w ciążę).

Schemat: 2 dawki w odstępie 6 tygodni.

Szczepienie dla dorosłych: grypa

Grypa to choroba sezonowa, która z racji możliwych powikłań a także ze względu na możliwość wybuchu epidemii jest szczególnie niebezpieczna.

Dla kogo: Zaszczepić powinien się każdy, zwłaszcza osoby szczególnie narażone na zakażenie (nauczyciele, pracownicy ochrony zdrowia, sprzedawcy), kobiety ciężarne oraz planujące ciążę, bo choroba może spowodować poronienie lub obumarcie płodu (w ciąży najlepiej szczepić się w II i III trymestrze, ale w przypadku epidemii grypy szczepionkę podaje się niezależnie od tego, który to miesiąc), przewlekle chorzy, osoby po 55. roku życia, z obniżoną odpornością.

Schemat: przyjmuje się jedną dawkę, najlepiej przed rozpoczęciem sezonu na grypę, choć warto się szczepić nawet w czasie trwającej już epidemii.

Czytaj też: GIS apeluje: szczepiąc się na grypę, możesz uratować komuś życie!

Szczepienie dla dorosłych: kleszczowe zapalenie mózgu

Kleszczowe zapalenie mózgu wywołuje wirus znajdujący się w ślinie zakażonego kleszcza. Objawy (przypominają grypę) pojawiają się 7-14 dni po ukąszeniu. Z wiekiem rośnie ryzyko powikłań (niedowład, porażenie, depresja, nerwica), czasem dochodzi do trwałego uszkodzenia mózgu.

Dla kogo: Zaszczepić powinien się każdy, kto spędza czas na łonie natury (łąka, las, park), zwłaszcza w rejonach najbardziej "zakleszczonych" (w Polsce Warmia, Mazury, Podlasie).

Schemat: trzy dawki w odstępach 1-3 miesięcy od pierwszej i 5-12 miesięcy od drugiej; w cyklu przyśpieszonym drugą po 14 dniach od pierwszej, a trzecią po 5-12 miesiącach. Druga dawka uodparnia prawie w stu procentach, ale dopiero trzecia daje całkowitą pewność. Pierwsza dawka przypominająca powinna być podana po 3 latach, kolejne - co 3-5 lat w zależności od preparatu i wieku pacjenta.